Jak radzić sobie z ADHD? Leczenie, terapia i wskazówki

Dorosłe życie z zespołem nadpobudliwości to prawdziwe wyzwanie. Czasem nawet najprostsze zadania często wydają się przytłaczające. Jeśli masz ADHD, to doskonale wiesz, jak łatwo jest się rozproszyć, zapomnieć o ważnych sprawach czy odwlekać zadania w nieskończoność. Na szczęście istnieją sposoby, by nad tym zapanować. Jak leczyć ADHD? Odpowiadamy. 

Czy ADHD da się wyleczyć? 

ADHD nie jest chorobą, którą można „wyleczyć”. Badania wskazują, że objawy tego zaburzenia mogą jedynie słabnąć wraz z wiekiem, zwłaszcza po 60. roku życia.  

Osoby z ADHD największe trudności doświadczają w okresie od szkoły podstawowej, do pierwszych lat po ukończeniu szkoły średniej. To czas, w którym muszą mierzyć się z wieloma wymagającymi zadaniami, jednocześnie mając ograniczone możliwości unikania tych, które sprawiają im trudność lub wydają się nużące. 

Tak naprawdę tylko dzięki odpowiednim metodom terapii mogą pomóc w opanowaniu jego objawów. Podstawowe podejścia to farmakoterapia, terapia psychologiczna oraz zmiana nawyków.  

Jak przebiega leczenie ADHD u dzieci? 

Gdy rodzic słyszy diagnozę ADHD u swojego dziecka, naturalnie pojawia się pytanie: Czy da się to leczyć? Odpowiedź brzmi: tak, choć nie w sposób, który całkowicie „usuwa” ADHD. Można jednak skutecznie łagodzić objawy i pomóc dziecku lepiej funkcjonować na co dzień. 

Leczenie często opiera się na połączeniu farmakoterapii i metod niefarmakologicznych. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić leki, które pomagają poprawić koncentrację i zmniejszyć impulsywność. Najczęściej przepisywanym lekiem dla dzieci i młodzieży jest metylofenidat. 

Leki to oczywiście tylko jeden z elementów wsparcia. Równie ważna jest terapia behawioralna, która uczy dziecko lepszego radzenia sobie z emocjami, organizacją obowiązków i interakcjami z innymi. W ramach wsparcia terapeutycznego często proponuje się dziecku udział w zajęciach grupowych, które pomagają rozwijać umiejętności społeczne. 

Warto pamiętać, że dzieci z ADHD najlepiej rozwijają się w środowisku, które rozumie ich potrzeby. Dlatego ogromne znaczenie ma także podejście rodziców i nauczycieli. W takim przypadku ważna jest rozmowa, a także wspieranie młodego człowieka w trudnościach oraz stworzenie odpowiednich warunków do życia i nauki. 

Leczenie ADHD. Jak wygląda u dorosłych osób? 

U dorosłych leczenie ADHD koncentruje się na radzeniu sobie z trudnościami, planowaniu i regulacji emocji. W przypadku leczenia farmakologicznego stosuje się zarówno preparaty psychostymulujące, jak i niestymulujące, dobierane indywidualnie do potrzeb pacjenta. 

Leki psychostymulujące są pierwszym wyborem w terapii ADHD i pomagają w poprawie koncentracji, redukcji impulsywności oraz lepszym zarządzaniu czasem. Najczęściej stosowane substancje to metylofenidat oraz lisdeksamfetamina. 

Pozostałych przypadkach lekarz może zalecić: 

• trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne,  
• klonidynę, 
• bupropion,  
• moklobemid. 

Farmakoterapia jest jednak tylko częścią skutecznego leczenia ADHD. Najlepsze efekty uzyskuje się, łącząc ją z terapią poznawczo-behawioralną (CBT). 

ADHD na co dzień. Jak sobie pomóc? 

Życie z ADHD to często balansowanie między chaosem a próbą uporządkowania codzienności. Chodzi o to, aby znaleźć sposoby, które realnie ułatwiają codzienne zadania i zminimalizują frustrację. 

Jednym z największych wyzwań jest organizacja – tradycyjne planowanie rzadko się sprawdza, dlatego warto eksperymentować. Niektórym pomaga prowadzenie list zadań w aplikacjach, innym fizyczne karteczki na biurku.  

Nie bez znaczenia jest też zarządzanie energią. Osoby z ADHD często działają w trybie „wszystko albo nic”, dlatego lepiej planować pracę zgodnie z naturalnym rytmem – nie zmuszać się do działania w chwilach spadku motywacji, ale maksymalnie wykorzystywać momenty intensywnego skupienia. 

Równie istotne jest zrozumienie własnych emocji. ADHD nie dotyczy tylko problemów z uwagą – to także trudności z regulacją emocji, co może prowadzić do impulsywnych decyzji, wybuchów frustracji czy problemów w relacjach. Dobrym pomysłem będzie prowadzenie dziennika emocji. 

Silne wsparcie emocjonalne i praktyczne też będzie pomocne. Otwarte rozmowy z bliskimi pomagają w zrozumieniu potrzeb, a współpraca z terapeutą lub trenerem pozwala na wypracowanie skutecznych rozwiązań. Regularna aktywność fizyczna, np. spacery czy jazda na rowerze, również wspiera regulację emocji i redukcję stresu. 

Bibliografia: 

1. Hervey A. S., Epstein J. N., Curry J. F., Neuropsychology of adults with attention-deficit/hyperactivity disorder: a meta-analytic review, Neuropsychology, 2004, 18(3). 
2. Kupicka Z., Poraj G., Kaźmierski J., ADHD u dorosłych – rozpoznawanie, przyczyny i skutki, Psychiatra i Psychologia Kliniczna, 2017. 
3. Skibska J., Dziecko z nadpobudliwością psychoruchową i deficytem uwagi – najważniejsze problemy oraz sposoby postępowania, 2013. 
4. https://www.berkeleypsychiatrists.co.uk/blog/strategies-to-reduce-adhd-overwhelm-effective-coping-mechanisms-for-adults [28.02.2025] 
5. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/5197-attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd-in-adults [28.02.2025]