Dziewczynka po przeszczepie nerki nie musi przyjmować leków immunosupresyjnych. Lekarze mówią o przełomie

Ośmioletnia Aditi Shankar po przeszczepie nerki wróciła do pełni sił. Co ciekawe, dziewczynka nie musi przyjmować leków immunosupresyjnych. A to wszystko dzięki swojej matce, która podarowała jej nie tylko swoją nerkę, ale także komórki macierzyste pobrane ze szpiku kostnego. Podwójny przeczep sprawił, że organizm potraktował obcą nerkę jak swoją. 

Jedna dawczyni, dwa przeszczepy

Aditi Shankar choruje na dysplazję immuno-kostną Schimke (SIOD), niezwykle rzadką dziedziczną chorobę, która osłabiła jej układ odpornościowy i spowodowała, że jej nerki nie działają prawidłowo. Dlatego też konieczny był przeszczep nerki. Ośmiolatka, jak podkreślił w rozmowie z BBC prof. Stephen Marks, jest pierwszą pacjentką w Wielkiej Brytanii, która po przeszczepie nerki nie wymaga leczenia immunosupresyjnego. Tego typu terapia jest zazwyczaj niezbędna, aby przeszczepiony narząd nie został odrzucony przez organizm.

Najpierw lekarze przeszczepili ośmiolatce szpik kostny przy użyciu komórek macierzystych od jej matki, który odbudował układ odpornościowy Aditi. Sześć miesięcy później przeszczepili dziewczynce nerkę, również podarowaną przez matkę. Lekarze dokonali przełomu: tak „przeprogramowali” jej układ odpornościowy przez podaniem nowej nerki, że jej organizm traktuje nową nerkę jako własną. Operacja została wykonana w Great Ormond Street Hospital.

Dziewczynka wróciła do szkoły, a jej układ odpornościowy i przeszczepiona nerka działają sprawnie.

„Jestem bardzo szczęśliwa, że mogłam oddać jej komórki krwi i nerkę. Czuję się taka dumna”- powiedziała mama dziewczynki agencji prasowej PA Media.

Prof. Stephen Marks, specjalista od nerek dziecięcych w GOSH, podkreślił, że leczenie Aditi zakończyło się sukcesem. „Naprawdę wspaniale jest widzieć aktywną ośmioletnią dziewczynkę, która wróciła do szkoły i może doskonale funkcjonować” – przyznał.

„Znaczący przełom” dla transplantologii

Czy to znaczy, że tego typu procedura będzie od teraz masowo stosowana? Jest to mało prawdopodobne, ponieważ jak ostrzegają lekarze, podwójny przeszczep niesie za sobą zwiększone ryzyko dla pacjenta.

„Jak każda nowa terapia, ta też nie jest pozbawiona ryzyka, ponieważ przeszczep komórek macierzystych oznacza, że pacjent musi również przejść chemioterapię i radioterapię” – wyznał prof. Jeremy Hughes, przewodniczący rady powierniczej Kidney Research UK, cytowany przez BBC.

Dalej stwierdził, że ta operacja jest „znaczącym przełomem” i może mieć potencjał do przezwyciężenia jednego z głównych wyzwań w opiece transplantacyjnej.

Dlaczego zwykle stosuje się leki immunosupresyjne?

Przeszczepiony narząd może być traktowany przez organizm biorcy jako ciało obce, co może prowadzić do aktywowania układu odpornościowego w celu zniszczenia obcej tkanki. Taka reakcja organizmu może prowadzić do odrzucenia przeszczepu o charakterze ostrym lub przewlekłym. W celu zapobiegania odrzuceniu przeszczepu konieczne jest stłumienie aktywności układu immunologicznego – i w tym celu stosowane są leki immunosupresyjne.

Leki te mogą być stosowane okresowo lub stale; konieczne jest monitorowanie funkcjonowania przeszczepionego narządu i – w miarę możliwości – redukowanie dawek leków immunosupresyjnych. Niekiedy jednak konieczne jest stosowanie leków immunosupresyjnych do końca życia.

Najczęściej stosowane leki immunosupresyjne po przeszczepie nerki czy innych narządów to inhibitory kalcyneuryny, inhibitory mTOR, sole kwasu mykofenolanowego oraz glikokortykosteroidy. Zazwyczaj równocześnie stosowanych jest kilka leków, a rodzaj terapii immunosupresyjnej i czas jej trwania zależny jest od rodzaju przeszczepianego narządu, istnienia współistniejących schorzeń oraz stopnia ryzyka immunologicznego.

Zespół Schimke (SIOD – Schimke immunoosseous dysplasia)- co za choroba?

Zespół Schimke (SIOD – Schimke immunoosseous dysplasia) na który cierpi ośmiolatka jest bardzo rzadkim, genetycznie uwarunkowanym schorzeniem, rozwijającym się w związku z mutacjami genu SMARCAL1. Charakteryzuje się wielonarządowymi zmianami, do których należą postępująca nefropatia, zaburzenia immunologiczne, hematologiczne, nieprawidłowości kostne oraz dysmorfia twarzy i zmiany skórne.

Źródła: annales.sum.edu.pl, bbc.com