Jak pracować z dzieckiem z ADHD? Wskazówki dla nauczycieli
Dzieci z ADHD wyróżniają się na tle rówieśników nadaktywnością ruchową, impulsywnością i problemami z utrzymaniem uwagi. Cechy te utrudniają spokojne zachowywanie się na lekcjach i przyswajanie wiedzy. Znajomość zasad pracy z dzieckiem z ADHD może pomóc uczniom lepiej funkcjonować w szkole i zdobywać nowe umiejętności.
Jakie objawy ADHD utrudniają naukę w szkole?
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) jest zaburzeniem neurorozwojowym negatywnie wpływającym na ważne aspekty życia u dzieci i dorosłych. Uczniowie z ADHD doświadczają objawów związanych z zaburzeniami koncentracji i uwagi, nieuzasadnioną aktywnością ruchową i działaniem pod wpływem impulsów. Charakterystykę poszczególnych objawów przedstawia poniższa tabela.
| Nadruchliwość | Impulsywność | Zaburzenia uwagi |
| niemożność usiedzenia na miejscu | wybuchy złości | trudność ze skoncentrowaniem się i skupieniem na wykonywanych zadaniach |
| nerwowe ruchy rąk lub nóg | odpowiadanie na pytanie, zanim zostanie zadane do końca
| niekończenie zadań na czas, niesłuchanie tego, co ktoś mówi
|
| wiercenie się | przeszkadzanie na lekcji | szybkie rozpraszanie się, problemy z organizacją zadań
|
| bawienie się przedmiotami | działanie pod wpływem impulsu, bez zastanowienia | gubienie rzeczy |
| wchodzenie komuś w słowo | wchodzenie komuś w słowo
| zapominanie o sprawdzianach i przedmiotach, które należy przynieść na lekcje |
| problemy ze spokojnym bawieniem się i odpoczywaniem | unikanie zadań, które wymagają poświęcenia większej ilości czasu |
Powyższe cechy utrudniają proces uczenia się i funkcjonowania w grupie społecznej. Dzieci z ADHD gorzej radzą sobie z przyswajaniem informacji, co przekłada się na słabsze wyniki w nauce. Do negatywnych skutków ADHD zalicza się również problem w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami.
Zasady pracy z dzieckiem z ADHD
Praca z dziećmi z ADHD jest utrudniona przez to, że nie potrafią one stosować się do zasad panujących w szkole. Dzieci z zespołem nadpobudliwości ruchowej bywają agresywne, nadwrażliwe emocjonalnie i nieposłuszne. Nauczyciele, którzy mają w grupie dzieci z nadpobudliwością psychoruchową, powinni wykazywać się dużą dozą cierpliwości, ponieważ zachowania często są prowokujące. Niemniej jednak zaburzenie nie musi być przyczyną każdego negatywnego zachowania ucznia, więc ważna jest umiejętność rozróżnienia objawów ADHD od celowego bycia niegrzecznym.
Zasada 3R – regularność, rutyna, repetycja
Jedną z podstawowych metod stosowanych w pracy z dzieckiem nadpobudliwym jest zasada 3R. Sformułowane zostały w niej założenia opisane poniżej.
- Regularność. Wykonywanie zadań w określonym cyklicznym rytmie pracy.
- Rutyna. Trzymanie się ustalonych reguł współpracy, unikanie wprowadzania zmian, które mogą wywołać u dziecka silne emocje. Opracowanie schematu lekcji, dzięki któremu dziecko będzie wiedzieć, czego może się spodziewać.
- Repetycja. Wielokrotne powtarzanie poleceń i informacji, aż do zrozumienia ich treści przez ucznia.
Zapewnienie wsparcia emocjonalnego
Dzieci z ADHD często nie radzą sobie z emocjami i nie potrafią ich kontrolować. Nauczyciel powinien pozwolić uczniowi na podzielenie się z nim swoimi przeżyciami i dawać pozytywne wsparcie. Warto, aby nauka zarządzaniem emocjami przebiegała we współpracy z psychologiem lub pedagogiem oraz rodzicami.
Wskazówki dla nauczycieli
Poniżej przedstawiamy strategie, które pozwolą ci lepiej współpracować z dzieckiem z ADHD:
- konstruuj plany lekcji w taki sposób, aby uczeń był w stanie utrzymać uwagę na zadaniach przez pożądany czas. Dziel zadania na krótsze, do każdego dołącz czytelną instrukcję,
- upewnij się, że uczeń rozumie, co ma do zarobienia. Jeśli jest taka potrzeba, powtórz kilkukrotnie polecenie,
- używaj prostych komunikatów,
- wydawaj polecenia, nie proś,
- staraj się przekazać wiedzę w sposób interesujący dla dziecka,
- podkreślaj, które informacje są najważniejsze do zapamiętania,
- wydając polecenia, mów o tym, co dziecko ma wykonać, zamiast wskazywać na to, czego robić nie może,
- oceniaj zaangażowanie ucznia, a nie tylko rezultaty,
- nagradzaj właściwe zachowanie,
- angażuj ucznia z ADHD do pracy w grupie,
- nie zwracaj uwagi na niewłaściwe zachowanie pod warunkiem, że nie zaburza ono prowadzenia lekcji,
- ustal z uczniem granice, jak może zachowywać się na lekcji. Wytłumacz, dlaczego nie może chodzić po klasie na lekcji i w jaki inny sposób może rozładować swoją energię, np. podczas przerw oraz zajęć wychowania fizycznego.
Bibliografia:
- Cześniuk B., Dziecko z ADHD w szkole i przedszkolu, Powiatowe Centrum Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego i Doskonalenia Nauczycieli w Głogowie.
- Szkutnik A., Metody pracy z dzieckiem z zespołem ADHD. Materiały informacyjne dla wychowawców, nauczycieli i rodziców gimnazjum, 2006.
- Wikłacz J., Dziecko z zespołem ADHD w szkole: rozpoznanie problemu przez nauczycieli, Nauczyciel i Szkoła 2005, 1-2 (26,27), 168, 180.
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
się ten artykuł?
