Czym zajmuje się onkolog? Rodzaje leczenia onkologicznego

Nowotwory zaliczane są do jednej z grup chorób cywilizacyjnych. Nic więc w tym dziwnego, że onkologia, czyli dział medycyny zajmujący się ich profilaktyką, diagnozowaniem i leczeniem, nieustannie się rozwija. Czym zajmuje się onkolog? Jakie rodzaje leczenia onkologicznego można wyróżnić?

Kim jest onkolog? 

Onkolog to lekarz, który zajmuje się profilaktyką, diagnozowaniem oraz leczeniem chorób nowotworowych. Onkologia kliniczna, czyli dziedzina medycyny obejmująca całokształt zagadnień związanych z procesami nowotworowymi, jest specjalizacją stosunkowo młodą. Po raz pierwszy wyodrębniono ją bowiem dopiero w 2002 roku.  

Schorzeniami nowotworowymi interesowali się jednak już medycy w starożytności. Jak podają źródła, sam Hipokrates opracowywał opisy guzów piersi i żołądka. Co więcej, prekursorzy onkologii nazywali już wówczas te schorzeniami „rakiem”. Czym zajmuje się onkolog kliniczny? Jego zadaniem jest kompleksowa opieka nad pacjentem, a zatem zarówno profilaktyka, jak i leczenie od postawienia diagnozy przez dobranie optymalnego leczenia po rehabilitację.

Na czym polega leczenie onkologiczne? 

Leczenie onkologiczne obejmuje najczęściej wiele poziomów. Onkolog kliniczny podejmuje je wspólnie z chirurgami onkologicznymi, radioterapeutami, patomorfologami czy też psychoonkologami. Wyróżnia się ponadto kilka rodzajów leczenia onkologicznego, które wybierane jest w zależności od tego, z jakimi zmianami nowotworowymi ma się do czynienia, w tym, na jakim etapie zostały one wykryte. Są to m.in.: 

• leczenie radykalne, które ma prowadzić do wyleczenia pacjenta przez całkowite zniszczenie komórek nowotworowych; 
• leczenie paliatywne, którego celem jest zmniejszenie dolegliwości bólowych i innych objawów nowotworów oraz przedłużenie pozostałego okresu życia pacjenta; 
• leczenie miejscowe, czyli leczenie nowotworu zlokalizowanego w konkretnym obszarze ciała; 
• leczenie systemowe, obejmujące cały organizm; 
• leczenie samodzielne, czyli leczenie wyłącznie jedną metodą; 
• leczenie skojarzone, które łączy w sobie więcej niż jedną z dostępnych metod.

Jak zostać onkologiem? 

Aby zostać onkologiem, trzeba przejść długą drogę. Punktem wyjścia są oczywiście sześcioletnie jednolite studia medyczne, a następnie odbycie stażu podyplomowego oraz zdanie Lekarskiego Egzaminu Końcowego. Formalnie dopiero wtedy lekarz dokonuje wyboru specjalizacji, która obejmuje część poświęconą internie, czyli chorobom wewnętrznym, a w drugim etapie – szkolenie z onkologii klinicznej. W praktyce jednak, studenci, którzy planują staż onkologiczny, mogą już w trakcie studiów odbywać praktyki na specjalistycznych oddziałach.

Wizyta u onkologa 

Warto zaznaczyć, że po zmianach wprowadzonych w 2015 roku, nie jest konieczne posiadanie skierowania do onkologa. Oznacza to, że jeżeli zaobserwujesz u siebie jakiekolwiek niepokojące objawy, możesz w pierwszej kolejności skonsultować je z lekarzem pierwszego kontaktu lub umówić się na wizytę w poradni onkologicznej.  

Wstępne czynności na ogół przeprowadza w niej wykwalifikowana pielęgniarka onkologiczna, która przeprowadza wywiad. Kolejnym etapem wizyty jest badanie przeprowadzane przez lekarza onkologa. W Polsce od 2015 roku obowiązuje tzw. karta diagnostyki i leczenia onkologicznego, która potocznie nazywana jest „zieloną kartą DiLO”. Razem z pakietem onkologicznym, ich celem jest przyspieszenie i poprawa diagnostyki oraz leczenia onkologicznego.  

Bibliografia: 

1. https://www.healthdirect.gov.au/oncologist [dostęp 13.10.2023]. 
2. https://www.nio.gov.pl/abc-pacjenta/ [dostęp 13.10.2023]. 
3. Libura M., Władysiuk M., Onkologia. W stronę polityki zdrowotnej opartej na danych. Rekomendacje dla Polski, Raport Warszawa 2020.