Ile ważna jest recepta? Czym różni się recepta papierowa od e-recepty?

Ogólna zasada jest taka, że recepty są ważne przez 30 dni, jednak występują pewne wyjątki. Wszystko zależy od tego, na jaki rodzaj leku wypisywana jest dana recepta. Ile ważna jest recepta papierowa i jak długo ważna jest e-recepta? Jaką ważność ma recepta na antybiotyki, leki antykoncepcyjne oraz na leki psychotropowe?  

Ile ważna jest e-recepta? 

Standardowa ważność e-recepty to 30 dni. Maksymalny czas, na jaki lekarz może wypisać receptę to 365 dni. Najmniej czasu masz na wykupienie antybiotyku, bo tylko 7 dni. Natomiast ważność e-recepty na preparaty immunologiczne to 120 dni. Po upływie tych terminów nie możesz już jej zrealizować. Wyjątkiem od tej zasady jest zaznaczenie przez lekarza, że możesz wykupić leki później. Takie postępowanie jest często praktykowane w przypadku leków na choroby przewlekłe, na przykład nadciśnienie.  

Ważność recepty – jak liczy się termin na zrealizowanie e-recepty? 

Jeśli lekarz nie wpisał daty realizacji („data realizacji od …”), to czas na wykupienie e-recepty zaczyna się w momencie jej wystawienia. Jeśli lekarz określił późniejszą datę realizacji, to na e-recepcie ją zobaczysz. Od tego dnia możesz wykupić lek – 30 dni ważności e-recepty zaczyna się od tej daty. 

Maksymalny czas na realizację e-recepty to 365 dni, czyli 1 rok. Taką receptę lekarz może wypisać na przykład pacjentowi choremu przewlekle, który ma określoną na długi czas dawkę leków. Lekarz musi zaznaczyć, że e-recepta ma być ważna przez 365 dni. Będziesz mógł zobaczyć na niej „datę realizacji do” określonego dnia. 

Tutaj jedna ważna uwaga. Chociaż e-recepta może być wystawiona na 365 dni, to lekarz może przepisać lek maksymalnie na 360 dni. Jeżeli masz od lekarza receptę na 365 dni, to pierwsze opakowanie leków powinieneś wykupić w ciągu 30 dni. Jeżeli tego nie zrobisz, to farmaceuta wyda mniejszą ilość leku, proporcjonalnie do liczby dni, które upłynęły od daty wystawienia e-recepty lub od daty „realizacji od”. Przy kolejnych opakowaniach farmaceuta nie będzie już mógł zmniejszyć ilości leku. Nie możesz wykupić leków na cały rok. Maksymalny okres, na jaki możesz kupić farmaceutyki to 180 dni.  

Bardzo ważne jest to, aby lekarz podał na recepcie dawkowanie leku. Jeżeli tego nie zrobi, to nawet receptę na 365 dni będziesz musiał zrealizować w ciągu 30 dni.  

Ile ważna jest recepta na leki gotowe i recepturowe? 

Standardowa ważność recepty na leki gotowe to 30 dni. Wyjątkiem są antybiotyki, leki psychotropowe, tabletki antykoncepcyjne oraz kilka innych. Recepta na leki recepturowe  ma taką samą ważność, jak na leki gotowe. 

Recepta na lek recepturowy również jest ważna przez 30 dni od daty wystawienia. Jednak nie powinno się jej realizować w ostatniej chwili, ponieważ apteka może nie mieć wszystkich składników do przygotowania takiego leku. Obowiązkiem apteki jest sporządzenie leku recepturowego w ciągu 48 godzin od przyniesienia przez pacjenta recepty. Lek recepturowy zawierający w swoim składzie środki odurzające lub z adnotacją lekarza ,,na cito” musi być przygotowany w ciągu 4 godzin (tylko w dniu wystawienia recepty). Jeżeli pacjent nie odbierze leku w ciągu 6 dni od jego przygotowania, to apteka ma prawo mu go nie wydać.  

Wyjątki od reguły i 30 dni ważności recepty 

Recepta na antybiotyki stosowane doustnie i pozajelitowo ważna jest 7 dni. Nie dotyczy to antybiotyków stosowanych zewnętrznie np.: maści, płyny, krople. 120 dni od daty wystawienia recepty jest na wykupienie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego sprowadzanych zza granicy. Recepta na preparaty immunologiczne, wytwarzane indywidualne dla pacjenta, ważna jest 90 dni od daty jej wystawienia. 

Jakie są rodzaje recept? 

• Recepta farmaceutyczna – wypisywana przez farmaceutę, w sytuacji zagrożenia życia. Farmaceuta może wypisać receptę na jedno najmniejsze opakowanie leku, który jest dopuszczony do obrotu w Polsce. 
• Recepta pro autore (na siebie) – farmaceuta może wypisać receptę dla siebie na leki refundowane.  
• Recepta pro familiae – farmaceuta ma prawo do wystawienia recepty dla osób najbliższych, tj. dla małżonka/i, osoby pozostającej we wspólnym pożyciu, krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa osoby wystawiającej. 
• E – recepta/ papierowa – mogą ją wystawiać farmaceuci, lekarze, lekarze dentyści, pielęgniarki, położne oraz felczerzy i starsi felczerzy. 
• Recepta na leki bezpłatne/ refundowane – obydwa te rodzaje recept mogą być wystawione przez lekarza, lekarza dentystę, felczera lub starszego felczera, pielęgniarkę i położną. Zawsze warto sprawdzić, czy dany preparat znajduje się na liście leków refundowanych. 

