Hemoroidy wewnętrzne – przyczyny i objawy. Jak wygląda diagnostyka i leczenie

Hemoroidy wewnętrze to problem, który pojawia się stosunkowo często. Aby go wyeliminować, stosuje się maści, czopki i kremy, ale ważny jest również aktywny tryb życia oraz odpowiednio zbilansowana dieta. Jakie są przyczyny i objawy hemoroidów wewnętrznych? I co jeszcze warto o nich wiedzieć? Odpowiadamy. 

Czym są hemoroidy wewnętrzne?

Hemoroidy wewnętrzne, czyli żylaki odbytu lub guzki krwawnicze, wykrywa się palcem podczas badania przez odbyt. Nie są one widoczne na pierwszym etapie rozwoju choroby – w przeciwieństwie do hemoroidów zewnętrznych. Nie da ich się nie tylko zobaczyć, ale i poczuć, ponieważ nie powodują wówczas żadnego dyskomfortu. Zdarza się jednak, że dochodzi do ich podrażnienia podczas wypróżniania – wtedy może się uszkodzić ich powierzchnia i pojawić krwawienie. Hemoroidy wewnętrzne zlokalizowane są wewnątrz odbytu lub odbytnicy. Dla porównania: hemoroidy zewnętrzne rozwijają się poza odbytem. W przeciwieństwie do zewnętrznych żylaków odbytu te wewnętrzne nie są również unerwione. 

Hemoroidy wewnętrzne – objawy

Hemoroidy wewnętrzne dają objawy w postaci piekącego bólu przy wypróżnianiu, a na papierze toaletowym można zauważyć niewielkie ślady krwi. Warto zaznaczyć, że krwawienia nie powodują z reguły bólu. W rzadszych przypadkach można zaobserwować intensywne krwawienie po oddaniu stolca. W sytuacji, gdy tego typu symptomy pojawiają się regularnie, a krwawienia wyróżniają się dużą obfitością, może dojść do rozwoju anemii, w wyniku niedoboru żelaza. Jak długo krwawi pęknięty hemoroid? Jak się okazuje, może to trwać nawet kilka dni. Jeżeli dojdzie do tego na zaawansowanym etapie choroby, pacjent powinien trafić do szpitala. 

Podczas parcia na stolec hemoroidy powiększają się i niekiedy wypadają na zewnątrz, a także cofają się samoistnie do kanału odbytu. Zdarza się jednak, że trzeba je ręcznie odprowadzić. Kiedy choroba jest bardzo zaawansowana, może być to jednak niemożliwe – w takich sytuacjach guzki krwawnicze ulegają zadzierzgnięciu. Stają się wówczas widoczne na zewnątrz odbytu i mogą sprawiać ból. 

Wewnętrznym hemoroidom towarzyszy często swędzenie odbytu, a także skóry, która go otacza. Czasem wyczuwalne jest również pieczenie, które stanowi efekt podrażnienia przez wypadające guzki krwawnicze. Pojawia się niekiedy też stan zapalny, związany z wydzielaniem śluzu oraz problemami z utrzymywaniem higieny. 

Przyczyna hemoroidów wewnętrznych

Do dziś nie wiadomo do końca, jaka jest przyczyna hemoroidów wewnętrznych. Podejrzewa się jednak, że w wyniku procesu starzenia dochodzi do zaniku tkanki łącznej, która odpowiada za umocowanie poduszeczek hemoroidalnych prowadzących do głębiej zlokalizowanych mięśni. W związku z tym chorobę obserwuje się częściej u pacjentów w podeszłym wieku. 

Warto powiedzieć również o czynnikach, które doprowadzają do przerostu mięśnia zwieracza wewnętrznego odbytu. Należą do nich: 

• długie przesiadywanie w toalecie, 
• silne parcie na stolec w celu wypróżnienia się, 
• częste zaparcia, 
• przewlekły kaszel, 
• noszenie ciężkich przedmiotów przez dłuższy czas. 

Wówczas wspomniany mięsień przestaje odpowiednio się rozciągać, a podczas parcia następuje naciągnięcie splotów żylnych, które doprowadzają do wytworzenia hemoroidów, a także ich wypadania. 

Mówiąc o przyczynach hemoroidów, nie można zapomnieć również o innych czynnikach, które sprzyjają ich powstawaniu. Są to: 

• mało aktywny styl życia, 
• brak odpowiedniej ilości błonnika w diecie, 
• ciąża i naturalny poród, 
• zbyt częste picie alkoholu, 
• częste biegunki, pojawiające się na przemian z zaparciami. 

Pewne znaczenie mogą mieć także geny. 

Diagnostyka wewnętrznych żylaków odbytu

Jak już powiedzieliśmy, badanie hemoroidów wewnętrznych odbywa się poprzez wkładanie palca do odbytu. W celu rozpoznania choroby wykorzystuje się również anaskopię. W badaniu tym wykorzystuje się anaskop, czyli wziernik, który wprowadza się do odbytnicy i który pozwala oświetlić hemoroidy wewnętrzne. Wziernik wykonany jest z przeziernego plastyku i ma stożkowaty kształt. Zakłada się go na rękojeść, która pozwala wprowadzić do odbytnicy instrument oświetlający jej wnętrze. Przed wykonaniem anaskopii lekarz aplikuje w odbycie żel ze środkiem znieczulającym. Warto dodać, że do całego badania pacjent nie musi się w żaden sposób przygotowywać. 

