Zaburzenia widzenia – sprawdź, co może być przyczyną tych dolegliwości 

Zaburzenia widzenia, falowanie, drżenie i migotanie obrazu to dolegliwości dość często zgłaszane przez pacjentów u okulisty. W wielu przypadkach te symptomy mogą wynikać z czynników okulistycznych, takich jak wady wzroku czy choroby oczu. Jednakże warto również brać pod uwagę możliwość wystąpienia zaburzeń widzenia o charakterze neurologicznym, które mogą być spowodowane różnymi schorzeniami układu nerwowego. Po czym je rozpoznać? Jakie wady wzroku mogą prowadzić do takich problemów?

Zaburzenia widzenia – najczęstsze objawy 

Do najczęstszych objawów zaburzeń widzenia należą: 

• niewyraźne widzenie – obiekty stają się mniej wyraźne, a detale tracą ostrość. To ogólny objaw, który może towarzyszyć wielu różnym problemom wzrokowym; 
• podwójne widzenie – obraz wzrokowy jest percepcją dwóch obiektów zamiast jednego. To zjawisko może być wynikiem nieprawidłowości w układzie mięśniowym oka lub uszkodzenia nerwu ocznego; 
• błyski i migotanie – mroczki czy błyski przed oczami mogą być znakiem różnych stanów, w tym migreny, odwarstwienia siatkówki czy zmian w ciele szklistym oka; 
• zwężenie pola widzenia – zwłaszcza na brzegach, może być wynikiem różnych schorzeń, w tym jaskry czy niektórych chorób siatkówki; 
• zniekształcenie obrazu – kształty i linie mogą wydawać się zniekształcone, krzywe lub pofalowane. To zjawisko bywa efektem astygmatyzmu, zaćmy, odwarstwienia siatkówki czy uszkodzenia nerwu wzrokowego; 
• problemy z widzeniem w nocy – widzenie może być utrudnione po zmroku, co może być spowodowane wadami refrakcyjnymi.

Zaburzenia widzenia a wady wzroku 

Zaburzenia widzenia często wynikają z różnych nieprawidłowości okulistycznych, z których najczęstsze to następujące wady wzroku: 

• krótkowzroczność, czyli miopia, występuje, gdy obraz skupia się przed siatkówką oka, co powoduje niewyraźne widzenie przedmiotów znajdujących się w dużej odległości; 
• nadwzroczność, czyli dalekowzroczność, charakteryzuje się obrazem powstającym poza siatkówką, co sprawia, że osoba dobrze widzi obiekty odległe, ale ma trudności z postrzeganiem przedmiotów w bliskim zasięgu;  
• astygmatyzm, związany z niesymetrycznością rogówki oka, prowadzi do nieostrego widzenia zarówno z bliska, jak i z daleka.

Zaburzenia widzenia przestrzennego – co to takiego? 

Widzenie przestrzenne, znane również jako stereopsja, jest jedną z kluczowych cech zdrowych oczu i efektywnego wzroku. Proces kształtowania widzenia przestrzennego rozpoczyna się we wczesnym okresie rozwoju, co oznacza, że jego upośledzenie może być skorelowane z występowaniem problemów z zezem i uciekającym okiem w dzieciństwie. Tego typu zaburzenia są konsekwencją nieprawidłowego rozwinięcia zdolności do jednoczesnej obuocznej percepcji i fuzji obrazów.

Choroby oczu a nagłe zaburzenia widzenia 

Choroby oczu również mogą wpływać na jakość widzenia. Jaskra, spowodowana zbyt wysokim ciśnieniem wewnątrz gałkowym, prowadzi do stopniowej degeneracji nerwu wzrokowego, a w efekcie do pogorszenia wzroku. Zaćma, charakteryzująca się z kolei zmętnieniem soczewki oka, dlatego powoduje zamazanie i zniekształcenie obrazu. Z kolei zwyrodnienie plamki, uszkadzające centralną część siatkówki, objawia się obniżoną ostrością widzenia, trudnościami w czytaniu oraz zniekształconym obrazem.  

Co może powodować chwilowe zaburzenia widzenia i ból głowy? 

Wielu ludzi doświadcza przejściowych problemów ze wzrokiem, które wynikają z codziennych czynników, takich jak przemęczenie oczu. Przykładowo, długotrwała praca przy komputerze bez zalecanych przerw może prowadzić do syndromu widzenia komputerowego, manifestującego się niewyraźnym widzeniem, mroczkami, nadwrażliwością na światło i wahaniem ostrości widzenia. Co więcej, nieregularności w poziomie cukru we krwi mogą skutkować chwilowymi zaburzeniami wzroku, niezależnie od tego, czy dana osoba cierpi na cukrzycę. 

