Glifosat – co to jest i jak go usunąć? Jaki wpływ na nasze zdrowie mają herbicydy?

Glifosat to najpopularniejszy herbicyd na świecie. Posiada szerokie spektrum działania i jest skuteczny w przypadku wielu roślin, nie pozostaje jednak bez wpływu na zdrowie. Bez wątpienia budzi on wiele kontrowersji i istnieje wiele obaw co do jego bezpiecznego stosowania. Zdania na temat jego szkodliwości są jednak podzielone. Dowiedz się więcej.

Glifosat – co to jest?

Co to jest glifosat? To organiczny związek chemiczny należący do grupy fosfonianów. Jednocześnie, jest to najpopularniejszy na świecie herbicyd, czyli specjalistyczny preparat zwalczający chwasty (jak np. Roundup firmy Monsanto). Po raz pierwszy pojawił się on na rynku w 1974 r. Glifosat jest ceniony przez wielu rolników, ogrodników, sadowników. Wyróżnia się on efektywnym oraz szybkim działaniem, doskonale radzi sobie z wieloma roślinami, najlepiej natomiast z tymi jednorocznymi oraz dwuletnimi trawami, jak również roślinami dwuliściennymi.

Glifosat – jak działa np. Roundup?

Jak działa glifosat? Przede wszystkim hamuje syntezę niektórych aminokwasów w roślinach, przez co nie są one w stanie wytwarzać białek, które są niezbędne do dalszego rozwoju. Preparaty z zawartością tego składnika zwykle doprowadzają do zamierania roślin, co z kolei sprawia, że przydają się do niszczenia chwastów, nawet tych, które są niezwykle trudne do wyeliminowania.

Wyjątkiem od reguły jest skrzyp, w przypadku którego produkty z glifosatem nie są w stanie go zniszczyć. Istnieją również inne gatunki roślin, które z biegiem czasu wykształciły odporność na ów środek. Dotyczy to m.in.: przymiotna kanadyjskiego, babki lancetowatej oraz życicy wielokwiatowej. Na glifosat odporne są również rośliny modyfikowane genetycznie – występujący w nich enzym uczestniczący w produkcji aminokwasów ma zmienioną sekwencję, dzięki czemu herbicydy nie oddziałują na nie tak jak na inne rośliny.

Glifosat a zdrowie – czy herbicydy są szkodliwe?

Niektórzy naukowcy uważają, że glifosat zwiększa ryzyko nowotworów, w tym przede wszystkim chłoniaka nieziarniczego. Mówi się, że przyczynia się on do problemów z trawieniem, zaburzeń hormonalnych, autyzmu oraz choroby Alzheimera. Warto jednak zaznaczyć, że nie jest to substancja do końca przebadana i wciąż pozostaje wiele niewiadomych. Mimo to uznaje się ją jako potencjalnie szkodliwą. Obecnie jest ona dozwolona na całym świecie, z wyjątkiem Niemiec, które jako pierwsze zakazały jej stosowania.

Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem Światowej Organizacji Zdrowia jest zdania, że glifosat to substancja, która posiada najpewniej działanie rakotwórcze. Co innego mówi jednak Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności, według którego jest ona bezpieczna. Naukowcy udowodnili jednak, że herbicydy z glifosatem działają podobnie jak substancje powodujące zaburzenia endokrynologiczne oraz zakłócające pracę gruczołów dokrewnych, wywierając m.in. negatywny wpływ na płodność.

Warto dodać, że glifosat może negatywnie oddziaływać nie tylko na ludzi, ale również na zwierzęta oraz rośliny. Zdaniem Niemieckiego Urzędu Ochrony Środowiska źle wpływa on na bioróżnorodność – zostało to do tej pory udokumentowane. Okazuje się, że omawiana substancja zabija nie tylko chwasty, ale i inne, pożyteczne rośliny, które rosną polach spryskiwanych herbicydami.

Glifosat – badanie

Badania glifosatu, określane też jako „test na glifosat”, pozwalają określić stężenie herbicydów w organizmie. Nie trzeba się do nich specjalnie przygotowywać, wystarczy przynieść do laboratorium próbkę porannego moczu. Jak się okazuje, glifosat jest metabolizowany jedynie w niewielkim stopniu i wydalany jest z moczu praktycznie w niezmienionym stanie. Cena badania na glifosat wynosi zwykle 140-150 zł.

