Czy warto stosować kolagen na stawy? Najważniejsze informacje

Kolagen stanowi blisko 30% masy białka w organizmie. Pełni szereg ważnych funkcji, m.in. zwiększa odporność kości na obciążenia, nawilża stawy i wzmacnia naczynia krwionośne. Wraz z wiekiem naturalna synteza kolagenu spada, co wiąże się z utratą gęstości kostnej i ze zwiększonym ryzykiem kontuzji. Sprawdź, czy warto go suplementować oraz jaki jest najlepiej przyswajalny kolagen na stawy.

Co to jest kolagen?

Kolagen to jedno z ważniejszych białek budulcowych organizmu. Stanowi naturalny składnik większości tkanek – kości, skóry, chrząstek i naczyń krwionośnych. Dzięki niemu stawy zachowują elastyczność i sprężystość, co jest niezbędne w zapobieganiu kontuzjom oraz utrzymaniu prawidłowej funkcji układu ruchu.

W organizmie człowieka jak dotąd wyodrębniono aż 29 typów kolagenów. Najlepiej poznany jest kolagen typu I, który występuje w tkance podskórnej, ścięgnach, kościach, tętnicach oraz rogówce. Dużo wiadomo również o kolagenie typu II, który spotkać możemy głównie w chrząstkach zapewniających amortyzację i ochronę stawów.

Do ok. 25. roku życia włókna kolagenowe są systematycznie odbudowywane. W tym procesie biorą udział m.in. hormony tarczycy, insulina oraz estrogeny. Wraz z upływem czasu stężenie kolagenu w organizmie cyklicznie spada. Utratę białka przyśpieszają niedobory witaminowe (witaminy C, A i D), które mogą skutkować: 

• przewlekłymi dolegliwościami bólowymi,
• sztywnością,
• obrzękami w obrębie stawów.

Rośnie również ryzyko rozwoju chorób zwyrodnieniowych oraz zmian przeciążeniowych mięśni i ścięgien. Preparaty zawierające kolagen mają za zadanie zapoczątkować fizjologiczne procesy jego odtwarzania.

Jak kolagen działa na stawy?

Zastanawiasz się, czy kolagen pomaga na stawy? Jak już wspomniano, jest on niezbędny do prawidłowego rozwoju oraz pracy kości i stawów. Poniżej wymieniono jego najważniejsze właściwości.

1. Wzmacnia regenerację chrząstki stawowej – kolagen stymuluje produkcję nowych komórek chrząstek stawowych oraz macierzy, wspierając ich regenerację i odbudowę.
2. Zwiększa ruchomość i elastyczność stawów – dzięki uczestniczeniu w produkcji mazi stawowej, włókna kolagenowe absorbują przeciążenia i rozkładają ciężar struktur stawowych. 
3. Wpływa na procesy regeneracyjne – kolagen redukuje ból stawów, a także łagodzi mikrourazy i stany zapalne powstałe na skutek intensywnej aktywności fizycznej. 
4. Chroni przed urazami – badania wykazały, że suplementacja może znacząco obniżyć ryzyko kontuzji i urazów stawowych. Taki kolagen na stawy dla sportowców, ale i amatorów może przynieść więc dużo korzyści. 

Kolagen w tabletkach, proszku, kolagen do picia – jaki jest najmocniejszy kolagen na stawy?

Rynek farmaceutyczny oferuje suplementy kolagenowe w formie tabletek, kapsułek, płynu, proszku rozpuszczalnego w wodzie czy żelek. Dzięki licznym badaniom naukowym, które zostały przeprowadzone w ostatnich latach, można znaleźć odpowiedź na pytanie, jaki kolagen na stawy pomoże zminimalizować nieprzyjemne dolegliwości.

Biorąc pod uwagę właściwości budulcowe, najlepszą formę ma kolagen do picia na stawy. Ma już biodostępną formę, nie wymaga więc wstępnego trawienia w organizmie, jak ma to miejsce w przypadku tabletek czy kapsułek. Warto zwrócić uwagę także na skład kolagenu i wybierać produkty z zawartością witaminy C, witaminy E oraz witamin z grupy B. Kolagen może być pozyskiwany syntetycznie:

• z ryb (kolagen rybi),
• chrząstek zwierząt,
• aminokwasów (kolagen wegański).

W kontekście poprawy kondycji stawów, najlepszym wyborem będzie kolagen wołowy pod postacią hydrolizowaną. Zawiera on większą zawartość hydroksyproliny, glicyny i proliny, które wpływają na poprawę funkcjonowania tkanki chrzęstnej. Kolagen rybi na stawy dostarcza głównie kolagenu typu I i jest nieoceniony przy spowalnianiu procesów starzenia, a także poprawy kondycji włosów i paznokci.

Po jakim czasie można spodziewać się efektów suplementacji? Jak długo stosować kolagen na stawy?

Czas, po którym możesz zauważyć efekty suplementacji, zależy od indywidualnych czynników, m.in. trybu życia, stanu zdrowia, kondycji stawów, dawki oraz rodzaju przyjmowanego kolagenu. Wyniki badań w tym zakresie wskazują, że pierwsze efekty widoczne są po ok. 4 tygodniach od suplementacji. Najczęściej dotyczą one złagodzenia dolegliwości bólowych.

Długoterminowa suplementacja kolagenem wynosząca ok. 3-4 miesiące przekłada się na regenerację chrząstki stawowej, wzmocnienie ścięgien i więzadeł, a także zmniejszenia objawów przewlekłych schorzeń stawowych, jak artroza (choroba zwyrodnieniowa stawów).

Warto pamiętać, że oprócz suplementów nie można pomijać przyjmowania naturalnych źródeł kolagenu. Produkty bogate w białko to m.in. skóra kurczaka, podroby, kurze łapki, ryby, buliony, żelatyna spożywcza i galaretki. Regularną suplementację należy wspomagać przez zdrowy tryb życia uwzględniający aktywność fizyczną oraz zbilansowaną dietę.

Bibliografia: 

1. Cherim M., Mustafa A., Cadar E., i in., Collagen Sources and Areas of Use, European Journal of Medicine and Natural Sciences 2019, 2(2).
2. Gauza M., Kubisz L., Przybylski J., Właściwości preparatów kolagenowych ze skór ryb pozyskiwanych metodą kwaśnej hydratacji, Nowiny Lekarskie 2010, 79, 3, 157-162.
3. Kaziród K., Hunek A., Zapała M. i in., Suplementacja kolagenem – czy przynosi realne korzyści?, Quality in Sport 2023, 13(1): 88-107.