Etymologia choroby Buergera – objawy, leczenie, dieta

Choroba zakrzepowo-zarostowa tętnic i żył, znana jako choroba Buergera, prowadzi do stopniowego i pogłębiającego się zwężania światła naczyń i ich niedrożności. Powstające zmiany są wynikiem toczącego się stanu zapalnego żył i tętnic, który powoduje pojawienie się zakrzepów. Przyczyna choroby nie jest do końca znana. Dotyka głównie mężczyzn w przedziale wiekowym między 20. a 40. rokiem życia.

Choroba Buergera, czyli zakrzepowo-zarostowe zapalenie naczyń, to choroba o nieznanej przyczynie, dotykająca nierzadko osoby młode. Występuje najczęściej u osób palących papierosy i używających plastrów nikotynowych. Prowadzi do zmniejszenia drożności żył i tętnic, szczególnie w kończynach dolnych. Za czynnik sprawczy rozwoju choroby wskazuje się szkodliwy wpływ nikotyny i substancji smolistych zawartych w tytoniu. Przez wiele osób mylona jest z miażdżycą. W przeciwieństwie do niej choroba Buergera prowadzi do zrastania się śródbłonka wyścielającego naczynia i żyły, co utrudnia prawidłowy przepływ krwi i prowadzi do niedotlenienia tkanek.

Choroba Buergera – przyczyny i źródła rozwoju

Przyczyny rozwoju choroby nie są do końca znane. Z racji, iż dotyka osoby palące, jako główne źródło jej rozwoju podaje się m.in. nikotynę. Stawiane przez lekarzy hipotezy odnośnie do powstania ognisk chorobowych dotyczą predyspozycji genetycznych, autoimmunologii lub stresującego trybu życia. Choroba Buergera jest ostatnim stadium stanów zapalnych i powstających zakrzepów tętnic i żył. Rozpoznanie choroby stwierdza się na podstawie wywiadu z pacjentem i badań uzupełniających. W diagnostyce najważniejsze jest przede wszystkim wykluczenie innych chorób dających podobne objawy, np. toczeń, cukrzyca, miażdżyca, zatorowość. Badaniem potwierdzającym chorobę Buergera jest angiografia. To rodzaj tomografii, który pozwala zobrazować wnętrze żył, tętnic i naczyń krwionośnych. Badanie to daje podgląd na drożność naczyń i potwierdza ewentualną zatorowość i zwężenie światła. Dodatkowo wykonuje się USG w celu ustalenia ciśnienia krwi.

Objawy choroby Buergera

Choroba rozwija się stopniowo i towarzyszą jej narastające objawy. Pogłębiające się zwężanie światła żył i tętnic kończyn dolnych objawia się bólem i uczuciem zimna. W wyniku niedotlenienia tkanek stany zapalne mogą objąć również nerwy. U osób dotkniętych chorobą stwierdza się występowanie sinicy, bladości, uczucia mrowienia i drętwienia kończyn dolnych. Dolegliwości mają charakter napadowy i krótkotrwały. W zaawansowanym stadium na skórze mogą pojawić się owrzodzenia, wybroczyny i postępująca martwica. Objawy choroby Buergera mogą być rozłożone na okres kilku lat i nawracać regularnie w różnym stopniu zaognienia.

Choroba Buergera – leczenie i rokowania

Osoby, u których stwierdzono pierwsze objawy chorobowe, powinny zrezygnować z palenia papierosów i stosowania plastrów nikotynowych. To kluczowy krok w zatrzymaniu rozwoju choroby. Leczenie farmakologiczne skupia się głównie na minimalizowaniu jej skutków ubocznych (dolegliwości bólowych). Leki, które przyjmuje chory, mają za zadaniu uchronić kończyny przed trwałymi urazami, np. owrzodzeniem. Powstałe na skórze zmiany i otwarte rany leczy się za pomocą miejscowych środków przeciwzapalnych w formie opatrunków. Zmiany świadczące o początkach martwicy zatrzymywane są za pomocą antybiotyków. Dodatkowo podawane są leki obkurczające naczynia i niesteroidowe leki przeciwzapalne. W związku z tym, iż choroba powoduje powstawanie zakrzepów i zatorów, lekarz przepisuje środki o działaniu przeciwkrzepliwym i przeciwpłytkowym. W zaawansowanych przypadkach konieczne może być leczenie chirurgiczne polegające na usuwaniu powstałych w żyłach i tętnicach zrostów i skrzepów. Leczenie powinno być również wspierane przez zbilansowaną i zdrową dietę opartą o produkty niskotłuszczowe. Należy zadbać o obecność w jadłospisie pokarmów wspomagających krew, m.in.:

• czerwone mięso,
• drób,
• ryby,
• jaja,
• zielone warzywa,
• rośliny strączkowe,
• jagody,
• orzechy.

Dodatkowo w codziennej diecie nie powinno zabraknąć owoców i warzyw bogatych w witaminę C, która chroni krwinki czerwone. Aby zachować jak najdłuższą żywotność krwinek i usprawnić ich produkcję, należy jeść produkty bogate w witaminy B2, B12 i E. Choroba Buergera uznawana jest za nieuleczalną, jednak dającą się spowolnić. Dlatego kluczowa jest szybka reakcja i zgłoszenie się do lekarza w przypadku wystąpienia przynajmniej jednego z niepokojących objawów. W porę wprowadzone leczenie i stosowanie się do zdrowego trybu życia pozwoli zminimalizować dolegliwości bólowe i zapobiec powstaniu martwicy.