Zatrucie Roundupem – objawy

Na zatrucie herbicydami narażeni są przedstawiciele wspomnianych już grup zawodowych: ogrodnicy, rolnicy, sadownicy. W łagodnych przypadkach objawy zatrucia mogą być następujące:

• bóle i zawroty głowy,
• bóle brzucha,
• nudności i wymioty,
• problemy z widzeniem,
• łzawienie oczu.

Średnie zatrucia glifosatem związane są z takimi objawami, jak:

• bóle gardła,
• bóle nosa,
• bóle jamy ustnej,
• mdłości i wymioty,
• przyspieszenie czynności serca,
• obniżenie ciśnienia krwi,
• problemy z połykaniem,
• kaszel i chrypka,
• krwioplucie,
• problemy z krzepnięciem krwi (oznaka destrukcji wątroby).

W przypadku ciężkich zatruć mogą pojawić się takie symptomy, jak:

• porażenie mięśni oddechowych,
• utrata świadomości.

W przypadku poważnego zatrucia może dojść również do uszkodzenia serca i nerek, a także zwłóknienia płuc, co z kolei prowadzi do śmierci.

Jak usunąć glifosat z organizmu?

Ze względu na potencjalną szkodliwość glifosatu, zdecydowanie warto podjąć próby usunięcia go z organizmu. Zdecydowanie najlepiej sprawdzą się tu probiotyczne pokarmy, dzięki którym można uzupełnić niedobory w mikroflorze bakteryjnej. Stężenie glifosatu w organizmie niwelują również: węgiel aktywny, kwas huminowy oraz sok z kiszonej kapusty. Właściwości detoksykujące posiada także glicyna. Warto jednak zaznaczyć, że zanim zaczniesz odtruwać organizm, warto skonsultować się wcześniej z lekarzem.

W czym się znajduje glifosat?

Całkowite wyeliminowanie glifosatu może być bardzo trudne. Warto tu, chociażby przytoczyć wyniki badań z 2013 r. Jak się okazało, omawiana substancja wykryta została u większości Europejczyków, przy czym Polacy znaleźli się w czołówce tego zestawienia. Jeśli chodzi o glifosat w jedzeniu, można go znaleźć przede wszystkim w wielu produktach spożywczych, takich jak np.:

• płatki śniadaniowe,
• wyroby cukiernicze (głównie ciastka),
• pieczywo,
• batony zbożowe.

Innymi słowy, glifosat może znaleźć się w każdym produkcie, w którym zawarte są: pszenica, owies, soja, kukurydza. Zdarza się, że substancja ta zawarta jest również w mięsie hodowlanym – produkowane jest ono nieraz ze zwierząt, które odżywiały się paszą ze wspomnianych zbóż. W podobny sposób wygląda to w przypadku mięsa drobiowego i jaj.

Mimo że zdaniem producentów glifosat jest biodegradowalny, można go znaleźć również w wodach gruntowych, a także w ujęciach wody pitnej. Co więcej, niespodzianką dla wielu osób może być fakt, że glifosat można znaleźć nawet w niektórych produktach higienicznych: podpaskach, wacikach, wkładkach higienicznych, jak również w tamponach.

Kasza gryczana a glifosat

Niestety, glifosat można znaleźć również w kaszy gryczanej. W 2021 r. Fundacja Konsumentów i Instytutu Spraw Obywatelskich przeprowadziła badania, w których sprawdzano zawartość omawianej substancji w tego typu pokarmach. Przebadano produkty 10 polskich marek, takich jak:

• Sonko,
• Janex,
• Cenos,
• Melvit,
• Carrefour,
• NaturAvena,
• Ekowital,
• Kuchnia Lidla,
• Auchan.

. W aż 3 produktach stwierdzono obecność glifosatu:

• Kuchni Lidla – w kaszy gryczanej,
• Cenos – w kaszy gryczanej białej,
• Sonko – w kaszy gryczanej prażonej.

Warto jednocześnie zaznaczyć, że tylko w tym ostatnim produkcie dopuszczalny poziom glifosatu został przekroczony.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5515989/ (dostęp: 22.05.22)
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6322310/ (dostęp: 22.05.22)