Jak rozmawiać z osobą, która doświadczyła przemocy seksualnej? Wyjaśnia psycholożka Katarzyna Koczułap

Przemoc seksualna to każdy rodzaj zachowania skutkującego niechcianym kontaktem w sferze seksualnej. To nie tylko gwałt, ale i „niewinne” klepnięcie pośladków, dotknięcie piersi czy miejsc intymnych bez zgody drugiej osoby. Niezależnie od rodzaju przemocy seksualnej osoba, która jej doświadcza czuje się upokorzona i bezbronna. W jaki sposób z nią rozmawiać, by poczuła się bezpieczna i zrozumiana? Wyjaśnia na swoim profilu na Instagamie psycholożka Katarzyna Koczułap.

Przemoc seksualna w Polsce

Przemoc seksualna to powszechne zjawisko, jednak wciąż nie posiadamy odpowiednich informacji, które pokazywałyby jego skalę. Dostępne dane są znacznie zaniżone, ponieważ wiele osób nie przyznaje się do krzywdzącego doświadczenia. Według statystyk każdego roku w Polsce blisko 90 proc. kobiet doznaje w swoim życiu różnych form przemocy seksualnej. Co piąta kobieta w Polsce doświadczyła gwałtu. 94 proc. z nich nie zgłasza się na policję

Trauma spowodowana doświadczeniem przemocy seksualnej może mieć wpływ na całe życie. Jak rozmawiać z osobą, która jej doświadczyła? Ten problem poruszyła na swoim profilu na Instagramie psycholożka Katarzyna Koczułap. „To częste pytanie, które mi zadajecie, pytając, co powiedzieć osobie, która wam się zwierzy z tego doświadczenia” – pisze specjalistka.

W jaki sposób rozmawiać z osobą, która doświadczyła przemocy seksualnej?

Koczułap wyjaśnia, aby w pierwszej kolejności upewnić się, czy osoba, która doznała przemocy seksualnej, jest bezpieczna.

To najważniejsza i pierwsza rzecz, którą trzeba zrobić. Czy ta osoba jest już w bezpiecznym miejscu, daleko od tego, kto ją skrzywdził? Czy możesz jej zaproponować, by u ciebie przenocowała?

Jeśli nie, czy możesz pomóc znaleźć dla niej bezpieczne miejsce? Czy możesz się skontaktować z kimś dla niej zaufanym? Jeśli nie, to z kimś, kto będzie jej w stanie profesjonalnie pomóc? – radzi ekspertka.

Jak rozmawiać z osobą, która doświadczyła przemocy seksualnej?

1.Bądź uważny/a na język

Nie używaj słowa „ofiara” (mów: „doświadczyłeś_aś przemocy”, zamiast „jesteś ofiarą”). Mów „ktoś Cię skrzywdził/zgwałcił”, zamiast „zostałeś_aś skrzywdzony_a/zgwałcony_a” (w ten sposób przenosimy odpowiedzialność i nacisk na osobę, która dopuściła się przemocy i na to to, co on_a zrobił_a!).

2. Słuchaj

To najważniejsze, co możesz zrobić. Wysłuchaj, co osoba ma do powiedzenia, nie przerywaj, nie oceniaj, nie naciskaj na szczegóły, nie pośpieszaj. Słuchaj uważnie, nie uciekaj wzrokiem, nie zerkaj w telefon.

Nie deklaruj, że rozumiesz, jeśli nigdy cię coś takiego nie spotkało. Mów: „słyszę cię, słyszę co mówisz, jestem tu dla ciebie, możesz mi zaufać, wspieram cię”.

3. Podążaj

Cokolwiek chce zrobić druga osoba, ty podążaj za nią.

Nie zakładaj, że ty wiesz lepiej, czego ona potrzebuje. Zapytaj: „Co chcesz zrobić? Czego potrzebujesz? Zrobimy, co zechcesz. Pomogę ci”. I faktycznie się w tę pomoc zaangażuj.

4. Przedstaw opcje

Czasem osoba, która doświadczyła przemocy jest w szoku, i nie wie, co może zrobić. Nie wie, jakie są opcje. Przedstaw je.

Powiedz, że może iść na policję (i z czym, to się będzie wiązało), może potrzebować tabletki po, PEPu (lek zażywany po możliwej ekspozycji na HIV), badań na infekcje przenoszone drogą płciową.

Przedstaw opcję, zostaw czas do namysłu. Powtarzaj, że we wszystkim pomożesz

– wymienia psycholożka.

Katarzyna Koczułap: Co z tym seksem?

Katarzyna Koczułap, psycholożka w trakcie specjalizacji z seksuologii, w sieci znana jest jako założycielka i prowadząca bloga „Co z tym seksem”. Jego główną ideą jest edukacja seksualna Polek i Polaków, gdyż, jak twierdzi autorka „to jedna z najbardziej zaniedbanych dziedzin w naszym życiu”.

Koczułap założyła swego bloga w 2018 r. Ale na szerokie internetowe wody wypłynęła pod koniec 2019 r., gdy wpadła na pomysł stworzenia sekskalendarza adwentowego. Zamieściła w nim proste zadania na każdy dzień (zapisanie się na wykonanie badań na HIV i choroby weneryczne oraz oglądanie porno z partnerem), które miały pokazać, że rozwój seksualny jest łatwy, a może zrobić dużą różnicę w codziennym życiu.

Dziś jej profil na Instagramie @kasia_coztymseksem obserwuje obecnie ponad 278 tys. osób.

Jesteś ofiarą gwałtu? Ktoś Cię skrzywdził lub regularnie krzywdzi psychicznie lub fizycznie?
Pamiętaj, nie jesteś sama! Gdzie zgłosić się po pomoc?

• Ogólnokrajowy bezpłatny telefon zaufania dla kobiet – 1800 341 900 (czynny całą dobę)
• Ogólnopolski Telefon dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” – 801 120 002
• Centrum Praw Kobiet – TELEFON ZAUFANIA (22) 621 35 37; TELEFON INTERWENCYJNY 600 070 717