Jak leczyć zespół niespokojnych nóg? Skąd się bierze konieczność ciągłego poruszania nogami?

Zespół niespokojnych nóg to zespół objawów związanych z uczuciem zmęczenia, drętwienia i ciężkości kończyn dolnych. Charakteryzuje się potrzebą nieustannego poruszania nogami. Zespół niespokojnych nóg to uciążliwa dolegliwość nasilająca się w czasie spoczynku bez względu na przyczynę. W postępowaniu leczniczym wykorzystuje się leki na zespół niespokojnych nóg oraz praktykuje domowe sposoby.

Zespół niespokojnych nóg w ciąży i u dzieci coraz częściej jest diagnozowany na tle zaburzeń pracy lub chorób układowych, a także przeciążeń fizycznych bądź pasywnego trybu życia. Przyczyn zespołu niespokojnych nóg jest wiele, a najskuteczniejsze jest postępowanie przyczynowe.

Co to jest zespół niespokojnych nóg?

Zespół niespokojnych nóg, określany skrótem RLS (ang. restless legs syndrome), to dokuczliwe wrażenie zmęczenia i ciężkości nóg ze współwystępującym uczuciem drętwienia kończyn dolnych, mrowienia i pieczenia podskórnego. Objawy zespołu niespokojnych nóg nasilają się w czasie wieczornego odpoczynku i w nocy. Cechą charakterystyczną zespołu niespokojnych nóg jest ustępowanie lub łagodzenie schorzenia pod wpływem aktywności fizycznej kończyny dolnej.

Zespół niespokojnych nóg – przyczyny

Zespół niespokojnych nóg może mieć charakter idiopatyczny (bez związku z innymi chorobami), a także nabyty, powstały na tle patologii i chorób układowych. Najczęściej diagnozowaną przyczyną zespołu niespokojnych nóg jest:

• zaburzenie gospodarki żelaza i magnezu, niedobór dopaminy;
• zaburzenia somatyczne i neurologiczne, np. niewydolność nerek, polineuropatia, cukrzyca, niewydolność żylna, depresja maskowana;
• leki i zatrucia chemiczne wpływające na ośrodkowy układ nerwowy, głównie antydepresanty, leki przeciwpsychotyczne, przeciwpadaczkowe, nadużywanie nikotyny, alkoholu i kofeiny;
• zaawansowane stadium ciąży.

Co pomaga na zespół niespokojnych nóg?

Leczenie zespołu niespokojnych nóg uzależnione jest od przyczyny powstania schorzenia. W zespole niespokojnych nóg o podłożu idiopatycznym, czyli nieznanego źródła, prowadzi się leczenie objawowe wykorzystujące leki minimalizujące dolegliwości i objawy towarzyszące oraz wdraża się postępowanie zachowawcze do momentu nawrotu zespołu niespokojnych nóg.

Drugą metodę stanowią domowe sposoby na zespół niespokojnych nóg opierające się o zmianę stylu życia i diety oraz wsparcie zabiegami z zakresu rehabilitacji ruchowej i fizykalnej.

Leki i tabletki na zespół niespokojnych nóg

Leczenie zespołu niespokojnych nóg skupia się na chorobie podstawowej. Jako optymalne rozwiązanie farmakologicznego leczenia zespołu niespokojnych nóg lekami bez recepty wykorzystuje się środki zawierające kompleks witamin, minerałów i pierwiastków o podwyższonych dawkach. W obiegu farmaceutycznym znajduje się również maść na zespół niespokojnych nóg na bazie środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.

Specjalistyczne leki na zespół niespokojnych nóg obejmują m.in.:

• leki dopaminergiczne w postaci lewodopy, ropinirolu i pramipeksolu wskazane przy dużym nasileniu objawów zespołu niespokojnych nóg, wykorzystywane m.in. w leczeniu choroby Parkinsona;
• leki przeciwpadaczkowe, np. gabapentyna i pregabalina, wprowadzane w sytuacjach złej odpowiedzi na środki dopaminergiczne lub przy przeciwwskazaniach do ich stosowania;
• leki opioidowe, np. kodeina, ostateczna forma farmakoterapii w sytuacjach opornych na leczenie innymi środkami.

Jak wyleczyć zespół niespokojnych nóg w domu?

Niefarmakologiczne leczenie zespołu niespokojnych nóg opiera się o:

• wprowadzenie zmian w trybie życia, np. unikanie późnych i ciężkostrawnych posiłków, zwiększenie aktywności fizycznej poprzez wprowadzenie czynnego odpoczynku, regularnych ćwiczeń i rekreacji ruchowej;
• ograniczenie czynników ryzyka oraz bodźców nasilających objawy i przebieg zespołu niespokojnych nóg, np. alkoholu, kofeiny, leków;
• fizykoterapię z wykorzystaniem zabiegów poprawiających ukrwienie miejscowe kończyn dolnych oraz krążenie ogólnoustrojowe rozluźniające napięcie mięśniowe nóg, poprawiające przepływ chłonki oraz drożność i elastyczność naczyń krwionośnych;
• masaż leczniczy, limfatyczny i relaksacyjny kończyn dolnych;
• leczenie ziołami zespołu niespokojnych nóg, które wpływa na kondycję psychiczną, odprężenie emocjonalne i poprawę jakości snu;
• ciepłe kąpiele z dodatkami olejków i soli o działaniu rozluźniającym.

Zespół niespokojnych nóg w ciąży – jak sobie radzić?

Zespół niespokojnych nóg w ciąży stanowi dodatkowe obciążenie organizmu kobiety. Często rozwija się w ostatnich tygodniach przez rozwiązaniem. Przyczyną zespołu niespokojnych nóg w ciąży jest ograniczenie przepływu krwi przez duże naczynia krwionośne, głównie w pachwinach, wywołane uciskiem poszerzonej miednicy, wzrostem wagi ciała kobiety i rozwijającym się dzieckiem, które może napierać również na struktury nerwowe. Choć objawy zespołu niespokojnych nóg w ciąży ustępują po porodzie i odciążeniu blokowanych tkanek, w międzyczasie poleca się większą aktywność fizyczną, zbilansowaną dietę, odpowiednie pozycje ułożeniowe i ciepłe kąpiele.