FT3, badanie wolnej trójjodotyroniny. O czym mówi wynik?
FT3 (wolna trójjodotyronina) to wolna frakcja hormonu tarczycy, trójjodotyroniny, a więc jest aktywna biologicznie. Badanie FT3 wykonywane jest w celu oceny funkcji gruczołu tarczowego oraz monitorowania skuteczności terapii jego chorób. Jak interpretować wyniki tarczycy? FT3 podwyższone wskazuje na nadczynność tarczycy, a niskie FT3 na niedoczynność.
FT3. Co to jest?
FT3 (wolna trójjodotyronina lub trijodotyronina) to postać trójjodotyroniny niezwiązana z białkami. Hormon w postaci związanej powstaje w komórkach pęcherzykowych tarczycy oraz w efekcie konwersji tyroksyny w tkankach obwodowych.
Wolna frakcja T3 – czyli FT3 – stanowi tylko około 0,3 proc. całkowitego stężenia tyroksyny. Może ona przenikać do wnętrza komórek i generować określone efekty biologiczne. Natomiast pozostała, przeważająca frakcja T3 związana jest z białkami – albuminami, prealbuminą oraz globuliną wiążącą tyroksynę TBG. Rolą FT3 w organizmie jest przede wszystkim:
- regulowanie temperatury ciała,
- podtrzymanie prawidłowego wzrostu i rozwoju organizmu,
- regulowanie przemian węglowodanowych i lipidowych.
Kiedy należy wykonać badanie FT3?
Zastanawiasz się, kiedy warto wykonasz oznaczenie FT3? Co to za badanie? Wykonywane jest przy podejrzeniu chorób tarczycy, niedoczynności oraz nadczynności. Wynik wskazuje niskie FT3? Objawy, które ci towarzyszą, sugerują niedoczynność tarczycy. Z kolei nadczynność tarczycy jest związana z podwyższonym FT3. Najczęstsze symptomy przedstawiono w tabeli.
| Niedoczynność tarczycy | Nadczynność tarczycy |
| przyrost masy ciała | pobudzenie i drażliwość |
| zmęczenie i senność | bezsenność |
| sucha skóra, łamliwe paznokcie | utrata masy ciała |
| zła tolerancja niskich temperatur | uderzenia gorąca |
| spowolnienie akcji serca | drżenie rąk |
| zaparcia | potliwość |
| nadmiernie wypadające włosy | kołatanie serca |
Badanie FT3 może być wykonywane w celu diagnozowania wrodzonej niedoczynności tarczycy. Taka diagnostyka jest przeprowadzana u każdego noworodka. Kiedy jeszcze oznacza się FT3? Badanie robi się w celu monitorowania efektów leczenia chorób gruczołu tarczowego.
Jak przebiega badanie FT3?
Oznaczenie poziomu FT3 wykonuje się na podstawie pobranej krwi z żyły łokciowej, co powinno odbywać się na czczo. Na kilka dni przed diagnostyką konieczne jest zaprzestanie zażywania heparyny. Badanie zazwyczaj łączy się z oznaczeniem poziomu FT4 oraz hormonu tyreotropowego (TSH. Tylko wówczas możliwa jest pełna interpretacja stanu zdrowia pacjenta. Cena badania FT3 to około 22-25 zł.
FT3. Normy
| Normy FT3 | |
| Wiek | Wskaźnik |
| do 3 m. ż. | 3-9,28 pmol/l |
| od 3 do 12 m. ż. | 3,30-8,95 pmol/l |
| od 1 do 6 r. ż. | 3,69-8,46 pmol/l |
| od 6 do 11 r. ż. | 3,88-8, 02 pmol/l |
| od 11 do 18 r. ż. | 3,93-7,70 pmol/l |
| powyżej 18 r. ż. | 3,1-6,8 pmol/l |
W zależności od tego, jaką metodę badawczą przyjęło laboratorium, zakresy norm FT3 mogą się nieznacznie różnić. W związku z tym do lekarza należy udać się z otrzymanym wynikiem, na którym wymieniono wszystkie niezbędne informacje do interpretacji stężenia hormonu i stanu zdrowia pacjenta.
