Krwiak mózgu – co warto wiedzieć na temat tej patologii?

Krwiak mózgu tworzy się, kiedy pod czaszką dojdzie do pęknięcia naczynia krwionośnego, a wypływająca krew gromadzi się w tkance mózgowej lub pod czaszką. Może się to stać na skutek urazu głowy, nawet z pozoru niewielkiego i stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Jakie objawy daje krwiak mózgu? Konieczna jest jego operacja? A może sam się wchłania? Czy można mieć krwiak mózgu po upadku?

Jak rozpoznać krwiak mózgu? Objawy nie są charakterystyczne

Krwiak mózgu nie daje swoistych objawów, co oznacza, że łatwo można go pomylić z innymi patologiami, m.in. ze wstrząsem mózgu, który także często towarzyszy urazom głowy. Symptomy pęknięcia naczynia krwionośnego w mózgu obejmują:

• nasilający się ból głowy,
• nudności i wymioty,
• zawroty głowy,
• bełkotliwa mowa i dezorientacja,
• senność i stopniowa utrata świadomości,
• paraliż po przeciwnej stronie ciała.

Najbardziej niebezpieczne jest jednak to, że niektóre objawy mogą wystąpić dopiero po kilku tygodniach od wypadku. Jeżeli pacjent stracił przytomność po uderzeniu lub wymiotuje, a kontakt z nim jest utrudniony, należy niezwłocznie wezwać pogotowie. Również w sytuacji, kiedy po uderzeniu pacjent czuje się dobrze, należy uważnie obserwować jego stan.

Zastanawiasz się, czy krwiak mózgu jest groźny? Stanowi bezpośrednie zagrożenie życia (szczególnie gdy dojdzie do jego pęknięcia) oraz rodzi ryzyko licznych powikłań, dlatego konieczna jest natychmiastowa interwencja medyczna. Takie zmiany w obrębie czaszki najczęściej diagnozuje się przy użyciu tomografii komputerowej.

Rodzaje krwiaków mózgu

Krwiak mózgu może przyjąć jedną z trzech postaci:

• krwiak podtwardówkowy,
• krwiak nadtwardówkowy,
• krwiak śródmózgowy.

Krwiak podtwardówkowy

Krwiak podtwaródwkowy tworzy się pomiędzy mózgiem a wewnętrzną częścią opony twardej i uciska tkanki mózgu. Może doprowadzić do utraty przytomności, a także do śmierci. Pojawia się od razu po wypadku (typ ostry), wywołując natychmiastowe objawy albo po kilku dniach lub tygodniach od urazu (typ podostry). Istnieje także typ chroniczny, w przypadku którego obserwuje się powolny wypływ krwi do mózgu, a objawy pojawiają się nawet kilka miesięcy po urazie.

Krwiak nadtwardówkowy

Krwiak nadtwardówkowy powstaje, kiedy krew wycieka pomiędzy zewnętrzną częścią opony twardej a czaszką, a ten sposób utworzony skrzep naciska na tkankę mózgową. W tym wypadku charakterystyczna jest utrata przytomności. Niektórzy pacjenci mogą także zapaść w śpiączkę. Istnieje także ryzyko śmierci, kiedy uraz obejmie tętnicę.

Krwiak śródmózgowy

Krwiak śródmózgowy (inaczej śródmiąższowy) rozwija się bezpośrednio w tkankach mózgu. Ten typ patologii może w konsekwencji doprowadzić do spontanicznego wypływu krwi do mózgu. Powstają one nie tylko w wyniku urazu, ale także w efekcie wad rozwojowych czy chorób nowotworowych.

Krwiak mózgu – skutki uboczne

Najpoważniejszym skutkiem ubocznym omawianego problemu jest pęknięcie krwiaka mózgu, co może w konsekwencji doprowadzić np. do:

• śmierci,
• śpiączki,
• padaczki,
• zaburzenia mowy,
• częściowego lub całkowitego paraliżu ciała,
• całkowitej lub częściowej utraty czucia.

Jeżeli po pęknięciu krwiaka w mózgu uda się uratować życie pacjenta, po kilkumiesięcznej rehabilitacji część patologii obejmujących układ nerwowy może się cofnąć, ale z resztą chory będzie musiał się zmagać do końca życia – wszystko zależy tutaj tak naprawdę od czasu reakcji.

Jakie są możliwości leczenia krwiaka w mózgu?

Szanse na przeżycie w przypadku krwiaka mózgu zależą od tego, gdzie jest zlokalizowana patologia, a także od jej przyczyny. Jeżeli od razu zareagujesz na niepokojące objawy, z pewnością będziesz mieć większe szanse na pełne wyzdrowienie oraz zminimalizujesz ryzyko wystąpienia powikłań.

Krwiak mózgu można leczyć jedynie metodami chirurgicznymi. Wybór metody zależy od stanu pacjenta i rodzaju oraz umiejscowienia zmiany:

• drenaż krwiaka mózgu – polega na usuwaniu płynu, w który przekształcił się krwiak, poprzez małą dziurę w czaszce, za pomocą odsysania,
• kraniotomia (otwarcie czaszki) – kiedy skrzep jest duży i należy usunąć, neurochirurg musi otworzyć czaszkę.

Zastanawiasz się, czy to możliwe, aby zmiana zniknęła sama? A jeżeli tak, to jak długo wchłania się krwiak w mózgu? Jest to możliwe, ale tylko przy łagodnych odmianach podtwardówkowych i w dodatku bardzo rzadko. Leczenie zachowawcze oraz monitorowanie stanu pacjenta może wtedy trwać nawet kilka miesięcy.

Bibliografia:

1. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21183-subdural-hematoma [dostęp 26.11.2023].
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/intracranial-hematoma/symptoms-causes/syc-20356145 [dostęp 26.11.2023].
3. McBride W., Subdural hematoma in adults: Management and prognosis, UpToDate 2023.
4. Tenny S., Thorell W., Intrecranial Hemorrhage, StatPearls 2023.