Heterochromia – przyczyny i rodzaje. Jak leczyć heterochromię oczu?

Heterochromia to niezwykle rzadka wada. Dotyka jedynie 1 procent populacji. Jakie są jej przyczyny i objawy? Czy różnobarwne tęczówki powinny być leczone Odpowiedzi znajdziesz w naszym artykule.

Co to jest heterochromia?

Heterochromia, różnobarwność tęczówki (heterochromia iridis) lub różnobarwność tęczówek (heterochromia iridum), to objaw polegający na różnorodnym rozmieszczeniu barwnika w obrębie jednego oka lub obu oczu. Chociaż stan ten zwany jest wadą wzroku, to większość przypadków heterochromii nie jest skojarzona z innymi problemami zdrowotnymi oraz jest zjawiskiem występujących u około 1 proc.  populacji. Wady zwykle nie dziedziczy się, powstaje poprzez sporadyczną mutację u danej osoby. Rzadziej może występować jako składowa zespołu wad wrodzonych, a także w wyniku niektórych chorób oczu oraz przyjmowania leków. Występuje u ludzi, choć częściej u zwierząt. Zwykle obserwowany jest już u dzieci i zawsze wymaga diagnostyki.

Wyróżniamy trzy rodzaje heterochromii:

• heterochromia całkowita – kiedy każde oko ma inny kolor, przykładowo: jedno jest niebieskie, natomiast drugie – brązowe,
• heterochromia częściowa (sektorowa) – tylko część tęczówki oka ma inny kolor niż reszta; to inaczej heterochromia jednego oka.
• heterochromia centralna – w tęczówce istnieją dwa kolory, jeden z nich tworzy pierścień wokół źrenicy i przechodzi płynnie w kolor właściwy dla oczu.

Przyczyny heterochromii

Heterochromia powstaje w wyniku zaburzeń ilości melaniny (zwiększoną lub zmniejszoną ilość), co powoduje zmiany w obrębie tęczówki. Melanina to substancja nadająca kolor skórze oraz włosom. Osoba z jasną karnacją ma mniej melaniny niż osoba z ciemniejszym kolorem skóry. Barwnik ten determinuje również kolor oczu i gdy dochodzi do zaburzeń w rozkładzie melaniny w tęczówce, powstaje heterochromia.

Heterochromia może występować od pierwszych chwil życia, może również pojawić się dopiero na późniejszym etapie. Wynikać wówczas z przyczyn, takich jak:

• leczenie jaskry za pomocą kropli do oczu,
• nerwiakowłókniakowatość typu 1,
• urazy oka,
• stany zapalne struktur oka,
• krwawienie do gałki ocznej,
• zespół Hornera,
• cukrzyca,
• czerniak gałki ocznej.

Występujące bardzo rzadko przyczyny wrodzone heterochromii to: zespół Hornera, bielactwo, zespół Waardenburga, zespół Sturge’a-Webera, zespół Parry’ego-Romberga, obserwowane wraz z innymi wadami po urodzeniu w pierwszych miesiącach życia dziecka.

Diagnostyka i leczenie heterochromii

Każda zaobserwowana zmiana w zabarwieniu tęczówki oczu powinna być skonsultowana przez lekarza okulistę, szczególnie gdy pojawiła się nagle lub zaobserwowane są inne objawy. Lekarz dokona specjalistycznych badań, na których podstawie będzie można określić stan poszczególnych struktur oka.

Leczenie opiera się zwykle na eliminacji przyczyn, w zależności od ich rodzaju oraz objawów towarzyszących. Sama heterochromia, jeśli występuje jako konsekwencja mutacji, nie jest uleczalna i pozostaje do końca życia.

Jeśli heterochromia oka jest wadą izolowaną oraz nie powoduje zmian w aparacie oka, nie jest konieczne leczenie. Zmiana barwy tęczówki pozostanie charakterystyczną cechą osoby aż do końca życia, bez żadnych konsekwencji zdrowotnych. Dla osób, którym heterochromia oczu przeszkadza, jedynym wyjściem jest zakup jednokolorowych szkieł kontaktowych.