Dławica odmienna (angina Prinzmetala) – objawy i leczenie

Dławica odmienna, znana też jako dławica Prinzmetala to choroba niedokrwienna serca spowodowana skurczem tętnicy wieńcowej. Charakteryzuje ją silny, długotrwały ból odczuwany najczęściej nocą. W diagnostyce schorzenia wykorzystuje się badanie EKG, które uwidacznia nieprawidłową pracę serca. Które osoby są bardziej predysponowane do zachorowania na dławicę odmienną i jak leczy się tę chorobę?

Co to jest dławica odmienna?

Dławica odmienna, występująca także pod nazwami dławica naczynioskurczowa, dławica Prinzmetala oraz angina Prinzmetala to choroba układu sercowo-naczyniowego. Klasyfikowana jest jako rzadka postać choroby wieńcowej, w tym jeden z rodzajów dławicy piersiowej stabilnej (wytyczne European Society of Cardiology) lub ostrego zespołu wieńcowego (wytyczne American College of Cardiology, American Heart Association). U osób z chorobą dławicową, angina Prinzmetala występuje z częstotliwością poniżej jednego proc. Do czynników ryzyka dławicy naczynioskurczowej zalicza się:

• palenie papierosów,
• stres,
• spożywanie alkoholu,
• hiperwentylację,
• niską temperaturę,
• zażywanie kokainy lub amfetaminy,
• stosowanie leków przeciwnowotworowych:  fluorouracylu lub cyklofosfamidu.

Przyczyny powstawania anginy Prinzmetala nie zostały do końca wyjaśnione. Sugeruje się, że na rozwój choroby ma wpływ nieprawidłowe funkcjonowanie śródbłonka oraz upośledzenie wytwarzania tlenku azotu i acetylocholiny. W dławicy odmiennej dochodzi do skurczu nasierdziowej tętnicy wieńcowej, zarówno w przypadku zwężonego naczynia jak i naczynia bez cech miażdżycowych. Choroba występuje częściej u osób z hipercholesterolemią, arytmią serca, nadciśnieniem tętniczym krwi oraz astmą aspirynową.

Objawy dławicy odmiennej

Głównym objawem dławicy Prinzmetala jest ból wywołany skurczem tętnicy wieńcowej. Zazwyczaj pojawia się on w spoczynku w godzinach nocnych i porannych (między godziną 24 a 8 rano). Ból trwa kilkanaście-kilkadziesiąt minut lub dłużej. Jest to tzw. ból dławicowy, odczuwany za mostkiem, rozlany, promieniujący do ramion, barku i szyi. Ból indukowany aktywnością fizyczną występuje rzadziej. Choremu towarzyszą takie objawy, jak:

• duszność,
• pieczenie,
• zmęczenie,
• omdlenia,
• zaburzenia rytmu serca, w tym migotanie komór i blok przedsionkowo-komorowy.

Diagnostyka dławicy Prinzmetala

W diagnostyce dławicy odmiennej wykorzystuje się badanie EKG. W zapisie elektrokardiograficznym obserwuje się uniesienie odcinka ST, które samoistnie ustępuje. W EKG metodą Holtera u 50 proc. pacjentów pojawia się długotrwałe uniesienie lub obniżenie odcinków ST związane z obecnością objawów choroby. Trzecim rodzajem badania stosowanym w rozpoznawaniu dławicy Prinzmetala jest koronarografia pozwalająca na uwidocznienie skurczu tętnicy wieńcowej. Jest to badanie inwazyjne, w czasie którego podaje się pacjentowi ergotaminę lub acetylocholinę. Diagnozę dławicy Prinzmetala stawia się na podstawie objawów bólu dławicowego, widoczne w EKG uniesienie odcinka ST,  skurczu tętnicy wieńcowej oraz nasilenia dolegliwości bólowych przez okres roku od pierwszego epizodu choroby.

Leczenie i rokowania w dławicy Prinzmetala

Najważniejszym zaleceniem terapeutycznym w anginie Prinzmetala jest zaprzestanie palenia papierosów oraz używania narkotyków. Ważna jest również dieta niskotłuszczowa z ograniczoną podażą cholesterolu. Leczenie dławicy polega na farmakoterapii kwasem acetylosalicylowym oraz blokerami kanału wapniowego (diltiazem, werapamil, nifedypina). W przypadku braku skuteczności terapii stosuje się azotan długo działający, który hamuje występujące dolegliwości.

Wśród metod operacyjnych dławicy odmiennej wymienia się wprowadzenie stentu w miejsce blaszki miażdżycowej w celu poszerzenia naczynia lub wszczepienie stymulatora serca/kardiowerteradefibrylatora w przypadku występującej tachyarytmii. Metody inwazyjne znajdują zastosowanie jedynie w ciężkich przypadkach choroby. Rokowania u osób z dławicą naczynioskurczową są dobre. Choroba zazwyczaj ustępuje bez pojawienia się zawału serca (99,5 proc. przypadków). Aż 95 proc. chorych przeżywa co najmniej pięć lat od diagnozy schorzenia.

Bibliografia:

1. A. Ścibisz, Dławica naczynioskurczowa — patogeneza, obraz kliniczny, rozpoznanie, leczenie, Choroby Serca i Naczyń 2013, tom 10, nr 5.
2. M. Elżbieciak, K. Mizia-Stec, Bezobjawowa dławica naczynioskurczowa jako przyczyna nagłego zatrzymania krążenia, Folia Cardiologica 2019;14(1):67-70.
3. P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, 2017.