Grafen na chorobę Parkinsona? Nowatorski projekt polskich naukowców może być szansą dla pacjentów

Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu pracują nad nowatorską metodą leczenia choroby Parkinsona. Najszybciej rozwijającą się chorobę neurologiczną na świecie chcą zatrzymać z pomocą nanotechnologii. „Jest nadzieja na uleczalność pacjentów” – mówi dr hab. Małgorzata Kujawska, kierowniczka projektu.

Nadzieja dla chorych na parkinsona

Parkinson jest jedną z najszybciej rozwijających się chorób neurologicznych na świecie. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z chorobą zmaga się na świecie ponad 6 mln ludzi. Liczba pacjentów wzrasta z każdym rokiem, a naukowcy przewidują, że podwoi się w ciągu najbliższych 25 lat.

Cechą charakterystyczną parkinsona jest utrata neuronów na skutek osadzania się w nich patologicznie zmienionego białka zwanego alfa-synukleiną (ASN). Objawia się to zwyrodnieniem struktur mózgowych. Obecne w strukturach mózgu komórki nerwowe produkujące dopaminę ulegają zniszczeniu, co powoduje powolną degenerację struktury istoty czarnej, a chory wykazuje coraz większe zaburzenia ruchowe. Niestety leczenie choroby Parkinsona polega przede wszystkim na łagodzeniu objawów z pomocą farmakoterapii.

„Brakuje leczenia hamującego rozwój choroby Parkinsona. Stosowane są jedynie terapie objawowe” – wyjaśnia dr hab. n. farm. Małgorzata Kujawska.

W późniejszych fazach choroby wrażliwość organizmu na leki zmniejsza się. W konsekwencji zwiększania dawki leków pacjent odczuwa więcej skutków ubocznych przy jednoczesnym postępie choroby. Po kilkunastu latach osoba zmagająca się z parkinsonem staje się znacznie ograniczona ruchowo.

Polski zespół naukowców z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu pracuje jednak na tym, by to zmienić. Badacze pod kierownictwem dr Kujawskiej postanowili wykorzystać nowatorską metodę z pomocą nanotechnologii. To jedna z najnowocześniejszych dziedzin nauki, koncentrująca się na pozyskiwaniu struktur o wymiarach rzędu nanometrów. Dzięki niej prawdopodobnie w niedalekiej przyszłości będzie można leczyć nie tylko choroby neurodegradacyjne, takie jak parkinson czy alzheimer. Naukowcy przewidują, że wprowadzi ona rewolucję także w leczeniu cukrzycy czy zawałów.

„Jest nadzieja na uleczalność pacjentów”

Eksperci w swoich badaniach weryfikują nanocząsteczki grafenu, które wykazują potencjalnie niską toksyczność i skuteczną przenikalność do mózgu w porównaniu z obecnie testowanymi lekami. Grafen to płaska struktura warstwy węgla o grubości zaledwie jednego atomu, która kształtem przypomina plaster miodu. Aktualne badania nad grafenem skupiają się przede wszystkim na jego zastosowaniach w dostarczaniu leków. Odznacza się on bowiem wysoką biokompatybilnością oraz doskonałą rozpuszczalnością. Celem badania polskich naukowców jest wybranie tych sfunkcjonalizowanych nanocząstek grafenu, które mogą zapobiegać powstawaniu lub dezagregacji istniejących agregatów ASN i w konsekwencji hamować negatywne rozprzestrzenianie się tego białka w mózgu chorych.

Świat medyczny zafascynowany grafenem ostrzega jednak, że nie jest to wciąż dobrze przebadany materiał. Specjaliści ostrzegają, że stosowanie go może prowadzić do skutków ubocznych, takich jak choroby płuc. Jak jednak przyznali naukowcy, w pierwszej fazie testów nie wykazano zależności.

„Badania wstępne testowanych nanocząstek grafenu jednak tego nie potwierdzają (…) Jest nadzieja na uleczalność pacjentów” – mówi Kujawska.

Zespół polskich naukowców ma w planach weryfikację swoich założeń zarówno w testach in vitro, jak i u gryzoni. Obecnie badacze polecieli do Japonii w celu przeprowadzenia badania na grupie zwierząt. Następnym etapem będzie opracowanie drogi podania i postaci najbardziej obiecujących nanocząsteczek grafenu. Projekt ekspertów otrzymał również wsparcie Florida Polytechnic University and Royal Melbourne Institute of Technology. Planowo ma zakończyć się w 2027 r.

Objawy choroby Parkinsona

Objawy choroby Parkinsona narastają powoli. Proces ich rozwoju może trwać nawet kilka lat. Z biegiem czasu chorzy stają się coraz bardziej uzależnieni od pomocy osób trzecich. Głównym objawem tego schorzenia jest spowolnienie ruchowe. Widać to zwłaszcza w czynnościach dnia codziennego. Chory wykonuje je dużo wolniej niż osoba zdrowa.

Bardzo charakterystyczne dla Parkinsona jest drżenie spoczynkowe obejmujące głównie kończyny. Po upływie czasu, gdy choroba się rozwija, drżenie nasila się. Uniemożliwia to pacjentom chwytanie i trzymanie przedmiotów.

Chorzy z Parkinsonem borykają się z narastającą sztywnością mięśni. Powoduje to trudności z poruszaniem się, ból i dyskomfort podczas najmniejszego ruchu. Jest to także przyczyną niestabilności postawy u pacjentów.

Źródło: Wprost.pl