Balneolog – specjalista od wód mineralnych i surowców naturalnych

Balneolog to lekarz wykorzystujący w swojej codziennej praktyce naturalne surowce mineralne. Zabiegi balneologiczne z powodzeniem stosowane są od lat zarówno w pediatrii, jak i w leczeniu dorosłych pacjentów. Wzrost zainteresowania naturalnymi metodami leczniczymi i rehabilitacyjnymi spowodował także zwiększenie liczby osób, które decydują się na takie terapie. Czym dokładnie zajmuje się balneolog?

Kto to jest balneolog? Historia balneologii 

Balneolog to lekarz, który specjalizuje się w leczeniu, profilaktyce i rehabilitacji naturalnymi surowcami, takimi jak wody mineralne, gazy lecznicze, peloidy i walory klimatyczne. Warto także pamiętać, że balneologia jest samodzielną i zatwierdzoną dziedziną medycyny. W ostatnich latach przeżywa zaś swoisty renesans, a wszystko to za sprawą rosnącego zainteresowania naturalnymi metodami wspomagającymi procesy lecznicze.  

Znana i ceniona była już w starożytności, a jej największy rozkwit przypadł na XIX wiek. Za twórcę balneologii w Polsce uznaje się Józefa Dietla, który w 1858 roku zainaugurował działalność Komisji Balneologicznej przy Krakowskim Towarzystwie Naukowym. Jak zostać balneologiem? Lekarz balneolog musi mieć dwie specjalizacje, tj.: 

• specjalizację kliniczną np. interna, pediatria, kardiologia, 
• specjalizację balneologiczną.

Czym zajmuje się lekarz balneolog? Procedury uzdrowiskowe 

Zabiegi, które wykorzystywane są przez balneologa, mają na celu uruchomienie mechanizmów adaptacyjnych i kompensacyjnych organizmu. Z jednej strony reakcją na podejmowane działania będzie zwiększenie odporności oraz normalizacja pracy narządów, układów, z drugiej zaś miejscowe działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne czy przeciwobrzękowe. Procedury uzdrowiskowe, które stosowane są przez lekarzy balneologów, obejmują m.in.: 

• użycie wód termalnych – kąpiele solankowe, kwasowęglowe, siarczkowo-siarkowodorowe, radonowe, aromatyczne oraz inhalacje z wód termalnych, irygacje, 
• użycie borowiny – kąpiele i okłady borowinowe, nasiadówki, tampony borowinowe, jonoforeza, 
• użycie gazów leczniczych – kąpiele w dwutlenku węgla, mieszance tlenowo-ozonowej lub siarkowodorowe, 
• klimatoterapię – talassoterapia, subterenoterapia, aerozoloterapia, terenoterapia, 
• hydroterapię – kąpiele przegrzewające, nasiadowe, kinezyterapeutyczne oraz natryski, polewania lub płukania, 
• termoterapię – ciepłolecznictwo, sauna fińska lub parowa, krioterapia, 
• światłolecznictwo. 

Kiedy warto zdecydować się na leczenie balneologiczne? Wśród najczęstszych wskazań wymienia się m.in. choroby układu krwionośnego, reumatyczne, schorzenia skóry (np. łuszczycę), układu oddechowego (np. astmę, przewlekłe obturacyjne zapalenie płuc) oraz dolegliwości ginekologiczne.

Balneolog na NFZ – jak wyjechać do uzdrowiska? 

Leczenie balneologiczne prowadzone jest na terenie uzdrowisk, czyli obszarów wydzielonych w celu wykorzystania i ochrony naturalnych zasobów leczniczych, którym nadano wspomniany status. Co ważne, nadzór nad lecznictwem uzdrowiskowym sprawuje minister zdrowia przy wsparciu naczelnych lekarzy danego punktu.  

Jak wyjechać do uzdrowiska? Należy pamiętać, że jest to najczęściej kontynuacja leczenia szpitalnego lub prowadzonego w przychodni. Konieczne jest uprzednie otrzymanie skierowania od lekarza, a po rozpatrzeniu go przez balneologa zatrudnionego w wojewódzkim oddziale NFZ, oczekiwanie na miejsce w placówce. 

Bibliografia: 

1. http://www.balneologia.lo.pl/ [dostęp 07.02.2024]. 
2. Krusiec-Świdergoł B., Kamińska M., Balnoterapia w pediatrii, Państwo i społeczeństwo 2023, nr 1. 
3. Wykorzystywanie naturalnych surowców leczniczych w lecznictwie uzdrowiskowym. Informacja o wynikach kontroli Najwyższej Izby Kontroli LZS.430.003.2018.