Ginekomastia – defekt kosmetyczny czy objaw chorobowy?

Ginekomastia to problem dotykający wyłącznie płeć męską. Mężczyźni chorujący na ginekomastie wyglądają tak, jakby mieli piersi, w związku z czym wielu z nich coraz częściej decyduje się na zabieg celem operacyjnego usunięcia części tkanki gruczołowej. Czy zabieg zawsze jest potrzebny? Czym jest ginekomastia, a czym lipomastia?

Ginekomastia a lipomastia – jakie są różnice? 

Ginekomastia to patologiczny rozrost tkanki gruczołowej w piersiach u mężczyzn w każdym wieku. Może dotyczyć jednej, jak i obu piersi. Jak do tego dochodzi? Tkanka tłuszczowa w obrębie gruczołu piersiowego rozwija się zależnie od żeńskich hormonów płciowych. U kobiet wysoki poziom estrogenów jest fizjologiczny, natomiast u mężczyzn warunkiem ginekomastii jest wyższy poziom estrogenów niż testosteronu. 

Nie można mylić ginekomastii z lipomastią. W przypadku ginekomastii dochodzi do patologicznego gromadzenia się tkanki gruczołowej, natomiast lipomastia związana jest z nadmiarem tkanki tłuszczowej. Fizjologiczna ginekomastia dotyczy noworodków, u których wpływ na rozwój tkanki mają hormony płciowe u matki, a także pojawia się przejściowo u chłopców w wieku pokwitania i u osób starszych po wygasaniu czynności jąder. 

Przyczyny ginekomastii 

Podstawowym mechanizmem powstania ginekomastii jest zaburzenie równowagi pomiędzy poziomem żeńskich i męskich hormonów płciowych. Wśród przyczyn ginekomastii u mężczyzn wymienia się: 

• otyłość – w przypadku nadmiaru tkanki tłuszczowej testosteron przekształcany jest w żeńskie hormony płciowe; 
• marskość wątroby – upośledzony metabolizm hormonów; 
• kwestie wrodzone – brak jąder czy inne nieprawidłowości genetyczne; 
• niewydolność nerek; 
• wtórną utratę jąder poprzez uraz czy usunięcie w przebiegu innych schorzeń (jak np. nowotwory); 
• farmakoterapię – wymienia się tu głównie spironolakton, werapamil, omeprazol; 
• raka jądra. 

Bardzo często można spotkać się z ginekomastią u młodych mężczyzn o bardzo wysportowanej sylwetce. Występująca u nich ginekomastia wynika ze stosowania przez nich sterydów, które są odpowiedzialne za wywoływanie w organizmie zaburzeń hormonalnych.

Podejrzewasz ginekomastię? Co robić? 

Bez względu na to, czy zauważysz u siebie, czy u kogoś bliskiego powiększenie jednej, czy obu piersi, musisz pamiętać, że konieczna jest tutaj wizyta lekarska. Odpowiednia diagnostyka różnicowa jest konieczna nie tylko celem optymalnych decyzji terapeutycznych, ale również wczesnego wykrycia niebezpiecznych dla twojego życia stanów, a mianowicie schorzeń nowotworowych. Nowotwór gruczołów piersiowych u mężczyzn wiąże się ze złym rokowaniem, dlatego wczesne różnicowanie zmian jest kluczowe w diagnostyce ginekomastii. 

Jakie badania przy diagnostyce ginekomastii? 

Jak w przypadku wszystkich chorób, tak tutaj uwagę przykuwa nie tylko jeden objaw, jakim jest powiększenie gruczołów piersiowych, ale także wiele dodatkowych dolegliwości, pozwalających na wstępną diagnostykę różnicową. W dalszej kolejności wykonuje się badanie fizykalne, w tym pomiary antropometryczne. Ważnym elementem diagnostyki pacjenta z podejrzeniem ginekomastii jest badanie narządów płciowych. Istotnym elementem jest także wykonanie szeregu badań laboratoryjnych oraz obrazowych (ultrasonografii, tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego). 

Ginekomastia – zabieg 

Zabieg wykonywany w przypadku ginekomastii polega na usunięciu nadmiaru tkanki w obrębie fałdu podpiersiowego, w okolicy otoczki piersiowej bądź pod pachą. Wykonuje się go w zakresie chirurgii plastycznej. Ginekomastia stanowi bardzo istotny defekt kosmetyczny dla wielu mężczyzn, dlatego też coraz więcej chorych decyduje się na operację. Wielkość nacięcia zależy od zaawansowania ginekomastii, a czas trwania zabiegu to ok. 2-3 godziny. Istnieje szereg przeciwwskazań do zabiegu: 

• nieprawidłowo uregulowana cukrzyca i inne choroby przewlekłe, jak np. nadciśnienie tętnicze; 
• aktywne zapalenia skóry, szczególnie ropnie; 
• zaburzenia krzepliwości krwi; 
• nadużywanie alkoholu; 
• patologiczna otyłość. 

 Czas rekonwalescencji po zabiegu to ok. 6 tygodni. Tyle czasu potrzeba, by wrócić do prawidłowego funkcjonowania. Bardzo ważne jest, aby po zabiegu nosić specjalne opatrunki uciskowe i unikać ekspozycji na opalanie. Trzeba uważać na otoczenie predysponujące do dużej potliwości, a także unikać basenu. Odpowiednia profilaktyka pooperacyjna stanowi podstawę właściwego gojenia się rany i uniknięcia ciężkich powikłań. 

Bibliografia: 

1. Szczeklik A.(red), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020. 
2. Holle J., Chirurgia plastyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996. 
3. Johnson E., Hassan Murad M., Gynecomastia: Pathophysiology, Evaluation, and Management Mayo Clin Proceedings 2009, 84 (11): 1010-1015.