Jak przebiega leczenie migreny? Farmakoterapia i nie tylko

Migrena ujawnia się okresowo w postaci napadów silnego bólu głowy. Jeśli pojawiają się one rzadko, to leczenie obejmuje preparaty doraźne, łagodzące towarzyszące im objawy. Jeżeli jednak ataki bólu głowy występują często, konieczne jest wprowadzenie środków zapobiegawczych. Jak leczyć migrenę? Poznaj dostępne możliwości terapii. 

Farmakologiczne leczenie migreny 

Klasyczne metody leczenia migreny obejmują doraźne łagodzenie jej napadów, a także stosowanie środków profilaktycznych, które mają zmniejszać ich częstotliwość. Wiele leków zwalczających ataki migreny jest dostępnych bez recepty, m.in.: 

• niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – to np. ibuprofen, naproksen czy kwas acetylosalicylowy, które są pierwszym wyborem w przypadku łagodnych objawów migreny, 
• tryptany, np. almotryptan – skutecznie leczą migrenę o natężeniu łagodnym i umiarkowanym. Zalecane są zwłaszcza pacjentom, którzy słabo reagują na leczenie NLPZ. 

Z kolei zapobiegawcze leczenie farmakologiczne migreny obejmuje preparaty dostępne wyłącznie na receptę. Ich celem jest redukcja częstotliwości i natężenia napadów, wzmocnienie reakcji na stosowane doraźnie leki, a także poprawa jakości życia pacjenta. W tym celu stosuje się środki o różnorodnym mechanizmie działania, m.in.: 

• leki przeciwpadaczkowe, np. topiramat, kwas walproinowy – wyciszają nadmiernie pobudzone neurony w mózgu i osłabiają wydzielanie substancji, które uczestniczą w przekazywaniu sygnałów bólowych, 
• antydepresanty, np. amitryptylina, wenlafaksyna – podnoszą stężenie serotoniny, której poziom spada w czasie napadów migreny, a także zmniejszają nadwrażliwość układu nerwowego na bodźce bólowe, 
• beta-blokery, np. metoprolol, propranolol – obniżają ciśnienie krwi i stabilizują naczynia krwionośne w mózgu. 

Nowoczesne leczenie migreny – botoks i nie tylko 

Wśród nowszych sposobów leczenia migreny popularne są środki o mechanizmie działania precyzyjnie uderzającym w jedną z jej przyczyn. Ustalono, że substancja o nazwie peptyd CGRP uczestniczy w procesach prowadzących do rozwoju tej choroby, m.in. w przewodzeniu sygnałów bólowych, rozszerzaniu naczyń krwionośnych czy powstaniu stanu zapalnego w obrębie układu nerwowego. Dlatego obecnie w leczeniu migreny wykorzystuje się składniki, które blokują działanie peptydu CGRP: 

• przeciwciała monoklonalne, 
• gepanty. 

Terapia z wykorzystaniem tych leków nie jest tania – jej koszty to kilka tysięcy złotych miesięcznie. Jest prowadzona przez wiele ośrodków leczenia migreny w Polsce, więc ceny mogą różnić się w zależności od placówki. 

Innym sposobem walki z migreną jest botoks, czyli toksyna botulinowa. Hamuje ona miejscowo uwalnianie neurotransmiterów, przez co blokuje przekazywanie sygnałów bólowych w mózgu. W ten sposób ogranicza nadmierne pobudzenie nerwów, zmniejsza napięcie mięśni i wynikający z nich ból, a przede wszystkim redukuje częstotliwość i natężenie napadów migreny. 

Leczenie botoksem pod względem skuteczności jest porównywalne z terapią przy użyciu tradycyjnych leków, np. topiramatu. Botoks jest aplikowany podskórnie w określone miejsca na głowie i szyi, a działanie takiego zabiegu utrzymuje się przez ok. 3-4 miesiące. 

Nowoczesne metody są znacznie droższe niż tradycyjnie stosowane preparaty. Dlatego w ostatnich latach NFZ wprowadził specjalny program leczenia migreny, który przeznaczony jest dla pacjentów dorosłych, spełniających określone warunki. Żeby się zakwalifikować, ból głowy o takim podłożu musi pojawiać się co najmniej 8 dni w miesiącu przez minimum 3 miesiące z rzędu. Program leczenia migreny obejmuje 2 etapy – w I linii przewidziana jest refundacja toksyny botulinowej, a w II linii przeciwciał monoklonalnych. 

Gdzie szukać pomocy? Ośrodki leczenia migreny w Polsce 

W ramach NFZ leczenie migreny realizowane jest w ośrodkach certyfikowanych przez Towarzystwo Leczenia Bólów Głowy. Szukaj placówek, które prowadzą program lekowy NFZ B.133 – Profilaktyczne Leczenie Chorych na Migrenę Przewlekłą. Kwalifikacja zapewni ci refundację nowych możliwości terapii. 

Dodatkowo wiele placówek prywatnych, takich jak kliniki neurologiczne czy centra leczenia bólów głowy, oferuje nowoczesne metody leczenia migreny. Najłatwiej znaleźć je w dużych miastach, takich jak Warszawa, Kraków, Poznań czy Wrocław. Tego typu ośrodki często podchodzą do pacjenta multidyscyplinarnie i angażują w opiekę nad chorym specjalistów z różnych dziedzin, m.in. psychologii, dietetyki czy fizjoterapii. 

Bibliografia: 

1. Stępień A., Kozubski W., Rożniecki J., Domitrz I., Leczenie migreny. Zalecenia opracowane przez grupę ekspertów Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy, Polskiego Towarzystwa Badania Bólu i Sekcji Badania Bólu Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, Ból 2020, 21(2): 11-30. 
2. Stępień A., Kozubski W., Rożniecki J., Domitrz I., Rozpoznawanie i leczenie migreny 2024 – aktualizacja rekomendacji – opracowanie Grupy Ekspertów Sekcji Bólu Głowy Polskiego Towarzystwa Neurologicznego i Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, Ból 2024, 25(1):9-33. 
3. Tuszyński P. K. (red.), Ból z perspektywy farmaceuty, Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków 20