Hashimoto a prawidłowe TSH. Czy taki wynik jest możliwy? 

Choroba Hashimoto, znana również jako przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy, jest jedną z najczęstszych przyczyn niedoczynności tego gruczołu. Pomiar poziomu TSH (hormonu tyreotropowego) stanowi kluczowy element jej diagnostyki i monitorowania. Wspomniany wskaźnik jest jednak nie tylko wyznacznikiem prawidłowego funkcjonowania tarczycy, ale także odzwierciedla stopień zaawansowania choroby Hashimoto, dlatego jego interpretacja jest niezwykle istotna w procesie leczenia i oceny stanu zdrowia pacjenta. 

Co to jest choroba Hashimoto? 

Choroba Hashimoto jest schorzeniem autoimmunologicznym, w którym układ odpornościowy atakuje własne komórki gruczołu tarczowego, prowadząc do ich stopniowego uszkodzenia. W wyniku tego procesu dochodzi do przewlekłego zapalenia narządu, co ostatecznie prowadzi do jego niewydolności i rozwoju niedoczynności tarczycy. Jej występowanie jest szczególnie powszechne u kobiet, zwłaszcza w średnim wieku. 

Znaczenie TSH w diagnostyce Hashimoto 

TSH, czyli hormon tyreotropowy, produkowany jest przez przysadkę mózgową. Jego główne zadanie to stymulowanie tarczycy do produkcji hormonów: tyroksyny (T4) oraz trójjodotyroniny (T3). W kontekście choroby Hashimoto poziom TSH jest jednym z najważniejszych wskaźników używanych do oceny funkcji tarczycy i stanu pacjenta. 

W prawidłowych warunkach poziom TSH jest utrzymywany w wąskim zakresie, zazwyczaj wynoszącym od 0,4 do 4,0 mIU/L. W przypadku choroby Hashimoto stężenie związku wzrasta, co jest odpowiedzią organizmu na spadek produkcji hormonów tarczycy. Podwyższone TSH sugeruje, że przysadka mózgowa intensywniej stymuluje gruczoł tarczowy – jest to charakterystyczne dla niedoczynności narządu. 

Jednakże w początkowych stadiach choroby Hashimoto pacjenci mogą mieć prawidłowy poziom TSH mimo obecności przeciwciał przeciwtarczycowych i toczącego się procesu zapalnego. Z tego względu samo badanie TSH nie jest wystarczające do postawienia diagnozy. Konieczne będzie również oznaczenie poziomu wolnych hormonów tarczycy (fT4 i fT3) oraz wspomnianych przeciwciał. 

Należy również zwrócić uwagę na fakt, że poziom TSH może wahać się w ciągu dnia, a także pod wpływem czynników takich jak stres, infekcje czy przyjmowanie niektórych leków. Dlatego też w diagnostyce Hashimoto ważne jest wielokrotne monitorowanie parametrów hormonalnych, aby uzyskać pełny obraz stanu zdrowia pacjenta. 

Warto podkreślić, że właściwa interpretacja wyników badań hormonalnych w kontekście choroby Hashimoto jest niezwykle istotna dla prawidłowego jej rozpoznania i leczenia. Nawet niewielkie odchylenia od normy mogą mieć znaczenie kliniczne, dlatego niezbędna jest współpraca z doświadczonym endokrynologiem, który dostosuje leczenie do indywidualnych potrzeb pacjenta. 

Prawidłowy poziom TSH a rozwój choroby Hashimoto 

Poziom TSH jest kluczowym wskaźnikiem prawidłowego funkcjonowania tarczycy, jednak w kontekście Hashimoto interpretacja tego wyniku będzie bardziej skomplikowana. Nawet jeśli stężenie hormonu mieści się w granicach normy, nie oznacza to, że gruczoł tarczowy funkcjonuje bez zakłóceń, zwłaszcza w początkowych etapach choroby. 

Wtedy tarczyca może jeszcze produkować wystarczającą ilość hormonów, co powoduje, że poziom TSH pozostaje w granicach normy. Mimo to, proces autoimmunologiczny już się rozpoczął, a obecność przeciwciał przeciwtarczycowych może sugerować ryzyko rozwoju niedoczynności narządu. Dlatego prawidłowy poziom TSH nie zawsze wyklucza istnienie choroby Hashimoto. 

Należy również pamiętać, że u pacjentów z Hashimoto nawet niewielkie odchylenia poziomu TSH od wartości optymalnych mogą prowadzić do objawów klinicznych w postaci zmęczenia, trudności z koncentracją czy wahań masy ciała. Z tego powodu wielu specjalistów endokrynologii zaleca dążenie do utrzymania stężenia hormonu bliżej dolnej granicy normy, zwłaszcza u pacjentów z objawami sugerującymi niedoczynność tarczycy pomimo prawidłowego wyniku badania. 

Bibliografia: 

1. Groenewegen K., Moojj C., Persisting symptoms in patients with Hashimoto’s disease despite normal thyroid hormone levels: Does thyroid autoimmunity play a role? A systematic review, Journal of Translational Autoimmunity 2021, 4:100101. 
2. Li Y., Chen D. N., Cui J., Xin Z., Using Hashimoto thyroiditis as gold standard to determine the upper limit value of thyroid stimulating hormone in a Chinese cohort, BMC Endocrine Disorders 2016, 16:57. 
3. Promberger R., Hermann M., Ott J., Hashimoto’s thyroiditis in patients with normal thyroid-stimulating hormone levels, Expert Review of Endocrinology & Metabolism 2021, 7(2):175-179.