Darmowe środki higieniczne dla wszystkich osób menstruujących! Pierwszy kraj zagwarantował to ustawą

Szkocja jest pierwszym krajem, który ustawowo zapewnił wszystkim dostęp do bezpłatnych środków menstruacyjnych. „Teraz, w czasach kryzysu, ludzie dokonują trudnych wyborów w codziennych wydatkach, dlatego nowe prawo jest ważniejsze niż kiedykolwiek” – powiedziała Shona Robison, szkocka sekretarz ds. sprawiedliwości społecznej.

Pierwszy taki kraj

Szkocja może być wzorem dla wielu państw, które borykają się z ubóstwem menstruacyjnym. W 2018 roku za decyzją tamtejszego rządu darmowe podpaski i tampony znalazły się we wszystkich placówkach edukacyjnych. W listopadzie 2020 r. Szkocja poszła o krok dalej i postanowiła zapewnić bezpłatne środki menstruacyjne wszystkim osobom menstruującym.

Ustawa przyznająca im dostęp do podpasek czy tamponów w budynkach publicznych została wtedy jednogłośnie uchwalona przez szkocki parlament. Prace nad wdrożeniem nowego prawa w życie trochę trwały, ale ostatecznie, niespełna dwa lata od ich rozpoczęcia, kraj ten może z dumą ogłosić, że już ono obowiązuje.

Zgodnie z nim wszystkie budynki publiczne (nie tylko szkoły, ale również na przykład urzędy) mają obowiązek bezpłatnie udostępniać produkty menstruacyjne. Jak ma to działać w praktyce? Z darmowych podpasek czy tamponów można skorzystać w jednym z ponad tysiąca punktów w całym kraju. Mapa ze wszystkimi takimi miejscami znajduje się w rządowej aplikacji. Jest ich coraz więcej!

„Zapewnienie dostępu do bezpłatnych produktów menstruacyjnych ma fundamentalne znaczenie dla równości i godności, a także usuwa bariery finansowe w dostępie do nich. Teraz, w czasach kryzysu, ludzie dokonują trudnych wyborów w codziennych wydatkach, dlatego nowe prawo jest ważniejsze niż kiedykolwiek” – powiedziała Shona Robison, szkocka sekretarz ds. sprawiedliwości społecznej cytowana przez „Time”.

Ubóstwo menstruacyjne

Ubóstwo menstruacyjne to coraz większy problem na całym świecie, nie tylko w krajach rozwijających się. Przykładem może być chociażby Wielka Brytania, w której, jak wynika z danych National Education Union, w 2018 roku ponad 137 tys. uczennic opuściło szkołę z powodu okresu.

W Polsce problem ubóstwa menstruacyjnego cały czas jest bardzo poważny. Z badania przeprowadzonego w 2020 r. przez Kulczyk Foundation wynika, że co piątej kobiecie w Polsce zdarza się nie mieć środków na zakup odpowiednich podpasek. 42 proc. badanych kobiet przyznało, że w ich rodzinnym domu o miesiączce się nie mówi lub nie mówiło wcale. Pomimo deklarowanej akceptacji miesiączki, dla wielu kobiet wciąż pozostaje ona tematem wstydliwym, o którym niechętnie rozmawiają.

Badanie fundacji pokazuje też, że co trzecia nastolatka nie jest przygotowana na nadejście okresu. Jak podkreślają przedstawiciele Kulczyk Foundation, brak komunikacji ze strony rodziców, ukrywanie podpasek przez matki i zmowa milczenia wokół menstruacji powodują strach, a niekiedy nawet traumę wśród dorastających dziewczynek.

Co z Polską?

Czy w Polsce czekają nas podobne rozwiązania prawne jak w Szkocji? Niewykluczone, jednak przed nami jeszcze długa droga. W czerwcu tego roku temat ubóstwa menstruacyjnego i dostępu do środków higienicznych po raz pierwszy pojawił się w Senacie. Potrzebę wprowadzenia systemowych rozwiązań podkreślało tam wiele organizacji zrzeszonych w Okresowej Koalicjii. Głos zabrała wtedy m.in. Magdalena Schejbal, aktorka, która od 2021 r. działa w Różowej Skrzyneczce.

„Prosimy o pomoc polski rząd i polskie władze, bo sami nie damy rady – ktoś nam musi pomóc się tym zająć. Dlatego że, jak widać, problem jest palący, a nam brakuje dostępu do środków finansowych. Dalej nie pociągniemy w ten sposób” – zaapelowała.

Padła wtedy ważna deklaracja: ma powstać projekt ustawy zwiększający dostępność do bezpłatnych podpasek czy tamponów w Polsce. Założenia do niej ma stworzyć Okresowa Koalicja. Wspólne prace nad zmianą przepisów, prowadzone razem z senacką Komisją Zdrowia, mają rozpocząć się już we wrześniu.

„To historyczny i przełomowy moment. Pierwszy raz w historii Polski Parlament zajął się tematem ubóstwa i wykluczenia menstruacyjnego. To również ukoronowanie ponad rocznej, ciężkiej pracy wielu kobiet z Okresowej Koalicji. Zrobimy wszystko, żeby parlamentarzystki i parlamentarzyści poszli krok dalej i wzorem Szkocji, Francji, Anglii i Nowej Zelandii wprowadzili darmowy dostęp do środków menstruacyjnych. Zacznijmy od szkół i uczelni wyższych” – podkreśliła Dominika Kulczyk, prezeska Kulczyk Foundation.

 

Źródło: „Time”