Objawy Hashimoto – po czym można poznać to schorzenie?

Przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy znane jako choroba Hashimoto, stanowi wyjątkowe wyzwanie diagnostyczne i terapeutyczne. Nazwane na cześć japońskiego lekarza, Hakaru Hashimoto, schorzenie to rysuje obraz niezwykłego konfliktu układu odpornościowego z własnym organizmem. W wyniku tej walki tarczyca, kluczowy gruczoł endokrynny, ulega stopniowemu uszkodzeniu, prowadząc do jej niedoczynności. Jakie są objawy Hashimoto?

Choroba Hashimoto – czym jest? 

Choroba Hashimoto to autoimmunologiczne schorzenie, w którym własny układ odpornościowy atakuje tarczycę, prowadząc do przewlekłego zapalenia tego narządu. Efektem jest jego stopniowe uszkadzanie, co może skutkować niedoczynnością.

Objawy choroby Hashimoto 

Choroba Hashimoto charakteryzuje się szeregiem objawów, które, choć niespecyficzne, stanowią swoisty obraz kliniczny tego schorzenia. Do najczęstszych symptomów należą: 

• uczucie zmęczenia i osłabienie; 
• przyrost masy ciała; 
• objawy psychiczne – trudności w koncentracji, depresja oraz pogorszenie pamięci; 
• problemy skórne i z włosami – sucha i łuszcząca się skóra, suche i łamliwe włosy; 
• objawy ze strony układu krążenia – zwiększone stężenie cholesterolu i niedokrwistość, zaburzenia rytmu serca; 
• zmiany hormonalne – u kobiet zaburzenia miesiączkowania, a u mężczyzn problemy z libido i potencją; 
• zaburzenia trawienne; 
• uczucie zimna; 
• bóle mięśniowe. 

Objawy Hashimoto u dzieci są zazwyczaj podobne do tych u osób dorosłych. Warto pamiętać, że diagnoza autoimmunologicznego zapalenia tarczycy u najmłodszych stanowi jednak wyzwanie ze względu na subtelne symptomy, które można łatwo pomylić z innymi problemami zdrowotnymi.

Hashimoto – objawy skórne 

Osoby cierpiące na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy często doświadczają specyficznych zmian skórnych, które mogą być kluczowe dla postawienia odpowiedniej diagnozy. Skóra chorych na Hashimoto staje się z czasem bardziej szorstka, blada oraz sucha, zwłaszcza na obszarach łokci, kolan, a także stóp.  

Dodatkowo może pojawić się żółtawy odcień cery, co jest efektem bezpośredniego wpływu hormonów tarczycy na ukrwienie skóry. Do charakterystycznych symptomów Hashimoto zalicza się też obrzęk twarzy, nazywany obrzękiem śluzowatym, który często występuje rano, po wybudzeniu.

Choroba Hashimoto – objawy oczne 

Związane z niedoczynnością tarczycy zaburzenia hormonalne mogą negatywnie wpływać na elastyczność rogówki, co prowadzi do obniżenia ostrości widzenia u niektórych pacjentów. Ponadto u osób dotkniętych chorobą Hashimoto często występuje zespół suchego oka. Charakteryzuje się on suchością, pieczeniem, zaczerwienieniem oka, a także uczuciem ciała obcego i pogorszeniem widzenia. 

Hashimoto – objawy kardiologiczne 

Osoby z Hashimoto mogą doświadczać objawów kardiologicznych, które mają istotne konsekwencje dla zdrowia mięśnia sercowego. Choroba ta sprzyja odkładaniu blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych, zwiększając ryzyko chorób serca i związanej z nimi śmiertelności.  

Ponadto Hashimoto wywołuje zmiany czynnościowe w narządzie, prowadząc do zwolnienia rytmu zatokowego oraz rozwoju niewydolności skurczowej i rozkurczowej serca. Nie można również zignorować zwiększonego ryzyka wystąpienia wspomnianych zaburzeń u dzieci z chorobą Hashimoto, które występują nawet dziesięciokrotnie częściej niż w pozostałej części populacji.

Objawy psychiczne w chorobie Hashimoto 

Pacjenci dotknięci chorobą Hashimoto są narażeni na wystąpienie różnorodnych problemów psychicznych. Wśród nich znajdują się zaburzenia nastroju, takie jak wahania emocjonalne, rozdrażnienie czy uczucie przygnębienia, co często prowadzi do depresji. Ponadto chorzy doświadczają zaburzeń pamięci i koncentracji. Utrata energii, dezorientacja, obniżone libido oraz trudności ze snem również stanowią nierzadki problem będący wynikiem omawianej choroby.

Jak zdiagnozować chorobę Hashimoto? 

Rozpoznanie schorzenia Hashimoto to złożony proces, który obejmuje przeprowadzenie różnorodnych badań diagnostycznych. W pierwszym etapie konieczne jest wykonanie analizy hormonalnej, w tym ocena stężenia hormonu tyreotropowego (TSH) oraz w razie potrzeby oznaczenie wolnej frakcji tyroksyny (FT4). Diagnoza niedoczynności tarczycy opiera się na obserwacji podwyższonego poziomu TSH przy jednoczesnym spadku poziomu FT4.  

Dodatkowo istotnym elementem diagnostycznym jest USG tarczycy, które umożliwia dokładną analizę morfologii tego gruczołu. Warto również zaznaczyć, że obecność przeciwciał anty-TPO stanowi charakterystyczny marker choroby Hashimoto. 

Bibliografia: 

1. Broniarczyk-Czarniak M., Zaburzenia psychiczne współistniejące z chorobą Hashimoto — przegląd piśmiennictwa 2017, tom 14, nr 4, s. 209-216. 
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4279782/ [dostęp 01.03.2024]. 
3. Mincer D. L., Jialal I., Hashimoto Thyroiditis, StatePearls 2024.  
4. Puszczewicz M., Objaw Raynauda – problem interdyscyplinarny, Wybrane Problemy Kliniczne, Via Medica, Forum Medycyny Rodzinnej 2008, tom 2, nr 2, s. 121-126.  
5. Salata I., Saluk J., Tomczyńska M., Autoimmunizacyjne choroby tarczycy jako czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, Z pogranicza kardiologii 2017, tom 14, nr 1.