Ile żyją osoby z ADHD? Konsekwencje diagnozy nadpobudliwości ruchowej

Jak wynika z najnowszych badań naukowych opublikowanych w czasopiśmie The British Journal of Psychiatry, kobiety i mężczyźni z ADHD mogą żyć krócej niż osoby bez tego zaburzenia. Na skrócenie czasu życia mają wpływ różne czynniki, poczynając od skłonności do ryzykownych zachowań, aż po problemy ze zdrowiem psychicznym. Jakie są rokowania u osób zdiagnozowanych?

Wpływ ADHD na jakość życia 

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) to zaburzenie neurorozwojowe pojawiające się już we wczesnym dzieciństwie. Aż 60-70% dzieci z ADHD cierpi na objawy zespołu nadpobudliwości także w wieku dorosłym. Rzutują one w znaczący sposób na jakość życia, utrudniając znalezienie i utrzymanie pracy, negatywnie wpływając na zdrowie fizyczne i psychiczne, a nawet zwiększając prawdopodobieństwo przedwczesnej śmierci. 

Czy osoby z ADHD żyją krócej? 

Na przestrzeni ostatnich lat naukowcy starają się odpowiedzieć na pytanie, jakie są negatywne skutki ADHD. Artykuł naukowy z 2025 roku, który ukazał się w The British Journal of Psychiatry, wskazuje, że pacjenci ze zdiagnozowanym zespołem nadpobudliwości ruchowej umierają wcześniej niż osoby bez ADHD.  

W cytowanym badaniu wzięło udział 30 039 osób z Wielkiej Brytanii w wieku powyżej 18 lat oraz 300 390 osób zakwalifikowanych do grupy kontrolnej, dobranych pod względem wieku i płci. Celem badania było określenie oczekiwanej długości życia. 

Wyniki badania sugerują, że osoby z ADHD żyją krócej. Pozorna utrata lat wynosiła odpowiednio 9 lat w odniesieniu do kobiet i 7 lat w stosunku do mężczyzn. Autorzy badania wyjaśniają, że przyczyną tego zjawiska prawdopodobnie nie jest samo ADHD, a jego wpływ na różne aspekty życia. Metaanaliza z 2022 roku uwzględniająca 27 badań dotyczących osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i ADHD również wskazuje na wyższą śmiertelność ludzi z zaburzeniem z przyczyn innych niż naturalne. 

Badanie przeprowadzone przez Russella Barkley i Mariellen Fischer z 2019 roku opierało się na oszacowaniu oczekiwanej długości życia osób z ADHD na podstawie różnych zmiennych, takich jak poziom edukcji, narażenie na używki czy sposób odżywiania się. Na podstawie tych danych wywnioskowano, że objawy ADHD utrzymujące się w wieku dorosłym mogą prowadzić do skrócenia życia średnio o 12,7 lat. 

Co powoduje większą śmiertelność u osób z ADHD? 

Nieleczone ADHD może powodować wiele negatywnych skutków, które zwiększają ryzyko przedwczesnej śmierci. Osoby z nadpobudliwością ruchową mogą żyć krócej, ponieważ: 

• częściej sięgają po używki: alkohol, papierosy, narkotyki, 
• chętniej podejmują niebezpieczne aktywności: uprawianie ekstremalnych sportów, hazardu, 
• podejmują ryzykowne zachowania seksualne, narażając się na choroby weneryczne, 
• są bardziej narażone na wypadki komunikacyjne, co ma związek ze słabszą koncentracją podczas prowadzenia samochodu, 
• częściej mają myśli samobójcze, cechuje je też skłonność do samookaleczania się, 
• gorzej radzą sobie w związkach: chwiejność emocjonalna jest przyczyną konfliktów, braku zrozumienia ze strony partnera i poczucia odrzucenia, 
• mają zaburzenia snu, 
• borykają się z trudnościami finansowymi, 
• mają skłonność do zajadania stresu, 
• cierpią na inne choroby współistniejące: depresję, zaburzenia lękowe, 
• są późno diagnozowani, co może być skutkiem ignorowania objawów i unikania wizyt lekarskich lub trudności diagnostycznych związanych ze współistnieniem innych schorzeń. 

Bibliografia: 

1. Barkley R., Fischer M., Hyperactive Child Syndrome and Estimated Life Expectancy at Young Adult Follow-Up: The Role of ADHD Persistence and Other Potential Predictors, Journal of Attention Disorders 2019, 23(9):907-923. 
2. Catalá-López F. et al., Mortality in persons with autism spectrum disorder or attentiond-eficit/hyperactivity disorder, JAMA Pediatrics 2022, 176(4):e216401. 
3. Kowalczyk T., ADHD: niewidzialna choroba, Psychiatria Spersonalizowana 2022, 1(1): 25-31. 
4. O’Nions E. et al., Life expectancy and years of life lost for adults with diagnosed ADHD in the UK: matched cohort study, The British Journal of Psychiatry 2025, 23:1-8.