Dermatillomania, czyli patologiczne skubanie skóry. „U każdej osoby może mieć inne przyczyny i podłoże”

„Odkryłam wiele oblicz tej przypadłości. Niektórzy przypisują jej mechanizm jak w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych. Inni drapanie i skubanie uważają za autoagresję, a jeszcze inni za redukcję napięcia i stresu” – pisze psycholożka Anna Cyklińska o dermatillomanii, czyli patologicznym skubaniu skóry. 

Oblicza dermatillomanii

Dermatillomania, nazywana także patologicznym skubaniem skóry, charakteryzuje się kompulsywnym drapaniem, zrywaniem czy skubaniem skóry. Wiele osób nie tylko skubie skórę, ale także odczuwa potrzebę drapania się po głowie, rękach czy klatce piersiowej. Od czynności trudno się powstrzymać, a często wykonuje się ją automatycznie, bez zastanowienia. Problem ten poruszyła na swoim profilu na Instagramie psycholożka Anna Cyklińska.

„Odkryłam wiele oblicz tej przypadłości. Niektórzy przypisują jej mechanizm jak w zaburzeniach obsesyjno-kompulsywnych. Inni drapanie i skubanie uważają za autoagresję, a jeszcze inni za redukcję napięcia i stresu” – wyjaśnia.

Ekpsertka tłumaczy, że dermatillomania może przyjąć wiele postaci, m.in. rozdrapywanie trądziku, obgryzanie skórek czy skubanie zdrowej skóry.

„U każdej osoby może mieć inne przyczyny i podłoże. W każdym przypadku będzie ono związane z napięciem i cierpieniem psychicznym. Dlatego nie warto bagatelizować objawów, ani wyśmiewać lub zawstydzać osoby, u której widzicie zadrapania!” – apeluje specjalistka.

Cyklińska zaznacza, że mitem jest wiązanie przyczyn trądziku z brakiem higieny osobistej.

„Rozdrapywanie utrudnia gojenie się ran, ale jest to często poza jawną kontrolą osoby cierpiącej na dermatillomanię. Dając akceptację i zrozumienie możemy takiej osobie pomóc. Polecając kremy, czy leki na trądzik — już nie zawsze” – dodaje.

Dermatillomania – co o niej wiemy?

Naukowcy często porównują dermatillomanię do uzależnienia. Chorzy nie tylko nie potrafią lub nie chcą przestać skubać skóry, ale również odczuwają dzięki tej czynności przyjemność. Choroba jest zazwyczaj przewlekła i zwykle zaczyna się niewinnie. Pierwsze objawy zauważane są już w wieku nastoletnim, jednak można zaobserwować je także u dorosłych. Co jeszcze trzeba wiedzieć o tym zaburzeniu? Ekspertka wymienia:

• część spektrum zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych,
• nadmierne i powtarzające się drapanie lub zrywanie skóry zdrowej lub z niewielkimi nieregularnościami na ciele lub/i twarzy,
• samouszkodzeń dokonuje się za pomocą paznokci, zębów lub narzędzi, np. pęset wykałaczek itp.,
• wpływa na pojawianie się krwawiących ran i blizn, które stanowią dla chorego przyczynę istotnego cierpienia psychicznego,
• skubanie stanowi sposób radzenia sobie z napięciem, początkowo jako zachowanie nieświadome, a z czasem staje się świadomą czynnością, której nie da się kontrolować.

Co odczuwa osoba z dermatillomanią?

Jak wyjaśnia Cyklińska, prawdopodobnymi przyczynami dermatillomanii są stres, lęk i inne czynniki psychologiczne. Mogą to być także traumatyczne wydarzenia, szczególnie w okresie dzieciństwa oraz nierównowaga neurologiczna, która jest związana z przeciążeniem układu nerwowego przez stres. Co czuje osoba, która patologicznie skubie skórę?

• Doświadcza bardzo intensywnych emocji poczucia winy, wstydu, złości, smutku, lęku, które są częścią i kompulsywnych zachowań.
• Dermatillomanii towarzyszy znaczny dyskomfort wpływający na społeczne funkcjonowanie pacjenta.
• Osoby cierpiące na dermatillomanię mogą unikać wydarzeń towarzyskich, aktywności grupowych, miejsc z dobrym oświetleniem, formalnych wydarzeń, rozrywek, wyjść do restauracji, wchodzenia w związki intymne z obawy przed dostrzeżeniem przez innych zmian skórnych – wymienia psycholożka.

Skubanie kompulsywne a impulsywne

Psycholożka tłumaczy, że można wyróżnić dwa podtypy dermatillomanii:

• skubanie kompulsywne – ma na celu unikanie lęku lub zachowania powstającego pod wpływem natrętnych myśli dotyczących skóry; jest wykonywane świadomie, osoba próbuje się przed skubaniem bezskutecznie powstrzymać;
• skubanie impulsywne – może być zupełnie automatyczne i związane z pobudzeniem, chęcią odczucia przyjemności i redukcją napięcia; osoba nie próbuje się powstrzymać od tego zachowania;
• występuje również jako typ mieszany.

– wymienia ekspertka.

Psychoedu, czyli Anna Cyklińska

„Psychoedu” to profil na Instagramie prowadzony przez Annę Cyklińską, psycholożkę w trakcie Szkoły Psychoterapii w nurcie CBT. Jak sama wyjaśnia, jej konto ma funkcję psychoedukacyjną. Obecnie obserwuje je prawie 54 tys. osób. Treści pisane przez ekspertkę znajdziemy też na stronie Twój Psycholog.