Im więcej, tym lepiej? O tym, czy można przedawkować witaminy, tłumaczy lekarka Agnieszka Kuś

Witaminy możemy dostarczać wraz z odpowiednimi produktami, ale nie oszukujmy się, często są to znikome ilości. Dlatego duża część z nas stosuje suplementację. Dużo mówi się o niedoborach witamin, a jak sprawa wygląda z przedawkowaniem? Czy jest to możliwe? Im więcej, tym lepiej? Porozmawialiśmy z Agnieszką Kuś, internistką, która wyjaśniła na czym polega i czym się objawia hiperwitaminoza. 

Urszula Gruszka: Przedawkowanie witamin, czy jest to możliwe?

Agnieszka Kuś: Jak najbardziej, zarówno niedobór witamin jest niebezpieczny dla zdrowia, jak jego nadmiar. Do przedawkowania najczęściej dochodzi, wówczas gdy spożywamy substancje w ilości i częstotliwości niezgodnej z rekomendacjami producenta lub „nadrabiamy” ilość wcześniej zapomnianych, np. w poniedziałek zapomniałam wziąć tabletkę, to we wtorek wezmę dwie.

Jakie witaminy są najczęściej suplementowane? 

Najczęściej sięga się po suplementację witaminy C, D, B12, magnezu, żelaza. Ogólnie wiele osób spożywa kompleks witamin, multiwitaminy i minerały. To jest dobre rozwiązanie, bo jednak trudno jest dostarczyć z pożywienia ilości, które mogłyby pokryć dzienne zapotrzebowanie. Najważniejsza jest jednak regularność i odpowiednia dawka. To jest klucz.

Dlaczego ważna jest suplementacja witaminy D?

Witamina D jest odpowiedzialna przede wszystkim za regulację wapnia i fosforu w kościach. Oprócz korzystnego wpływu na układ kostny, wzmacnia odporność organizmu i zapobiega rozwojowi infekcji w organizmie. Z pożywienia dostarczamy sobie jej niewielką ilość, dlatego suplementacja jest wskazana. Często nazywana jest tzw. „witaminą słoneczną”, dlatego dużo osób spożywa ją jedynie w okresie jesienno-zimowym, z jednej strony dobrze, z drugiej – wiosną i latem także jest wskazana.

Jakie są skutki uboczne przedawkowania witaminy D?

Jeśli jednak dojdzie do przedawkowania może nieść to poważne konsekwencje zdrowotne. Wynikają one głównie z nagromadzenia wapnia we krwi, czyli dochodzi do hiperkalcemii, która powoduje wymioty, nudności, osłabienia. Mogą wystąpić również bóle kości i problemy z nerkami, np. tworzenie się kamieni wapniowych. Leczenie polega na zatrzymaniu przyjmowania witaminy D i ograniczenie wapnia w diecie.

W sezonie chorobowym, bardzo popularne jest przyjmowanie witaminy C. Im więcej, tym lepiej? 

Witamina C jest przeciwutleniaczem, który pomaga chronić organizm przed wolnymi rodnikami, niszczącymi zdrowe komórki. Regularnie spożywając przyczynia się do naturalnej obrony organizmu przed chorobą. Ułatwia również wchłanianie żelaza, co jest niezbędne w funkcjonowania organizmu. Witaminę C można w dobrych ilościach pozyskać z pożywienia, znajduje się głównie w warzywach i owocach. Jeśli chodzi o dawkowanie, około 40-50 mg dziennie u dzieci, 75 mg dziennie u kobiet i 90 mg dziennie u mężczyzn. Ilości są wyższe dla kobiet w ciąży i karmiących. 

Przyjmowanie większej ilości dawki nie zagraża życiu, ale mogą wystąpić skutki uboczne, takie jak: nudności, skurcze, bóle brzucha, zaburzenia snu i koncentracji.

O jakich witaminach należy jeszcze pamiętać? Czy będąc wegetarianem lub weganem są dodatkowe zalecenia?

Jeśli ktoś ogranicza lub wyklucza spożywanie produktów podchodzenia zwierzęcego, ważna jest suplementacja witaminy B12. Ma zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania zdrowego układu nerwowego, a znajduje się przede wszystkim w mięsie, jajach, rybach.

Czy w tym przypadku również jest możliwe przedawkowanie? 

Przedawkowanie witaminy B12 jest prawie niemożliwe, a nadmiar jest wydalany przez organizm. Nie warto jednak przesadzać, ponieważ jeśli dojdzie do zbyt dużej podaży tej witaminy, zostanie ona wydalana przez nerki, przez co może dojść do obciążenia. Składnikiem, który może budzić jakiekolwiek wątpliwości jest cyjanokobalamina, która uwalnia małą ilość cyjanku w ciele, niektóre osoby mogą na nią źle reagować, ale wciąż to są bardzo małe ilości. 

Czyli przedawkowanie witaminy B12 nie pozostawia skutków ubocznych?

W indywidualnych przypadkach może dojść do reakcji obronnych w postaci trądziku lub podrażnienia skóry. Jeśli zdarzają się bóle i zawroty głowy, nudności, mogą być one konsekwencją najczęściej innych substancji lub konserwantów, ale nie samej w sobie witaminy B12. 

O czym należy pamiętać przy suplementacji?

Najważniejsza jest regularność, bo tylko ona w perspektywie czasu uzupełni niedobory i będzie miała jakikolwiek wpływ na organizm. Należy dokładnie przestrzegać dawek rekomendowanych przez producentów, a jeszcze lepiej, jeśli dobór wszelkich substancji, które chcemy przyjmować regularne, będzie skonsultowany z lekarzem. Dawka jest również zależna od trybu życia, tego co jemy, czy palimy papierosy, czy jesteśmy w okresie laktacji, dlatego tak ważny jest wywiad lekarski.

Ważna informacja – nie przyjmujemy ani leków, ani witamin „na zaś”. Jeśli jednego dnia zapomniało ci się wziąć, następnego dnia – nie podwajaj dawki. Przyjmij produkt zgodnie z zapotrzebowaniem.