Jak długo można żyć z HPV? Rokowania nie zawsze są dobre

Wirus HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) to bardzo powszechny drobnoustrój. Jak podaje portal pacjent.gov, rocznie zaraża się nim 300 mln ludzi na świecie. Wiele chorych nawet nie wie, że jest jego nosicielem, ponieważ infekcje często przebiegają bezobjawowo. Jak długo można żyć z HPV? Kiedy rokowania są niekorzystne? 

Niemal każdy zarazi się wirusem HPV w ciągu życia 

Ministerstwo Zdrowia alarmuje, że prawie każda osoba niezaszczepiona przeciwko HPV co najmniej raz w życiu przejdzie zakażenie tym wirusem. Przenosi się on łatwo i szybko podczas kontaktów seksualnych, nawet jeśli stosowana jest prezerwatywa (nie chroni ona całkowicie przed infekcją, ale ogranicza jej ryzyko). Wirus przenika także do organizmu po kontakcie ze śliną osoby chorej oraz rzadziej drogą wertykalną, w czasie porodu. 

Wiele infekcji HPV przebiega bezobjawowo

Zakażenie HPV ma bardzo często charakter bezobjawowy i samoograniczający się. Średnio 80% zachorowań ustępuje po kilku miesiącach. Organizm eliminuje wirusa do 24. miesięcy, przez co choroba nie przechodzi w fazę przewlekłą i nie prowadzi do żadnych powikłań. Jest to tzw. zakażenie incydentalne, które nie ma wpływu na długość życia. Warto tu jednak podkreślić, że przebyta infekcja nie powoduje nabycia odporności i nie chroni przed ponownym zakażeniem HPV. 

Łagodne infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego a długość życia

Łagodne zakażenia wirusem HPV zazwyczaj nie wpływają w istotny sposób na długość życia. Nieonkogenne typy wirusa HPV są przyczyną powstawania brodawek skórnych (brodawki zwykłe, brodawki płaskie, brodawki stóp). Leczy się je miejscowo za pomocą preparatów keratolitycznych oraz poprzez wymrażanie. Niekiedy ustępują samoistnie, ale mogą też nawracać. 

Inne łagodne brodawkowate zmiany to tzw. kłykciny kończyste występujące w okolicy narządów płciowych oraz w jamie ustnej. Początkowo bezbolesne grudki z czasem przekształcają w coraz większe zmiany wywołujące dolegliwości bólowe, świąd i pieczenie. U pacjentów z kłykcinami kończystymi zaleca się laseroterapię, leczenie farmakologiczne lub zabiegowe, w zależności od rozległości zmian. 

Nie istnieją metody usuwające wirusa HPV z organizmu, dlatego brodawki płciowe mogą pojawić się u leczonych pacjentów ponownie. Kłykciny kończyste to choroba, która nie ma charakteru onkogennego, jednakże nieleczona może przyczyniać się do rozwoju nowotworów złośliwych. Ryzyko jest wyższe, jeśli brodawki płciowe powstały po zakażeniu onkogennymi szczepami HPV. 

Jak długo można żyć przy zakażeniu onkogennym typem HPV? 

Gdy wirus obecny jest w organizmie powyżej 2. lat, dochodzi do zakażenia przetrwałego. HPV może utrzymywać się w formie utajonej nawet przez kilkanaście lat i dopiero po tym czasie prowadzić do rozwoju raka. Jednym z najczęstszych nowotworów wywoływanych przez HPV jest rak szyjki macicy. Rokowania przy szybko wykrytym nowotworze będącym w początkowym stadium rozwoju (I stopień) są dobre – 95% pacjentek przeżywa powyżej 5 lat. Dla II stopnia przeżywalność wynosi 65%, III – 45%, natomiast w stopniu IV jest to tylko 10%. 

U mężczyzn wirus HPV jest jednym z czynników ryzyka raka prącia. Nieleczony nowotwór może prowadzić do śmierci nawet w ciągu 2. lat od wykrycia. Podjęcie leczenia we wczesnych stadiach (I i II) daje dobre rokowania i szanse na całkowite wyleczenie. 

Wirus HPV odpowiada za 85-90% przypadków raka kanału odbytu. Nowotwór ten stanowi 0,5-1% wszystkich raków złośliwych. Pacjenci z wykrytym rakiem odbytu w I lub II stopniu, bez przerzutów do węzłów chłonnych, mają 82% szans na przeżycie powyżej 5. lat. III stopień nowotworu wiąże się z przeżywalnością rzędu 66%, natomiast w IV stopniu przy istniejących przerzutach do węzłów chłonnych i narządów zmniejszają się szanse przeżycia kolejnych 5. lat do 33%. 

Bibliografia: 

1. Itrych B., Sikora-Kupis B., Sarosiek T., Postępowanie w raku prącia, Onkologia w Praktyce Klinicznej 2014, tom 10, nr 6, 314-321. 
2. Marcinkowska D., Glinkowski S., Spych M., Rak odbytu – multidyscyplinarny problem medyczny. Diagnostyka i leczenie, Nowa Medycyna 2022, 2, s. 49-57. 
3. Olejek A., HPV jako czynnik etiologiczny raka szyjki macicy, Ginekologia Polska 2008, 79, 126-132.