W niektórych przypadkach nadciśnienie tętnicze także powoduje chwilowe zaburzenia widzenia jako powikłanie choroby. Istotne jest również podkreślenie, że epilepsja oraz migrena oczna, charakteryzujące się szeregiem objawów, w tym nadwrażliwością na światło, zawrotami głowy i nudnościami, mogą prowadzić do krótkotrwałych zaburzeń wzroku.

Zaburzenia widzenia – przyczyny neurologiczne  

Przyczyny neurologicznych zaburzeń widzenia są związane z różnorodnymi dysfunkcjami układu nerwowego. Najczęstszą z nich jest migrena, charakteryzująca się szczególnymi bólami głowy oraz objawami neurologicznymi, takimi jak zaburzenia widzenia.  

Zapalenie nerwu wzrokowego to kolejna przyczyna, gdzie proces zapalny wpływa na funkcję nerwu wzrokowego, prowadząc do pogorszenia widzenia. Neuropatie nerwu wzrokowego również mogą skutkować tego typu nieprawidłowościami.

Zaburzenia widzenia od kręgosłupa szyjnego

Zaburzenia widzenia związane z odcinkiem szyjnym wynikają z problemów strukturalnych lub neurologicznych w tej części kręgosłupa. Często związane są one z uciskiem na nerwy lub naczynia krwionośne, co może wpływać na dostarczanie krwi i impulsów nerwowych do oczu.

Zaburzenia widzenia na tle nerwowym 

Zaburzenia widzenia na tle nerwowym stanowią złożony problem, który może mieć różnorodne przyczyny i objawy. Tego typu dolegliwości bywają wynikiem dysfunkcji w obrębie układu nerwowego, takich jak zmiany neurologiczne, urazy mózgu, choroby neurodegeneracyjne lub stanów emocjonalnych, w tym depresji i stresu. 

Zaburzenia widzenia po antydepresantach 

Zaburzenia widzenia po zastosowaniu antydepresantów obejmują m.in. gorsze widzenie po zmierzchu czy upośledzenie rozróżniania barw. W niektórych przypadkach mogą być niespecyficznym objawem leczonej choroby, jednak istnieje również ryzyko, że są one bezpośrednio związane z działaniem leków. W takich sytuacjach osoby dotknięte tą dolegliwością powinny udać się zarówno do okulisty, jak i psychiatry, aby zdiagnozować istotę problemu, a także dobrać odpowiednią metodę leczenia. 

Zaburzenia widzenia po irydotomii 

Irydotomia laserowa jest popularnym zabiegiem wykonywanym w celu poprawy przepływu cieczy wodnistej w oku oraz leczenia jaskry z wąskim kątem przesączania. I chociaż większość pacjentów doświadcza poprawy stanu zdrowia po irydotomii, niektórzy skarżą się na skoki ciśnienia wewnątrz gałkowego i zaburzenia widzenia. Co więcej, w nielicznych przypadkach po zabiegu może dojść do uszkodzenia nabłonka rogówki czy zmętnienia soczewki oka.

Jak postępować z zaburzeniami widzenia?

Rozpoznanie i skuteczne leczenie zaburzeń widzenia wymagają precyzyjnej diagnozy. W przypadku doświadczania któregokolwiek z wymienionych objawów ważne jest skonsultowanie się z lekarzem okulistą, który przeprowadzi odpowiednie badania i znajdzie przyczynę ich występowania, a następnie zaproponuje odpowiednią metodę leczenia. 

Bibliografia: 

1. Constable P. A., Al-Dasooqi D., Bruce R., Prem-Senthil M., A Review of Ocular Complications Associated with Medications Used for Anxiety, Depression, and Stress. Clinical optometry 2022, tom 14, s. 13-25. 
2. Moschos M. M., Physiology and psychology of vision and its disorders: a review. Medical hypothesis, discovery & innovation ophthalmology journal 2014, s. 83-90. 
3. Raharja A., Whitefield L., Clinical approach to vision loss: a review for general physicians 2022, s. 95-99. 
4. Rouse B., Le J. T., Gazzard G., Iridotomy to slow progression of visual field loss in angle-closure glaucoma, The Cochrane database of systematic reviews, 2023. 
5. Sabel B. A., Wang J., Cárdenas-Morales L., Faiq M., Heim C., Mental stress as consequence and cause of vision loss: the dawn of psychosomatic ophthalmology for preventive and personalized medicine, The EPMA journal 2018, s. 133-160. 
6. Skrzypulec B., Blur and interoceptive vision, Philosophical Studies 2021, 178, s. 3271-3289.