Czym jest obturacyjne zapalenie oskrzeli? Jakie są skuteczne sposoby leczenia?

Obturacyjne zapalenie oskrzeli to coraz rzadziej stosowane w medycynie określenie opisujące stan, w którym dochodzi do zwężenia dróg oddechowych w wyniku infekcji, zazwyczaj u dzieci. Obturacyjne zapalenie oskrzeli u dorosłych zdarza się zdecydowanie rzadziej ze względu na dojrzałość układu oddechowego oraz lepiej wykształconą odporność.

Schorzenie, jakim jest obturacyjne zapalenie oskrzeli, jest w większej mierze wywołane przez wirusy. Objawy to kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny oraz mogąca się pojawić duszność. Leczenie obturacyjnego zapalenia oskrzeli opiera się na terapii objawów za pomocą leków ułatwiających odkrztuszanie oraz inhalacji.

Obturacyjne zapalenie oskrzeli – co to jest?

Obturacyjne zapalenie oskrzeli to stosowane coraz rzadziej określenie dotyczące zapalenia dróg oddechowych występujące łącznie z ich zwężeniem. Zazwyczaj mówi się o nim w kontekście dzieci (najczęściej w wieku przedszkolnym) chorujących na astmę. Obturacyjne zapalenie oskrzeli u niemowląt to tak naprawdę błędne określenie zapalenia oskrzelików.

Określenie „obturacyjne” wskazuje na obraz, w jakim rozwija się zapalenie – w schorzeniu tym dochodzi do skurczu oskrzeli lub oskrzelików i utrudnienia przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Dodatkowym mechanizmem jest powstanie obrzęku nabłonka oskrzeli oraz nadprodukcja śluzu.

Nawracające obturacyjne zapalenie oskrzeli u dzieci jest bardzo często nadużywanym rozpoznaniem u dzieci chorych na astmę, w której dochodzi do częstych zaostrzeń, jeśli choroba nie jest właściwie kontrolowana.

Obturacyjne zapalenie oskrzeli – przyczyny

Główną przyczyną obturacyjnego zapalenia oskrzeli u dzieci jest infekcja wirusowa, choć może być wywołana również przez bakterie. Czynnikami predysponującymi do obturacyjnego zapalenia oskrzeli są przede wszystkim wcześniejsza upośledzona drożność układu oddechowego (nieżyt nosa) oraz niedojrzałość płuc i oskrzeli u najmłodszych. Chorują zwykle osoby przebywające w zatłoczonych miejscach, dzieci chodzące do przedszkola, żłobków, z przerostem migdałka gardłowego, a także osoby z niedoborami odporności. U niemowląt ostre zapalenie oskrzelików występujące w przeszłości może także predysponować do częstszych epizodów obturacji.

Większe prawdopodobieństwo obturacyjnego zapalenia oskrzeli u dorosłych i dzieci występuje u osób z:

• wadami rozwojowymi układu oddechowego, krążenia,
• wiotkością oskrzeli,
• guzami klatki piersiowej,
• mukowiscydozą,
• zaburzeniami odporności,
• patologią rzęsek,
• dysplazją oskrzelowo-płucną,
• zespołami aspiracji.

Patologie te zwykle związane są z występującym przewlekłym stanem zapalnym w drogach oddechowych.

Obturacyjne zapalenie oskrzeli – objawy

Chorobę można podzielić na ostre obturacyjne zapalenie oskrzeli oraz przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli. W pierwszym przypadku objawy są bardziej nasilone, występują nagle, natomiast w drugim mogą przebiegać łagodniej i nasilać się okresowo.

Dolegliwości związane z rozwojem choroby bywają zwykle poprzedzone przez nieżyt nosa – katar, ogólne złe samopoczucie, rozbicie. Objawy obturacyjnego zapalenia oskrzeli widoczne u pacjenta to:

• wilgotny kaszel,
• duszność,
• wymioty spowodowane nieumiejętnym odkrztuszaniem wydzieliny, szczególnie u dzieci.

Dodatkowo może pojawić się gorączka, nie jest ona zwykle wysoka lub występuje stan podgorączkowy. Czasami pacjent skarży się na ból głowy oraz ból gardła.

Obturacyjne zapalenie oskrzeli – leczenie

Obturacyjne zapalenie oskrzeli wywołane przez wirusy leczy się objawowo. Stosowane preparaty to leki rozrzedzające wydzielinę w drogach oddechowych, ułatwiające oddychanie. Wspomagająco zaleca się korzystanie z inhalacji z dodatkiem soli fizjologicznej. Stosowanie ich to najłatwiejszy sposób łagodzenia obrzęku dróg oddechowych oraz usuwania wydzieliny.

W niektórych, wskazanych przypadkach (kiedy stwierdzi się obecność bakterii odpowiednimi badaniami) lekarz podejmuje decyzję o wdrożeniu antybiotykoterapii. W stanach ciężkich, szczególnie w obturacyjnym zapaleniu oskrzeli u niemowląt i zaobserwowaniu poważnych problemów z oddychaniem, może być konieczna czasowa hospitalizacja – zaburzenia oddychania mogą być bowiem zagrażające życiu dziecka.

W przypadku nawracających obturacyjnych zapaleń oskrzeli bez ustalenia ewidentnej przyczyny należy koniecznie zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu na pogłębioną diagnostykę, może to bowiem oznaczać, że zaostrzenia spowodowane są astmą, którą należy leczyć przewlekle za pomocą leków rozkurczających oskrzela stosowanych doraźnie lub przez cały czas, niekiedy nawet do okresu dojrzewania lub końca życia.