Rozwój hemoroidów wewnętrznych

Można wyróżnić cztery stadia choroby hemoroidalnej: 

1. powiększenie guzków (które nie wypadają na zewnątrz), 
2. wypadanie guzków na zewnątrz podczas wypróżniania się (przy czym samoistnie się one cofają), 
3. wypadanie guzków na zewnątrz podczas wypróżniania się (przy czym należy je odprowadzać ręcznie), 
4. utrzymywanie się guzków na zewnątrz (nie zmniejszają się one, a do tego ulegają zakrzepicy). 

Hemoroidy wewnętrzne nie są widoczne w pierwszej fazie choroby. Zauważyć je można dopiero w późniejszym czasie.

Jak wyleczyć hemoroidy wewnętrzne?

Zastanawiasz się, jak pozbyć się hemoroidów? W dużej mierze zależy to od stopnia zaawansowania hemoroidów oraz poziomu nasilenia poszczególnych symptomów. 

W przypadku hemoroidów wewnętrznych dobrze sprawdzą się czopki. Należy je stosować 2-4 razy na tydzień, najlepiej zaraz po wypróżnieniu. Nierzadko przepisuje się również pacjentom tabletki, maści lub kremy, które mają właściwości przeciwzapalne, antyseptyczne, znieczulające, a także przeciwzakrzepowe i zwężające naczynia. Wszystkie tego typu środki działają jednak jedynie objawowo i nie eliminują przyczyn problemu. 

Aby usprawnić pracę jelit i unikać zaparć, dobrze jest przyjmować duże ilości płynów oraz uwzględnić w diecie większą ilość błonnika. Jednocześnie należy z niej wykreślić (a przynajmniej ograniczyć) alkohol oraz ostre potrawy. Czasem zalecane jest przyjmowanie środków rozluźniających stolec, a więc substancji osmotycznie czynnych oraz pochodnych parafiny. 

Zaleca się nosić luźniejsze ubrania, przepuszczającą powietrze bieliznę oraz zadbać o odpowiednią higienę intymną (z uwzględnieniem delikatnych środków myjących oraz specjalnych płynów do przemywania okolic odbytu, chusteczek nawilżanych czy miękkiego papieru toaletowego). Jeśli pojawią się ból i pieczenie, dobrze zdadzą egzamin również zimne okłady.  

W późniejszych stadiach choroby stosuje się bardziej skomplikowane leczenie. Czasem konieczne jest przyjmowanie antybiotyków, w trudniejszych sytuacjach zaleca się wykonanie odpowiednich zabiegów, np. laseroterapii. Polega ona na utwardzaniu krwi wewnątrz hemoroidu, w wyniku czego ten się kurczy. W niektórych sytuacjach wykorzystuje się fotokoagulację – promienie podczerwone wnikają w takim przypadku do błony śluzowej i niszczą hemoroidy. Czasem stosuje się też skleroterapię, której skutkiem jest zamknięcie naczyń doprowadzających krew. Wstrzykuje się w tym celu odpowiednią substancję, która powoduje ich zarastanie. Niekiedy potrzebna jest nawet interwencja chirurgiczna – wówczas wycina się powiększone guzki krwawnicze z wykorzystaniem staplerów (czyli urządzeń doprowadzających do termokoagulacji tkanek) lub metodą klasyczną.

Hemoroidy wewnętrzne a współżycie

Hemoroidy nie są zaraźliwe, dlatego nie wymagają zaprzestania współżycia. W niektórych sytuacjach pomocna może okazać się jednak pewna ilość lubrykantu. Warto również pamiętać, że jeżeli partner, który jest bierny podczas stosunku analnego, boryka się z hemoroidami wewnętrznymi, należy wcześniej zapoznać się z składem tego rodzaju preparatu.Wynika to z tego, że wiele substancji chemicznych podrażnia guzki krwawnicze. W takiej sytuacji dobrze jest powstrzymać się od tej formy współżycia – do momentu wyleczenia choroby. 

Wewnętrzne guzki krwawnicze a szczelina odbytu

Czasem wewnętrzne guzki krwawnicze można pomylić ze szczeliną odbytu. Obie przypadłości dają bowiem podobne symptomy: niewielkie krwawienie (które widoczne jest na papierze toaletowym), a także piekący ból (który zwiększa się podczas wypróżniania). Szczelinę odbytu da się wyleczyć poprzez nasiadówki, modyfikację sposobu odżywiania, jak również miejscowo stosowane środki – a więc podobnie jak w przypadku hemoroidów. 

Źródła: 

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537182/ (dostęp: 9.01.22) 
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6479658/ (dostęp: 9.01.22)