Ile trwa grypa jelitowa? Objawy i leczenie jelitówki

Grypa jelitowa to potoczne określenie na ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy. Ma ona kilka wspólnych cech z tradycyjną grypą – obie choroby mają podobne przyczyny, nagły początek i cechuje je łatwość dalszego zarażania. Grypa jelitowa jest zazwyczaj niegroźnym, ale męczącym schorzeniem. Jak sobie z nią radzić?

Co to jest grypa jelitowa?

Grypa jelitowa to ostra infekcja żołądka i jelit, w wyniku której rozwija się w nich stan zapalny. Jej przyczyną jest zakażenie patogenami – najczęściej są to wirusy grypy jelitowej, chociaż zdarzają się także zakażenia bakteryjne i pasożytnicze. Patogeny często trafiają do jelit wraz z pożywieniem i wodą. Są też przenoszone do ust na brudnych rękach po kontakcie z chorym lub zakażoną powierzchnią. W organizmie namnażają się przez 1-3 dni, po czym zaczynają dawać pierwszej objawy.

Do najczęstszych wirusów grypy jelitowej należą rotawirusy, które wywołują ok. 70% ostrych biegunek u dzieci. Z kolei infekcje bakteryjne są zwykle spowodowane bakteriami Escherichia coli oraz z rodzaju Salmonella i Campylobacter. Najrzadziej zdarzają się zakażenia pasożytnicze, zazwyczaj wywoływane przez Giardia lamblia.

Czy grypa jelitowa jest zaraźliwa? Tak – można ją złapać od chorej osoby, nawet zanim jeszcze wystąpią u niej objawy. Dlatego w razie infekcji postaraj się ograniczyć bezpośrednie kontakty z ludźmi. Myj często ręce, a jeśli z kimś mieszkasz, dbaj o dezynfekcję powierzchni oraz staraj się unikać kontaktu ze wspólną żywnością.

Ile trwa grypa jelitowa?

Grypa jelitowa u dzieci i dorosłych zazwyczaj trwa kilka dni, chociaż czasem może przeciągnąć się nawet do 2. tygodni. Dłużej chorują zazwyczaj osoby ze słabszą odpornością. Najcięższe objawy pojawiają się na początku grypy jelitowej. Ile razy można chorować? Niestety, jej przebycie nie daje żadnej odporności na wirusy, dlatego teoretycznie możesz zarazić się ponownie od razu po wyleczeniu.

Objawy grypy jelitowej

Objawy grypy jelitowej pojawiają się nagle, zazwyczaj 1-3 dni po kontakcie z patogenem. Dominują dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego – biegunka, nudności i wymioty, bóle i skurcze brzucha oraz utrata apetytu. Oprócz nich mogą pojawić się także mniej specyficzne objawy grypy jelitowej, np.:

• gorączka,
• zmęczenie,
• bóle głowy,
• dreszcze.

W łagodniejszych infekcjach wirusowych dolegliwości mogą być niewielkie, czasem rozwija się nawet grypa jelitowa bez biegunki i wymiotów. Z kolei przy standardowych objawach największym ryzykiem ostrej biegunki jest zbyt duża utrata wody, która prowadzi do odwodnienia. Symptomy, jakie na nie wskazują, to:

• wzmożone pragnienie,
• ciemny kolor moczu,
• osłabienie,
• podkrążone oczy,
• suchość w jamie ustnej,
• zmniejszenie napięcia skóry – żeby je sprawdzić, uszczypnij lekko skórę na wierzchu dłoni. Oznaką odwodnienia jest utrzymujące się odkształcenie w miejscu ucisku.

Co na grypę jelitową? Leczenie jest głównie objawowe

Leczenie grypy jelitowej polega przede wszystkim na nawadnianiu organizmu. Zacznij je jak najszybciej, zanim pojawią się pierwsze oznaki odwodnienia. Pomogą ci w tym dostępne w aptece elektrolity, czyli wodny roztwór glukozy i chlorku sodu. W przypadku infekcji lepiej sprawdzą się preparaty w saszetkach niż w tabletkach musujących, ponieważ te drugie mogą dodatkowo prowokować wymioty.

