Drastyczny wzrost zachorowań na choroby odkleszczowe w Polsce

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH alarmuje: w naszym kraju coraz więcej osób zmaga się z chorobami odkleszczowymi. Odnotowano dwa razy więcej zakażeń boreliozą i trzykrotny wzrost w przypadku kleszczowego zapalenia mózgu w porównaniu z ubiegłym rokiem. Zakażenia mogą przebiegać bezobjawowo, łagodnie lub ciężko, prowadząc do kalectwa, a nawet śmierci. By się przed nimi ustrzec, warto znać miejsca na skórze człowieka, które kleszcze darzą szczególną sympatią.

Gwałtowny wzrost chorób odkleszczowych

O coraz większej aktywności kleszczy w naszym kraju mówi się już od kilku lat. W tym roku padają jednak kolejne rekordy. Spowodowane jest to ociepleniem klimatu i zimami, w trakcie których temperatura nie spada poniżej -10 stopni przez dłuższy czas. Po łagodnej zimie mamy wysyp kleszczy, przez co coraz więcej osób zmaga się z chorobami odkleszczowymi.

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH poinformował, że w okresie od 1 stycznia do 15 kwietnia w Polsce odnotowano 2753 przypadki boreliozy i 47 przypadków kleszczowego zapalenia mózgu. W porównaniu z analogicznym czasem w poprzednim roku, to dwa razy więcej przypadków zachorowania na boreliozę (1423) i trzy razy więcej kleszczowego zapalenia mózgu (14). Drastyczny skok zakażeń boreliozą zauważalny jest już od kilku lat – w 2022 r. zaraportowano 17 338 przypadków zakażeń, w 2021 r. – 12 427.

Warto pamiętać, że kleszcze mogą być także nosicielami bakterii i pierwotniaków, które odpowiedzialne są za babeszjozę, bartonelozę czy anaplazmozę. Zdarza się przy tym, że jeden pajęczak może być źródłem kilku patogenów.

Te miejsca szczególnie lubią kleszcze

Po każdym spacerze należy dokładnie obejrzeć swoje ciało i skontrolować, czy nie przynieśliśmy ze sobą z wędrówki niechcianego towarzysza. Ze względu na znieczulające właściwości śliny kleszczy, ugryzienie często nie zostaje nawet zauważone. Z tego powodu należy w szczególności sprawdzić miejsca na skórze, które wyjątkowo lubią te pajęczaki. Główny Inspektorat Sanitarny wyjaśnia, że najczęściej są to obszary, na których skóra jest cieńsza i lepiej ukrwiona.

Są to miejsca:

• za uszami
• przy linii włosów,
• pod/między piersiami u kobiet,
• w pachwinach,
• w okolicach ścięgna Achillesa,
• pod kolanami,
• okolice łokcia,
• pod pachami.

Objawy kleszczowego zapalenia mózgu

Kleszczowe zapalenie mózgu może przebiegać bezobjawowo, łagodnie lub ciężko, prowadząc do kalectwa a nawet śmierci – podaje Główny Inspektorat Sanitarny. Objawy choroby występują najczęściej po mniej więcej dziesięciu dniach i przypominają objawy grypy. Występują one dwuetapowo.

Faza 1 (trwa 4 – 14 dni), towarzyszą jej:

• temperatura do 38 stopni,
• złe samopoczucie, narastające osłabienie,
• bóle głowy i karku,
• bóle mięśni, kończyn,
• bóle gałek ocznych.

Faza 2 (neurologiczna), jej objawy to:

• wysoka gorączka, nawet do 40 stopni,
• silne bóle głowy,
• nudności, wymioty,
• objawy oponowe,
• bóle mięśni i stawów,
• sztywność karku,
• utrata przytomności.

Borelioza – objawy

Borelioza jest trudna do zdiagnozowania ze względu na szeroką gamę objawów, które mogą wskazywać na dziesiątki innych schorzeń. Najbardziej charakterystycznym znakiem krętkowicy jest rumień wędrujący, który może pojawić się zaraz po ukąszeniu lub nawet kilka tygodni później. Rumień występuje w dowolnym miejscu na skórze – niekoniecznie w miejscu ugryzienia. Jest to spora czerwona plama, która ulega przejaśnieniu w centrum i przybiera formę pierścieni. Zmiana jest ocieplona, wypukła i bolesna. Może przemieszczać się po całym ciele.

Rzadszym skórnym objawem boreliozy jest limfocytoma, czyli niewielki, nieco ciemniejszy od reszty ciała guzek umiejscowiony najczęściej w uchu lub na gruczole piersiowym. Brak opisanych zmian nie wyklucza występowania choroby.

W początkowym okresie rozwoju krętkowicy zakażony może zgłaszać także symptomy grypopodobne. Boreliozę należy podejrzewać, jeśli występują objawy z kilku układów jednocześnie (np. kostnego i nerwowego), a rutynowe badania laboratoryjne nie wykazują większych odchyleń od normy.