• Recepta transgraniczna – recepta wystawiona w innym państwie członkowskim niż państwo jej realizacji. 
• Recepta na leki immunosupresyjne wytwarzane indywidualnie dla pacjenta – może ją wystawić każdy lekarz i jest ważna przez 120 dni. 
• Recepta na antybiotyk – może ją wystawić każdy lekarz, jest ważna przez 7 dni. 
• Recepta na leki psychotropowe – może ją wystawić każdy lekarz, jest ważna przez 30 dni. 

Czy receptę należy zrealizować w całości (e-recepta/papierowa)? 

Nie jest konieczne zrealizowanie całej recepty jednorazowo. Możesz wykupić część leków przepisanych przez lekarza, a z pozostałych zrezygnować. Istnieje też możliwość zakupienia ich w późniejszym terminie. 

Bibliografia: 

1. https://pacjent.gov.pl/e-recepta/jak-dlugo-wazna-jest-e-recepta Data dostępu: 17.06.2022 r.  
2. Dziennik Ustaw · 2020; poz. 2424. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020  r. w sprawie recept. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200002424 Data dostępu: 17.06.2022 r.  
3. http://nfz-poznan.pl/page.php/1/0/show/16663/ Data dostępu: 17.06.2022 r.  
4. Kiedy recepta jest ważna przez 365 dni? (prezentacja) https://www.nfz-rzeszow.pl/ Data dostępu: 17.06.2022 r.  
5. Ustawa z dn. 6.09.2001 Prawo farmaceutyczne, z późn. zm., tekst ujednolicony https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20011261381 Data dostępu: 17.06.2022 r.  
6. Obwieszczenie MZ z dn. 28.10.2015 ws. ogłoszenia jednolitego tekstu rozp. MZ ws. środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kateg. 1 i preparatów zawierających te środki lub substancje https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20150001889 Data dostępu: 17.06.2022 r.  
7. Ustawa z dn. 12.05.2011 o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, tekst ujednolicony https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20111220696 Data dostępu: 17.06.2022 r.  
8. Rozporządzenie MZ z dn. 14.03.2012 r. w sprawie sprowadzania z zagranicy środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego niezbędnych dla ratowania życia lub zdrowia https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120000348 Data dostępu: 17.06.2022 r.  
9. Rozporządzenie MZ z dn. 21.03.2012 w sprawie sprowadzania z zagranicy produktów leczniczych niezbędnych do ratowania życia lub zdrowia pacjenta dopuszczonych do obrotu bez konieczności uzyskania pozwolenia https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu20120000349 Data dostępu: 17.06.2022 r. 
10. Rozporządzenie MZ z dn. 6.12.2019 zmieniające rozporządzenie ws. Recept https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190002395 Data dostępu: 17.06.2022 r.  
11. Rozporządzenie MZ z dn. 11.09.2018 zmieniające rozporządzenie ws. Recept https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001773 Data dostępu: 17.06.2022 r.  
12. Rozporządzenie MZ z dn. 13.04.2018 w sprawie recept https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180000745 Data dostępu: 17.06.2022 r.  
13. „Zakup leków na receptę za granicą” https://europa.eu/youreurope/citizens/health/prescription-medicine-abroad/index_pl.htm Data dostępu: 17.06.2022 r.  
14. „Recepty i leki” http://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/recepty-i-leki/  Data dostępu: 17.06.2022 r.  
15. „Sprowadzać leki z zagranicy (import docelowy)” https://www.gov.pl/web/zdrowie/sprowadzac-leki-z-zagranicy-import-docelowy- Data dostępu: 17.06.2022 r.  
16. Ustawa z 1.03.2018 o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzeniem e-recepty https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180000697 Data dostępu: 17.06.2022 r.  
17. Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi na temat e-recepty https://ezdrowie.gov.pl Data dostępu: 17.06.2022 r.  
18. https://www.gov.pl/web/zdrowie/recepta-farmaceutyczna Data dostępu: 17.06.2022 r.  
19. http://www.oia.krakow.pl/index.php/aktualnosci/876-wystawianie-recept-pro-familiae-przez-farmaceutow.  Data dostępu: 17.06.2022 r.  
20. http://www.oia.krakow.pl/index.php/czesto-zadawane-pytania/888-wzor-ewidencji-recept. Data dostępu: 17.06.2022 r.  
21. https://gabinet.gov.pl/zaloguj/uzytkownik. Data dostępu: 17.06.2022 r.  
22. https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/komunikat-dgl,7708.html   Data dostępu: 17.06.2022 r. 
23. http://www.nfz-warszawa.pl/dla-swiadczeniodawcow/recepty-leki-apteki/informacje-dla-lekarzy-w-sprawie-umow-na-wystawianie-recept-refundowanych/informacja-jak-uzyskac-uprawnienia-do-pobierania-numerow-recept/. Data dostępu: 17.06.2022 r.  
24. https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/recepty-i-leki/ Data dostępu: 17.06.2022 r.