Jak leczyć grypę jelitową? Nie ma skutecznego lekarstwa na biegunkę wirusową, na szczęście organizm sam radzi sobie z infekcją i w przeciągu kilku dni zazwyczaj nie ma już po niej śladu. Jeśli objawy są bardzo uciążliwe, możesz zastosować leki, które je złagodzą, np.:

• paracetamol lub ibuprofen – w przypadku gorączki powyżej 38॰C czy bólu głowy,
• loperamid – spowalnia ruchy perystaltyczne jelit, dzięki czemu hamuje biegunkę. Nie jest wskazany w przypadku grypy jelitowej u dzieci, ponieważ paradoksalnie może spowodować u nich cięższy przebieg choroby,
• diosmektyt – to naturalna glinka, która powleka jelita warstwą ochronną, a także wiąże toksyny, bakterie i wirusy,
• probiotyki – uzupełniają florę jelitową, przez co zapobiegają rozwojowi patogennych bakterii. Przy ostrej biegunce skuteczne są m.in. szczepy Saccharomyces boulardi i Lactobacillus rhamnosus GG.

Grypa jelitowa w ciąży

Ciąża nie ma szczególnego wpływu na leczenie grypy jelitowej. Diosmektyt jest w pełni bezpieczny, ponieważ nie wchłania się z przewodu pokarmowego i nie wywołuje żadnych efektów ogólnych. Dozwolone są również probiotyki oraz elektrolity. Na gorączkę i ból w ciąży można zastosować paracetamol. Nie zaleca się stosowania loperamidu u przyszłych mam ze względu na brak wystarczających badań dotyczących jego bezpieczeństwa.

Grypa jelitowa u dzieci

Dzieci są szczególnie narażone na odwodnienie, dlatego przede wszystkim dbaj o ilość wypitych przez nie płynów podczas grypy jelitowej. Leki mogą być stosowane od różnego wieku, np. diosmektyt jest bezpieczny dla dzieci już od 1. roku życia. Z kolei loperamid możesz podać dziecku, które ukończyło 6 lat.

Grypę jelitową u niemowląt leczy się głównie przy pomocy elektrolitów oraz probiotyków, które są bezpieczne nawet dla najmłodszych pacjentów. Jeśli mimo leczenia objawy się utrzymują, a stan dziecka wskazuje na odwodnienie, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem.

Dla maluchów pomiędzy 6. a 24. tygodniem życia dostępna jest szczepionka na rotawirusy. To podstawowa metoda zapobiegania grypie jelitowej u dzieci. Osoby dorosłe są już uodpornione na te wirusy, jednak układ odpornościowy najmłodszych jest na nie bardzo wrażliwy, dlatego warto wspomóc jego pracę szczepionką.

Grypa jelitowa – co jeść i pić?

Dieta przy grypie jelitowej powinna być lekkostrawna. Pożywienie z dużą ilością cukru czy tłuszczu może dodatkowo podrażnić jelita i pogorszyć przebieg infekcji. Na kilka dni ogranicz słodycze, potrawy smażone i produkty wysokoprzetworzone. Dodatkowo badania wykazały, że dieta bez laktozy skraca czas trwania ostrej biegunki. Unikaj też ostrych przypraw, kawy i herbaty.

Jedz małe posiłki, ale często. Przez pierwsze dni możesz nie mieć apetytu, wybieraj więc żywność łatwą i szybką do zjedzenia, która dostarczy ci dużo energii. Powinna zawierać węglowodany proste – one łatwo się trawią i wzmacniają osłabiony chorobą organizm. Dlatego dodaj do swojej diety np. gotowane warzywa, ryż i kasze. Sprawdzą się także zupy, które dodatkowo będą uzupełniać płyny. Powrót apetytu oznacza, że organizm całkowicie zwalczył infekcję.

Bibliografia: 

1. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12418-stomach-flu [dostęp 19.10.2023].
2. Mach T., Szczeklik K., Algorytmy postępowania w ostrej biegunce infekcyjnej, Zakażenia XXI wieku 2018, 1(5): 245-252.
3. Wasielica-Berger J., Ostra biegunka, Gastroenterologia Kliniczna 2018, 10(1): 14-22.