Jak rozpoznać objawy zapalenia nerek?

Objawy zapalenia nerek często są niepokojące i wpływają na funkcjonowanie całego organizmu. Jest to groźna choroba, która wymaga konsultacji z lekarzem, ponieważ domowe sposoby nie znajdują zastosowania w leczeniu tej dolegliwości.

Proces zapalny może dotyczyć różnych części nerek. Wyróżnia się odmiedniczkowe, śródmiąższowe i kłębuszkowe zapalenie nerek. Objawy zapalenia nerek często przypominają zwykłą infekcję, jednak w przeciwieństwie do niej mogą doprowadzić do wielu poważnych powikłań. Istotna jest znajomość alarmujących dolegliwości.

Objawy odmiedniczkowego zapalenia nerek

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek jest konsekwencją procesu zapalnego toczącego się w dolnej części układu moczowego. Miedniczki nerkowe są centralnie położonymi zbiornikami, z których uchodzą moczowody. Proces zapalny obejmuje je poprzez drogę wstępująca z niżej położonych odcinków układu moczowego. Za infekcję odpowiedzialne są głównie bakterie.

Najczęściej występujące objawy odmiedniczkowego zapalenia nerek to:

• ból po stronie pleców w okolicy lędźwiowej,
• gorączka,
• dreszcze,
• nudności i wymioty,
• złe samopoczucie,
• problemy z oddawaniem moczu (głównie ból i pieczenie w trakcie mikcji).

Badaniem, które jednoznacznie wskazuje, że proces zapalny dotyczy nerki, jest bolesność przy wstrząsaniu okolicy lędźwiowej. Jest to tzw. objaw Goldflama, który polega na delikatnym uderzeniu chorego pięścią w rejonie lędźwi. W przypadku stwierdzenia dodatniego objawu wykonuje się badania, które pozwalają na ustalenie ogólnej kondycji chorego i zidentyfikowanie czynnika odpowiedzialnego za proces zapalny. Lekarz zazwyczaj zleca morfologię krwi, analizę i posiew moczu. Chory otrzymuje antybiotyk, którego zadaniem jest eliminacja chorobotwórczych bakterii. Przedłużające się pomimo wprowadzenia leczenia farmakologicznego objawy odmiedniczkowego zapalenia nerek są wskazaniem do hospitalizacji.

Objawy kłębuszkowego zapalenia nerek

Kłębuszkowe zapalenie nerek jest klinicznym pojęciem grupy chorób, które przebiegają z zapaleniem kłębuszków nerkowych. Prowadzi to do zaburzenia pracy narządu. Długotrwały proces zapalny w obrębie nerek powoduje z czasem do nieprawidłowy rozplem komórek kłębuszkowych. Następnym etapem przewlekłej nieprawidłowości jest zwłóknienie komórek i kompletne upośledzenie ich funkcji, czego wykładnikiem jest niewydolność nerek.

Często objawy kłębuszkowego zapalenia nerek są przez długi czas niewidoczne i stają się uchwytne dopiero przy znacznym upośledzeniu funkcji narządowych. Przebieg procesu zapalnego jest jednak zawsze widoczny w analizie moczu. Nierzadko udaje się zdiagnozować chorobę na podstawie kontrolnego badania moczu. W próbce stwierdza się występowanie znacznej ilości białka, erytrocytów i tzw. wałeczków. Istotnym objawem kłębuszkowego zapalenia nerek jest pienienie się moczu, co świadczy o obecności dużej ilości białka. Kolejnym ważnym symptomem jest znaczny wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Jeżeli nie udaje się uchwycić jego przyczyny, podejrzenie kieruje się w stronę nadciśnienia nerkopochodnego.

Szczególnie niepokojące są objawy zapalenia nerek, które doprowadziło do niewydolności narządu. Należą do nich:

• obrzęki, które są wykładnikiem zaburzenia proporcji białkowych w osoczu krwi. Zazwyczaj lokalizują się w okolicy twarzy (zwłaszcza powiek) i goleni;
• znaczne zmniejszenie objętości oddawanego moczu, a nawet kompletny bezmocz;
• objawy spowodowane wzrostem ciśnienia krwi: ból głowy, zaburzenia wzroku i nudności.

Występowanie tych symptomów jest pilnym wskazaniem do hospitalizacji.

Objawy kłębuszkowego zapalenia nerek nierzadko towarzyszą chorobom z autoagresji (np. toczeń) i nowotworom (np. białaczka i chłoniak). Mowa wtedy o tzw. wtórnym kłębuszkowym zapaleniu nerek. „Pierwotne zapalenie nerek” oznacza, że proces dotyczy tylko tego narządu.

Objawy kłębuszkowego zapalenia nerek wymagają dokładnej diagnostyki. Poza badaniem parametrów wydolności nerek (stężenie kreatyniny i mocznika we krwi) wykonuje się badania ultrasonograficzne (USG). Koniecznym badaniem może okazać się biopsja narządu z analizą chorej tkanki pod mikroskopem.

Śródmiąższowe zapalenie nerek

„Śródmiąższowe zapalenie nerek” to określenie procesu zapalnego, który toczy się poza kłębuszkami narządu. Zależnie od czasu trwania dolegliwości wyróżnia się ostre i przewlekłe zapalenie śródmiąższowe nerek. Najczęstszą przyczyną są leki (głównie antybiotyki i niesteroidowe leki przeciwzapalne). Przewlekłe zapalenie może być również spowodowane środkami farmakologicznymi i przewlekłym zakażeniem układu moczowego, kontaktem z kadmem i ołowiem. Niekiedy stanowi powikłanie procesów autoimmunologicznych.

Objawy zapalenia nerki w przypadku przyjęcia leku, który wywołał dolegliwości, mogą wystąpić od razu, jednak najczęściej pojawiają się po ok. 3 tygodniach (czasem nawet po 2 miesiącach). Należą do nich:

• gorączka;
• ból pleców w okolicy lędźwiowej;
• wysypka skórna;
• objawy niewydolności nerek (obrzęki, nadciśnienie).

Leczenie objawów śródmiąższowego zapalenia nerek polega na jak najszybszym odstawieniu czynnika uszkadzającego i wyrównaniu zaburzeń elektrolitowych. Konieczne może być również zastosowanie glikokortykosteroidów, które ograniczają proces zapalny.