Czym jest poliglobulia i jak ją leczyć? 

O poliglobulii, nazywanej także nadkrwistością, mówimy wówczas, gdy krew zawiera zwiększoną liczbę czerwonych krwinek, czyli erytrocytów. Jest to dość poważne zaburzenie pracy organizmu, ponieważ może wynikać ze śmiertelnie niebezpiecznych chorób atakujących układ krwionośny. Jak objawia się poliglobulia? W jaki sposób należy ją leczyć? 

Co to jest poliglobulia? 

W przypadku, gdy erytrocytów, jest w organizmie znacznie więcej niż białych krwinek i płytek krwi, mówi się o poliglobulii, określanej też jako nadkrwistość czy czerwienica. Dlaczego taki stan wymaga skontaktowania się z lekarzem i podjęcia leczenia? 

Czerwone krwinki są odpowiedzialne za transportowanie tlenu do komórek całego organizmu. Jest to możliwe dzięki hemoglobinie, która odpowiada za wiązanie cząsteczek gazu. Zbyt duży wzrost erytrocytów sprawia jednak, że organizm przestaje prawidłowo funkcjonować. Wyróżnia się dwa rodzaje omawianej patologii: 

• poliglobulia pierwotna – w tym przypadku przyczyna jest wrodzona, ale trudno jednoznacznie stwierdzić, dlaczego pacjent zachorował, 
• poliglobulia wtórna – jest następstwem jakiejś choroby, która miała ciężki przebieg i nie została odpowiednio wyleczona. Nadkrwistość może pojawić się np. po obturacyjnym zapaleniu płuc. Wówczas pojawiają się problemy z oddychaniem, spada także poziom tlenu we krwi, czego następstwem jest zwiększenie wytwarzania czerwonych krwinek. 

Jakie są normy czerwonych krwinek? 

Czerwone krwinki w badaniach krwi określa się symbolem RBC (ang. red blood cells). U kobiet norma erytrocytów wynosi od 4 do 5,5 mln/µl, natomiast u mężczyzn 4,5-6 mln/µl. Przy tym należy pamiętać, że każde laboratorium może mieć swoje oznaczenia – taka informacja zawsze jednak pojawia się na wyniku badania.  

Jeśli górny poziom podanej normy zostanie przekroczony, wtedy mówi się o nadkrwistości. Aby badanie było wiarygodne, należy zgłosić się na pobranie krwi z samego rana, nie jedząc śniadania. Morfologia, szczególnie w tym przypadku, powinna być wykonana na czczo, bo posiłek może zaburzyć wyniki. 

Objawy nadkrwistości – łatwo je pomylić z innym schorzeniem 

Gdy cierpisz na nadkrwistość, twoja krew staje się gęstsza. W związku z tym utrudniony jest jej przepływ. Dlatego u osoby chorej często nos, uszy i usta stają się sine, w niektórych miejscach skóra może być też zaczerwieniona. Do tego dochodzą objawy, które bardzo łatwo pomylić z innymi dolegliwościami, takie jak: 

• duszności, 
• uczucie ogólnego rozbicia, 
• zmęczenie, 
• podwyższone ciśnienie, 
• bóle i zawroty głowy, 
• problemy z widzeniem. 

Jeśli pacjent zmaga się z czerwienicą prawdziwą, wówczas można u niego także zaobserwować utratę masy ciała bez wyraźnego powodu oraz swędzenie skóry, szczególnie po wzięciu ciepłej kąpieli. W takim przypadku można spodziewać się problemów ze strony wątroby i śledziony.

Jakie są przyczyny występowania poliglobulii? 

Przyczyn nadkrwistości może być wiele. Z reguły pojawia się ona z powodu zaburzonej pracy szpiku kostnego. Wówczas organizm zaczyna produkować zbyt dużo czerwonych krwinek. Poliglobulia może mieć także związek ze zmianami nowotworowymi. Do nadprodukcji czerwonych krwinek dochodzi także podczas: 

• uprawiania sportu w miejscach, gdzie ciśnienie jest niższe niż tam, gdzie pacjent przebywa na co dzień (np. w górach), 
• niedotlenienia organizmu, 
• różnego rodzaju wad serca, w przypadku których krew żylna miesza się z tętniczą, 
• choroby płuc, 
• przyjmowania leków, które powodują, że dochodzi do niedotlenienia komórek.

Jak wygląda leczenie poliglobulii? 

To, jak przebiega leczenie poliglobulii, jest uzależnione od jej przyczyny. Zazwyczaj osobie z nadkrwistością podaje się lekarstwa rozrzedzające krew, niekiedy konieczne jest wykonywanie upustów krwi oraz dożylne nawadnianie. Najpierw jednak lekarz musi wykonać szereg badań, by ustalić, co wywołało nadmierną produkcję czerwonych krwinek. Pomóc w tym mogą: 

• RTG klatki piersiowej, 
• badanie echokardiograficzne, 
• echo serca, 
• spirometria. 

Bibliografia: 

1. Niechwiadowicz-Czapka T., Klimczyk A., Leczenie krwią. Podręcznik dla studiów medycznych, PZWL, Warszawa 2011.
2. Sonnenschmidt R., Krew. Dotlenianie, odżywianie i oczyszczanie wszystkich komórek, Vital, Białystok 2019.
3. Ursinus L., Co mówi Twoja Krew, Vital, Białystok 2015.