Jak interpretować wyniki FT3 w ciąży?
Normy dla FT3 w poszczególnych trymestrach ciąży są następujące:
- I trymestr 3,8-6,0 pmol/l,
- II trymestr 3,2-5,5 pmol/l,
- III trymestr 3,1-5 pmol/l.
Zmiany w poziomie FT3 mogą wynikać z różnic na poziomie białek wiążących hormony tarczycy. Interpretacja badania FT3 pozostaje bez zmian, przy czym uwzględnić należy odpowiednie dla danego trymestru przedziały referencyjne.
Co może oznaczać FT3 podwyższone?
Zbyt wysoki poziom FT3 wskazuje na nadczynność tarczycy. Wówczas wysokie stężenie wolnej trójjodotyroniny występuje z jednoczesnym obniżeniem stężenia TSH. Jeśli natomiast wynik TSH jest poniżej normy, a poziom FT3 pozostaje bez zmian, możliwe jest występowanie tzw. subklinicznej nadczynności tarczycy, niedającej jeszcze żadnych objawów klinicznych. Inne przyczyny podwyższonego FT3 to:
- nowotwory tarczycy,
- guzy przysadki wydzielające TSH,
- leczenie heparyną,
- stosowanie glikokortykosteroidów
Niskie FT3. Co oznacza?
Obniżony poziom FT3 z wysokim stężeniem TSH wskazuje na niedoczynność tarczycy w przebiegu autoimmunologicznego zapalenia tarczycy lub infekcji gruczołu tarczowego. Niskie FT3 może także wskazywać na niedobory jodu lub nieprawidłowe dawkowanie tyroksyny w celu leczenia chorób tarczycy.
FT3 u dziecka
Interpretacja poziomu wolnej trijodotyroniny u dziecka jest podobna, jak w przypadku dorosłych. Obniżony poziom FT3 wskazuje na niedoczynność tarczycy. A gdy pojawia się podwyższone FT3 u dziecka, co oznacza taki wynik? Wysokie FT3 świadczy o nadczynności tarczycy. Oczywiście interpretując wyniki badania, należy uwzględnić normy dla odpowiednich grup wiekowych.
Bibliografia:
- Hartl L. i in., Lower free triiodothyronine (fT3) levels in cirrhosis are linked to systemic inflammation, higher risk of acute-on-chronic liver failure, and mortality, JHEP Repports 2024, 6, 1, 100954.
- https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?ContentTypeID=167&ContentID=t3_free_and_bound_blood [dostęp 23.10.2024].
- Lei Z. i in., Free triiodothyronine and free thyroxine hormone levels in relation to breast cancer risk: a meta-analysis, Endokrynologia Polska 2022, 73, 2, 309-315.
- Yamazaki Y., Low Free Triiodothyronine Level as a Predictor of Cardiovascular Events and All-Cause Mortality in Patients Undergoing Hemodialysis: The DREAM Cohort, Journal of Atherosclerosis and Thrombosis 2020, 28, 10, 1071-1082.
Aktualizacja treści: inż. Agata Domagała.
Podoba Ci się ten artykuł?
Polecamy
Matka i córka poddały się profilaktycznej podwójnej mastektomii po tym, jak ich dziadek zmarł na raka piersi
Stworzyła spot, w którym ponad 70 kobiet przekonuje do samobadania. „To dla mnie osobisty temat, moja mama zmarła na raka piersi”
Lekarka chorująca na raka wymienia pięć sygnałów ostrzegawczych, które mogą świadczyć o nowotworze
Drew Barrymore poddała się mammografii na wizji: „To było bardzo budujące doświadczenie”
się ten artykuł?
