Jak rozpoznać nadciśnienie tętnicze? Objawy i skutki

Nadciśnienie tętnicze to obecnie bardzo powszechna choroba, dotykająca osób w każdym wieku. Istnieje wiele objawów nadciśnienia, a ich nasilenie może mieć różny stopień. Warto je poznać, aby móc szybko zdiagnozować problem i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Nadciśnienie (hipertensja) jest chorobą XXI wieku. Występuje ona na całym świecie niezależnie od wieku, płci i rasy ludzi, a jej pośrednią przyczyną jest postęp cywilizacyjny. Istotą choroby jest występowanie zbyt wysokiego ciśnienia krwi w tętnicach. Objawy choroby są powiązane z wielkością RR i mogą być prawie niezauważalne lub też mogą dawać wiele istotnych dolegliwości. Bardzo ważne jest wczesne wykrycie zaburzeń krążenia krwi, gdyż umożliwia to włączenie leczenia i ochronę organizmu przed groźnymi powikłaniami.

Kiedy mówimy o podwyższonym ciśnieniu?

Często słyszymy od członków rodziny, znajomych czy sąsiadów, że mają wysokie ciśnienie. Aby móc określić, co oznacza “wysokie ciśnienie”. musimy wiedzieć, jakie parametry RR są prawidłowe. Wynik badania ciśnienia zapisuje się w postaci dwóch liczb oddzielonych ukośnikiem (np. 110/75, 135/70, 180/105). Pierwsza wartość to ciśnienie skurczowe, a druga ciśnienie rozkurczowe. Podwyższone mogą być obydwie wartości lub tylko jedna. Za normę pomiaru wartości RR uważa się wynik niższy niż 140/90 mmHg. Pomiaru ciśnienia należy dokonywać regularnie, raz dziennie, chyba że lekarz zaleci inną częstotliwość. W warunkach domowych można monitorować ciśnienie za pomocą ciśnieniomierza. Obecnie najpowszechniejsze są aparaty elektroniczne, w których aby dokonać pomiaru, należy umieścić mankiet na ręce i wcisnąć guzik. Należy pamiętać, że aby pomiar był miarodajny, nie może być wykonywany po wysiłku, lecz w statycznej, względnie nieruchomej pozycji po krótkim wypoczynku.

Jakie są przyczyny hipertensji?

Istnieją dwie główne postaci nadciśnienia: pierwotne i wtórne. Większość przypadków stanowi nadciśnienie pierwotne. Jego istotą jest zwiększenie parametrów ciśnienia bez ewidentnej innej choroby narządowej. Etiologia tej choroby nie została jeszcze dokładnie zbadana. Z pewnością znaczenie ma podłoże genetyczne, nieprawidłowa dieta, siedzący tryb życia i niewielka aktywność fizyczna. Ponadto dolegliwościom sprzyja długotrwały stres. Drugą postacią nadciśnienia jest nadciśnienie wtórne. Polega ono na istnieniu innej choroby (zlokalizowanej np. w nerkach czy naczyniach krwionośnych), która powoduje wzrost parametrów ciśnienia krwi. Wyróżniamy także tak zwane nadciśnienie oporne. Mówimy o nim, kiedy rejestrowane są zbyt wysokie pomiary RR mimo leczenia lekami pochodzącymi z różnych grup. Nadciśnienie złośliwe to takie, którego przebieg w krótkim czasie prowadzi do rozwoju zagrażających życiu powikłań.

Nadciśnienie ‒ objawy

Niekiedy zdarza się, że objawy nadciśnienia są tak niewielkie, że mimo podwyższonych parametrów pozostają niezauważone, zwłaszcza u osób, które nie poddają się regularnym badaniom. Przy nadciśnieniu tętniczym objawy mogą również być bardzo silne i dokuczliwe. Może wystąpić również nadciśnienie u ciężarnych. Objawy nadciśnienia w ciąży są takie same jak w innych postaciach hipertensji, ale ustępują po porodzie. Generalnie, objawy nadciśnienia tętniczego to najczęściej osłabienie, któremu może towarzyszyć nerwowość i trudności w koncentracji. Często pojawiają się bóle i zawroty głowy oraz szumy uszne (są one związane ze zbyt dużym naciskiem krwi na naczynia krwionośne). Czasem pojawiają się zaburzenia widzenia. Początkowo są one niewielkie i ustępujące, później mogą przekształcić się w stałe, powodujące angiopatię nadciśnieniową. Mogą wystąpić również kłucia w klatce piersiowej, czasami sugerujące zawał serca. Relatywnie często występują krwawienia z nosa, spowodowane przez pęknięcie drobnych, wrażliwych naczynek w obrębie przegrody nosa. Czasami krwawienia są tak intensywne, że wymagają zaopatrzenia laryngologicznego w postaci tamponady przedniej lub tylnej. W przypadku bardzo wysokich wartości RR mogą pojawić się dolegliwości bólowe w klatce piersiowej i duszności, które wymagają bezwzględnej konsultacji z lekarzem i włączenia leczenia doraźnego.

Nadciśnienie tętnicze ‒ leczenie

Wiedząc, jakie są objawy nadciśnienia i jego przyczyny, możemy sami zapobiegać wystąpieniu hipertensji lub leczyć ją niefarmakologicznie, jeżeli wartości ciśnienia nie są bardzo wysokie. W łagodnych przypadkach wystarczająca może się okazać sama zmiana trybu życia ‒ zmniejszenie masy ciała, dieta z ograniczeniem soli, potraw smażonych, a spożywaniem większych ilości warzyw, zaprzestanie palenia papierosów i zmniejszenie ilości wypijanego alkoholu. Ważna jest regularna aktywność fizyczna. Jeżeli mimo zastosowania tych środków utrzymują się podwyższone wartości RR, konieczne może się okazać wdrożenie leczenia farmakologicznego.