Hydrofobia, lęk przed kontaktem z wodą. Jak go pokonać?
Obawiasz się wejść do basenu? A może odczuwasz mdłości na myśl o prysznicu? Jeśli tak, twoim problemem może być hydrofobia, z którą zmaga się 2-3 proc. populacji. Polega ona na lęku oraz niechęci w stosunku do wody. Ważne jest to, że tego rodzaju fobia nie mija sama. Wymaga wsparcia doświadczonego terapeuty, a czasem nawet psychiatry.
Czym jest hydrofobia?
Hydrofobia (in. akwafobia) to irracjonalny lęk przed wodą. Stanowi ona jednocześnie rodzaj zaburzenia lękowego, którego nasilenie może być różne u poszczególnych pacjentów. Podobnie jak inne fobie, nierzadko wpływa ona negatywnie na relacje z bliskimi, a także na samą jakość życia – często prowadzi do frustracji, a nawet do depresji. W wielu przypadkach borykają się z nią pacjenci nieumiejący pływać (ale nie tylko).
Jakie są objawy hydrofobii?
Osoby z hydrofobią mogą odczuwać lęk przed kontaktem z dużymi akwenami, np. jeziorem czy morzem. Nie chcą pływać, korzystać z łódki czy kajaka, unikają też innych wodnych aktywności. Co więcej, nierzadko mają problem z braniem prysznica, kąpielą, myciem rąk czy nawet wypiciem szklanki wody.
Czasem dostają ataku paniki na samą myśl o wodzie. Dodajmy, że niektóre osoby mogą normalnie się zachowywać np. w pobliżu fontanny, ale mieć problem podczas kontaktu z rzeką. Jak widać, omawiane zaburzenie lękowe ma bardzo różne oblicza. Oprócz tego u pacjentów z hydrofobią pojawiają się też następujące objawy psychosomatyczne:
- zawroty głowy,
- omdlenia,
- drżenie rąk,
- nadmierne pocenie się,
- dreszcze,
- suchość w ustach,
- ataki paniki,
- mdłości
- ucisk w klatce piersiowej,
- problemy z oddychaniem.
Zaburzenia lękowe, to cały szereg zaburzeń, których podstawą jest odczuwanie silnego lęku i różne próby zabezpieczenia się przed odczuwaniem go, które dezorganizują życie codzienne: społeczne i szkolne lub zawodowe danej osoby. Wśród zaburzeń lękowych mamy na przykład różne fobie. Fobie dotyczą konkretnych rzeczy, których się boimy np. zwierząt, zjawisk atmosferycznych takich jak burze, pobierania krwi. Można też bać się latania samolotami czy przebywania w dużych skupiskach ludzi np. w sklepach, komunikacji miejskiej czy podczas koncertów.
Jakie są przyczyny lęku przed wodą?
Często do wykształcenia się hydrofobii doprowadzają rodzice, opowiadając dziecku np. o jeziorze jako o miejscu, w którym może się ono utopić. Osoby z takimi zaburzeniami lękowymi nierzadko mają również nieprzyjemne wspomnienia związane z wodą, a więc chociażby same miały okazję obserwować, że komuś w rzece dzieje się krzywda.
Akwafobia atakuje również ludzi żyjących w chronicznym stresie, a także pacjentów o pewnych predyspozycjach genetycznych, a więc o skłonnościach do fobii. W niektórych przypadkach winna omawianej dolegliwości jest kultura, w której woda postrzegana jest jako niebezpieczna. Co więcej, hydrofobia może być efektem późnego stadium zakażenia wścieklizną, ale wtedy jest ona związana z ugryzieniem przez chore zwierzę.
Głównym wyznacznikiem tego, aby udać się do specjalisty, jest to, że chcemy pracować nad zaburzeniami, które przeszkadzają nam w życiu. Bo prawda jest taka, że z zaburzeniami lękowymi można przeżyć całe życie. Wystarczy unikać tego, co wyzwala lęk. Można przecież mieszkać na odludziu, pracować zdalnie i praktycznie nie ruszać się z domu. I jeśli danej osobie to odpowiada — to w tym przypadku nie mówimy o potrzebie leczenia zaburzenia. Taka osoba też niewiele skorzysta z psychoterapii, gdyż nie ma ona potrzeby zmian. Natomiast jeśli unikanie lęku zaczyna ciążyć i przeszkadzać danej osobie, to wtedy mówimy już o zaburzeniu lękowym i często właśnie taka dezorganizacja życia powoduje, że pojawia się motywacja do pracy w psychoterapii.
Jak wygląda leczenie hydrofobii?
Leczenie hydrofobii polega na zmianie stosunku do wody, np. przy pomocy doświadczonego trenera, który może zorganizować odpowiednie gry oraz zabawy przyzwyczajające do bycia w akwenie – taka metoda świetnie sprawdzi się u dzieci.
U dorosłych pomocna okazuje się psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym, dzięki której pacjenci uczą się „zarządzać” swoim lękiem oraz opracowywać strategie radzenia sobie z nim. Często wybiera się też tzw. terapię ekspozycyjną, polegającą na konfrontacji z bodźcem fobicznym i oduczaniu się lęku przed nim. Przykładowo, na początku choremu pokazuje się zdjęcia wody, potem zaleca się spędzanie czasu na brzegu zbiornika, aż wreszcie wejście do niego.
Jeśli osoba z akwafobią zaczyna się izolować i popadać w depresję, konieczna będzie pomoc psychiatry. W internecie można znaleźć test na hydrofobię, ale raczej na stronach anglojęzycznych, gdzie określana jest ona mianem aquaphobia. Pamiętaj jednak, że to terapeuta lub psychiatra powinien postawić diagnozę, bo żadne testy nie zastąpią kontaktu ze specjalistą.
O ekspertce:
Natalia Kocur – psycholożka, psychoterapeutka, założycielka Centrum Psychoterapii Pokonaj Lęk. Ukończyła psychologię i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracuje w podejściu poznawczo-behawioralnym. W swojej pracy, poza technikami poznawczo-behawioralnymi, wykorzystuje też Terapię Schematu, Terapię Dialektyczno-Behawioralną (DBT) oraz Terapię Akceptacji i Zaangażowania (ACT). Link do rozmowy: https://www.hellozdrowie.pl/unikanie-odczuwania-leku-ma-powazne-negatywne-skutki-o-zaburzeniach-lekowych-mowi-natalia-kocur/
Bibliografia:
- Mehta N., Espinel Z., Aquaphobia: A Case Report on the Unique Presentation of a Specific Phobia, The American Journal of Geriatric Psychiatry 2021, tom 29 (4), s. 139-140.
- Misimi F., Kajtna T., Misimi S. M., Kapus J., Development and Validity of the Fear of Water Assessment Questionnaire, Frontiers in Psychology 2020, 11: 969.
- Roche L., Cunningham I., Rolland C., Fayaubost R., Maire S., Reducing fear of water and aquaphobia through 360 degree video use?, Frontiers in Education 2022, tom 7.
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
Ludzie myślą, że mają rację, nawet jeśli się mylą. Naukowcy zbadali, dlaczego się tak dzieje
„Jeżeli nie słuchasz szeptów swojego ciała, to będziesz musiał usłyszeć jego krzyk” – mówi psychoterapeutka dr Agnieszka Kozak
Elizabeth Olsen o atakach paniki: „Przeżywałam je niemal co godzinę”
Gdy twoje dziecko się boi, sięgnij po tę książkę. „Lęk u dzieci” pod matronatem Hello Zdrowie
się ten artykuł?
