Odcinek 1: Jak chorować i nie zwariować. O diagnozie, czyli punkt zwrotny

„Podcast jest wspólną podróżą, eksploracją tego, jak można sobie radzić w życiu z chorobą” – mówi Anna Charko o podcaście „Jak chorować i nie zwariować”. W premierowym odcinku prowadząca wraz z gościniami – Iwoną Nawarą, psychoonkolożką, szefową Centrum Psychoonkologii UNICORN, i Anją Franczak, założycielką Instytutu Dobrej Śmierci – skupia się na momencie diagnozy. Jak się z nią pogodzić? Jakie emocje przynosi? Wreszcie, jak ruszyć z miejsca mimo poczucia straty dawnego życia?

„Na chorobie Twoje życie się nie kończy!”

Anna Charko, psycholożka kliniczna i psycholożka zdrowia, założycielka Fundacji Ludzie i Medycyna wspólnie z Hello Zdrowie przygotowała podcast „Jak chorować i nie zwariować”, który ma właśnie swoją premierę. Skąd pomysł na taki format? Anna od 6 lat pracuje z osobami chorymi fizycznie, głównie w ramach działań swojej fundacji, którą założyła w 2018 r. Zajmuje się problemem choroby, a raczej, jak to nazywa, zdrowia w chorobie. Mówi i pisze o szukaniu sposobów na w miarę normalne życie z chorobą przewlekłą. Podcast jest właśnie poszukiwaniem ścieżek do tego, jak chorować i nie zwariować.

„Moje rozmówczynie nie przychodzą z gotowymi odpowiedziami, ale z odwagą, by razem ze mną wyruszyć na ich poszukiwanie. To nie są rozmowy eksperckie, to raczej wspólna eksploracja obszarów, które rzadko się odwiedza, koncentrując się na diagnozowaniu i leczeniu” – wyjaśnia Anna Charko.

Twórczyni podcastu sama ma doświadczenie choroby genetycznej i doskonale zdaje sobie sprawę z tego, jak choroba może komplikować życie i jak ważne jest szukanie rozwiązań, by nie zdemolowała doszczętnie codzienności. O tym jest właśnie podcast „Jak chorować i nie zwariować”.

„Nie wiem, czy masz astmę, SM, raka, chorobę rzadką, chorobę serca, IBS, łuszczycę, cukrzycę czy hashimoto, czy coś jeszcze innego – umówmy się, masz dość skomplikowane życie wewnętrzne. Bo choroba komplikuje. Może ze stresu nie możesz spać, może wstydzisz się pokazać na basenie, może nie wiesz, jak powiedzieć o swojej chorobie chłopakowi, może ból odbiera ci radość życia, a może jesteś tak zmęczona, że chcesz rzucić pracę, może stoisz przed dylematem: mieć dzieci czy zrezygnować, a może jesteś przerażona, że wkrótce umrzesz. Te wszystkie stany i dużo więcej może wprowadzić w twoje życie choroba. Mam nadzieję, że obojętnie, w jakim miejscu swojej drogi w chorobie jesteś, gdzieś tli się u Ciebie nadzieja, że ‘można z tym żyć’, oraz pewność, że jesteś czymś więcej niż swoją chorobą, że na chorobie Twoje życie się nie kończy, w niej się nie zawiera. Tę Twoją nadzieję i tę pewność będę chciała wzmacniać i pielęgnować w kolejnych odcinkach podcastu” – mówi Anna Charko.

„Małe, większe, średnie trzęsienie ziemi”

Kiedy otrzymujemy diagnozę choroby przewlekłej, mamy prawo do bardzo różnych reakcji. Nie ma jednej ścieżki dla wszystkich chorujących, ale każdy z nas ma wpływ na to, co będzie działo się dalej. O diagnozie i tym, co za sobą przynosi w pierwszym odcinku podcastu „Jak chorować i nie zwariować” Anna Charko rozmawia z Iwoną Nawarą, psychoonkolożką, szefową Unicorn, i Anją Franczak, założycielką Instytutu Dobrej Śmierci.

Moment diagnozy często przynosi „małe, większe, średnie trzęsienie ziemi”, co podkreśla Iwona Nawara. Psychoonkolożka zwraca tym samym uwagę na fakt, że z różną siłą uderzenia choroba może wkroczyć w nasze życie. Stąd różne reakcje na nią.

Nawara w podcaście podkreśla, że „pod wpływem diagnozy może dojść do bardzo ciekawych przemian”. To moment zwrotny, w którym zupełnie przewartościowujemy swoje życie. Zmieniają się priorytety, nawyki.

Diagnoza niesie za sobą też konieczność edukowania się na temat choroby, szukania rozwiązań. „To ogromnie energochłonny proces” – podsumowuje Iwona Nawara. Tej decyzyjności w procesie choroby oczekują od pacjentów lekarze.

„Musimy stać się ekspertem od sprawy, na której w ogóle się nie znamy, a wielokrotnie słyszymy: 'proszę podjąć decyzję'” – mówi.

Żałoba po diagnozie? Tak, masz do niej prawo

Czy po usłyszeniu diagnozy można przeżywać żałobę po swoim dawnym życiu? „Żałoba to reakcja na stratę, na dużą zmianę. I one nie muszą być związane ze śmiercią, ale to może być również strata zdrowia, relacji, wizji siebie, pewnego planu, marzenia” – tłumaczy Anją Franczak. Gościni Ani Charko podkreśla, że ten proces jest bardzo złożony i wiąże się z wieloma myślami, a także próbami dostosowywania się do tej nowej rzeczywistości, które zabierają sporo energii. „To jeden z powodów, dlaczego osoby w żałobie i po diagnozie często są bardzo zmęczone” – zauważa.

W żałobie, również tej wywołanej diagnozą, może pojawić się cały wachlarz emocji: złość, gniew, furia, lęk, ale też… ulga. „Ulga jest emocją, która mnie najbardziej zaskoczyła po diagnozie” – podkreśla Anna Charko.

Na czym polega proces, który psychologowie określają mianem wzrostu osobistego w chorobie? Jak się pogodzić z diagnozą? Jakie etapy się z tym procesem wiążą? Jak wspierać się w trudnych momentach? I jak ruszyć z miejsca i pójść naprzód, mimo poczucia straty dawnego życia? Posłuchajcie! Zaprasza Anna Charko i zespół HelloZdrowie.