Dreszcze – skąd się biorą i jakie są ich przyczyny? O czym ostrzega organizm?

Dreszcze kojarzone są z gorączką i uczuciem zimna. Czasami jednak przeziębienie nie jest ich przyczyną – wtedy sprawa robi się poważniejsza. Czym są dreszcze i jakie mogą być ich przyczyny? Z reguły jest to sygnał ostrzegawczy od organizmu.

Dreszcze to mimowolne i nieskoordynowane drżenie mięśni. Zwykle występują podczas gorączki i są reakcją obronną organizmu. Podczas przeziębienia i podwyższonej temperatury nie budzą niepokoju. Dreszcze bez gorączki powinny jednak wzbudzić czujność, ponieważ ich przyczyny mogą być poważne.

Dreszcze – przyczyny

Dreszcze to skurcze niewielkich grup mięśniowych występujące pod wpływem czynników zewnętrznych lub wewnętrznych. Nie należy mylić ich z drgawkami, które są mimowolnymi skurczami mięśni, występującymi przy wielu chorobach, na przykład cukrzycy. Dreszcze i gorączka to duet, który nie budzi wśród ludzi niepokoju i jest czymś normalnym. Jest to jednak zjawisko patologiczne, które wynika z przenikania do krwi substancji wywołujących podwyższoną temperaturę ciała. Dreszcze i gorączka to zwykle objaw przeziębienia, grypy, infekcji wirusowych lub bakteryjnych. Objawy, które im towarzyszą w takim przypadku, to katar, kaszel, ból mięśni i stawów, osłabienie, bóle głowy i brzucha. Dreszcze bez gorączki mogą mieć wiele poważnych przyczyn. Jedną z nich może być hipoglikemia, czyli niedocukrzenie. Zbyt niski poziom cukru we krwi wywołuje ciarki, drgawki, nerwowość i rozkojarzenie. Hipoglikemia może również wywoływać drgawki, które często mylone są z dreszczami. Kolejną przyczyną mogą być choroby układu krążenia, które spowodowane są niewłaściwym krążeniem krwi lub zbyt niskim ciśnieniem. Dreszcze i ciarki spowodowane mogą być anemią, która w dodatku objawia się apatią, osłabieniem włosów, paznokci i bladą cerą. Inne przyczyny, które wywołują dreszcze bez gorączki, to choroby układu moczowego, menopauza, choroby nowotworowe, zaburzenia psychiczne, przemęczenie organizmu, niewłaściwe leki lub nadużywanie alkoholu. Dodatkowo dreszcze mogą pojawić się podczas bardzo silnego stresu i w sytuacjach intensywnego napięcia nerwowego.

Dreszcze w ciąży

Nocne dreszcze i uczucie zimna mogą występować również w czasie ciąży. Ważne jest jednak, czy towarzyszy im podwyższona temperatura ciała. Dreszcze w ciąży są absolutnie normalne – najczęściej dochodzi do nich w pierwszym trymestrze i są reakcją organizmu związaną z rozwijaniem się progesteronu – gdy hormon ten zaczyna podrażniać podwzgórza, pojawiają się dreszcze i uczucie chłodu. Jest to więc reakcja organizmu na zmiany hormonalne, jeśli jednak pojawią się inne niepokojące objawy – jak najszybciej należy skonsultować się z lekarzem.

Dreszcze u dziecka

Nagłe dreszcze i uczucie zimna u dziecka mogą być skutkiem podwyższonej temperatury ciała. Jak zbić gorączkę u malucha? Najlepiej podać mu paracetamol lub ibuprofen, który zaleci lekarz bądź farmaceuta. Aby obniżyć temperaturę stopniowo, można przygotować kąpiel o dwa stopnie zimniejszej niż temperatura ciała malca. Dreszcze u dziecka nie są przyjemne, dlatego warto także zadbać o jego otoczenie. Ważne jest wietrzenie pomieszczenia, stosowanie zimnych okładów na czoło, kark i łydki. Jeżeli ciarki, dreszcze nie miną, należy skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu.

Dreszcze – diagnozowanie

Kiedy zimne dreszcze nie są wynikiem podwyższonej temperatury, należy udać się do lekarza. Na początku powinien on przeprowadzić wywiad lekarski, który może zawierać pytania odnośnie do czasu i częstotliwości dreszczy oraz występowania innych objawów takich jak np. mdłości. Dreszcze, ból mięśni bez gorączki mogą spowodowane być przyjmowaniem środków odurzających, więc lekarz może zapytać o zażywanie narkotyków. Doktor zazwyczaj potrafi wskazać przyczynę już po zakończeniu rozmowy z pacjentem. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy wywiad nie wystarczy i wtedy ważne będzie wykonanie badania krwi. Dreszcze w nocy lub dzień mogą być symptomem nowotworu albo infekcji, dlatego lekarz może skierować pacjenta na badanie moczu lub prześwietlenie klatki piersiowej.

Dreszcze – leczenie

Nocne dreszcze i uczucie zimna z gorączką mogą być leczone samodzielnie, chociaż warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Domowym sposobem na zbicie temperatury jest przede wszystkim picie dużej ilości płynów. Może być to ciepła woda, herbata z sokiem malinowym, herbata z miodem bądź napary, np. z bzu czarnego. Ważne jest wygrzanie się, leżenie pod kocami i odpoczynek. Warto sięgnąć też po leki z apteki, które pomogą w walce z gorączką. Dreszcze bez gorączki leczone są w zależności od przyczyny ich występowania. Jeśli pojawiają się w wyniku menopauzy, konieczne będzie przeprowadzenie terapii hormonalnej. Jeżeli dreszcze są skutkiem choroby psychicznej, nerwicy – istotna jest pomoc psychiatryczna.

Dreszcze, ciarki zazwyczaj występują wraz z podwyższoną temperaturą ciała. W przypadkach, kiedy ta nie pojawia się, należy zgłosić się do lekarza. Dreszcze bez gorączki mogą być objawem poważnej choroby, dlatego nie należy ich ignorować.