Woda w kolanie – czy wymaga wizyty u lekarza? Kiedy się zbiera?

Stawy to wilgotne struktury. W fizjologicznych warunkach płyn, który je pokrywa, umożliwia płynność ruchów bez ryzyka uszkodzeń, które niesie ze sobą obcieranie się o siebie chrząstek. O wodzie w kolanie, czy też wysięku stawowym, mówi się w sytuacji, kiedy tego płynu jest zbyt dużo. Kiedy to się dzieje? Czy woda w kolanie jest niebezpieczna? Może zejść sama, czy wymaga leczenia?

Dlaczego zbiera się woda w kolanie? Przyczyny

National Institutes of Health (NIH) przeprowadził badania statystyczne, według których woda w kolanie pojawi się u 27% ludzi na całym świecie. Na rozwój patologii bardziej narażone są osoby chorujące przewlekle na choroby zapalne stawów oraz te, które uprawiają sport, ale robią to nieostrożnie, bez zastosowania podstawowych zasad bezpieczeństwa, np. pomijają rozgrzewkę przed treningiem. Poza tym, wśród przyczyn wysięku stawowego wymienia się m.in.:

• uraz, w wyniku którego doszło do uszkodzenia więzadeł,
• choroba zwyrodnieniowa stawów,
• reumatoidalne zapalenie stawów,
• infekcja ogólnoustrojowa,
• dna moczanowa,
• zapalenie kości, stawów,
• zakażenia, takie jak borelioza lub kiła,
• cysty, nowotwory.

W grupie zwiększonego ryzyka znajdują się także osoby z nadwagą i otyłe oraz ludzie, których praca wymaga częstego obciążania kolan, np. pracownicy branży budowlanej, ogrodnicy, mechanicy, ale także ci, którzy pracują przez wiele godzin w pozycji siedzącej. Czy woda w kolanie jest niebezpieczna? W większości przypadków nie, ale czasami może prowadzić do ciężkich powikłań.

Woda w kolanie – objawy

Zastanawiasz się, czy woda w kolanie boli? Tak, takie dolegliwości mogą się pojawić. Poza tym cały staw jest tkliwy i bardzo łatwo go obciążyć. Symptom nasila się podczas chodzenia po schodach czy siadania albo kucania. Inne częste objawy wysięku stawowego to:

• uczucie ciężkości w stawie,
• opuchlizna, zaczerwienienie i ocieplenie skóry,
• sztywność lub ograniczenie zakresu ruchu.

W zależności od przyczyny mogą pojawić się także objawy charakterystyczne dla danej jednostki chorobowej:

• uraz kolana – na skórze widoczne są zwykle siniaki,
• reumatoidalne zapalenie stawów – objawy dotyczą większej liczby stawów i często występują symetrycznie. Ból utrzymuje się długo po przebudzeniu,
• choroba zwyrodnieniowa stawów – objawy nasilają się rano, mijają do pół godziny od porannego rozruchu,
• infekcja ogólnoustrojowa – kolano jest gorące, pacjent ma wysoką gorączkę.

Jak leczyć wodę w kolanie?

Podejrzewasz, że to woda w kolanie? Leczenie będzie zależeć od przyczyny, dlatego w pierwszej kolejności powinnaś skontaktować się z lekarzem. U specjalisty zostanie przeprowadzone badanie podmiotowe i przedmiotowe, które pomogą ustalić, gdzie tkwi przyczyna.

Częstym badaniem w tym wypadku jest biopsja, czyli pobranie płynu ze stawu za pomocą długiej i cienkiej igły. Bada się go pod kątem obecności bakterii, białka i glukozy oraz krwi. Diagnostyka obejmuje także wykonanie badań obrazowych, np. zdjęcia RTG, tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Postępowanie terapeutyczne może obejmować:

• stosowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych,
• założenie drenażu w celu upuszczenia wody z kolana i zmniejszenia ciśnienia wewnątrztkankowego,
• zastrzyki z kortykosteroidów zmniejszające stan zapalny,
• antybiotykoterapia w leczeniu infekcji bakteryjnej,
• farmaceutyki stosowane w przebiegu przewlekłych chorób zapalnych stawów,
• ćwiczenia polecane przez fizjoterapeutę,
• operacja wymiany stawu kolanowego, stosowana w bardzo ciężkich przypadkach, w których niemożliwe jest normalne funkcjonowanie pacjenta.

Czy woda w kolanie sama zejdzie? Jest taka możliwość, ale nieleczona woda w kolanie może doprowadzić także do pogorszenia stanu pacjenta. Dolegliwości stają się coraz bardziej uciążliwe, aż wreszcie uniemożliwiają chodzenie. Dlatego zawsze lepiej skonsultować objawy z lekarzem, który określi ich przyczynę i zaproponuje skuteczne leczenie.

W przypadku chorób przewlekłych wysięk stawowy może mieć charakter nawrotowy, jednak gdy woda w kolanie pojawi się np. na skutek urazu, rozpoczęcie leczenia w ciągu dwóch dni od zaobserwowania objawów pozwala uniknąć powikłań i zminimalizować czas rekonwalescencji.

Woda w kolanie – domowe sposoby

Najpopularniejszą metodą samodzielnego leczenia wysięku stawowego jest maść na wodę w kolanie. Dobrze działają preparaty na bazie składników naturalnych, a więc zawierające np. wyciąg z nagietka, który wykazuje właściwości przeciwzapalne. Ocet na wodę w kolanie ma redukować ból oraz ochładza ciepłą skórę, przynosząc ukojenie. Możesz go stosować w postaci okładu.

Jeżeli chcesz zapobiegać podobnym problemom, pozostań aktywna. Nie zapominaj jednak o odpowiednim obuwiu ochronnym oraz o rozgrzewce przed ćwiczeniami i rozciąganiu po nich. Dbaj także o swoją dietę, aby zachować wagę w normie. W razie wystąpienia niepokojących objawów oszczędzaj nogę, pozwól jej odpocząć, a także niezwłocznie skonsultuj się z internistą.

Bibliografia:

1. Akbarnia H., Saber A. Y., Zahn E., Knee Arthrocentesis, StatPearls 2022.
2. Gerena L. A., Mabrouk A., DeCastro A., Knee Effusion, StatPearls 2022.
3. https://rheumatology.org/rheumatoid-arthritis-guideline [dostęp 11.11.2023].
4. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/swollen-knee/symptoms-causes/syc-20378129 [dostęp 11.11.2023].
5. Paschos N. K., Giotis D., Abuhemoud K., Georgoulis A. D., Effectiveness of aspiration in knee joint effusion management: a prospective randomized controlled study, Knee Surgery, Sports Traumatology, Arthroscopy 2014, 22, 226-232.