Jak rozpoznać wrzody odbytu?

Owrzodzenie odbytu to schorzenie o niewyjaśnionej dotąd etiologii. Występujące przy wrzodach objawy są łudząco podobne do hemoroidów, choć jest to odrębna jednostka chorobowa. Wielu pacjentów odczuwa wstyd i skrępowanie przed badaniem u proktologa, a to ogranicza możliwości terapeutyczne. Brak terapii przy wrzodach odbytu może prowadzić do poważnych powikłań.

Wrzody odbytu są dla chorego równie nieprzyjemne, jak hemoroidy. Dyskomfort powoduje, że chorzy sięgają po środki dostępne bez recepty, choć preparaty na żylaki odbytu nie będą skuteczne przy wrzodach i nie łagodzą dokuczliwego bólu. Dlatego też warto wiedzieć jak walczyć z owrzodzeniem odbytu?

Jak wygląda wrzód odbytu?

Wrzody odbytu to małe, tkliwe guzki o czerwonym zabarwieniu, występujące na obrzeżach szpary odbytu, lub po prostu przerosty fałdów błony śluzowej kanału odbytu. Patologiczne zmiany występują często w formie żłobień ‒ jako przetoki, szczeliny odbytu lub samotne wrzody, które mają charakter nawracający. Owrzodzenie odbytu powoduje odkrycie mocno unerwionej i unaczynionej tkanki, dlatego pacjent może odczuwać ból i mieć niewielkie krwawienia.

Pojawienie się wrzodów odbytu, bez względu na ich rodzaj, powinno być skonsultowane z lekarzem. Zmiany, które są nawracające i oporne na leczenie, mogą być objawem raka odbytu, dlatego tak ważna jest właściwa diagnoza. Niestety często pacjenci wstydzą się dolegliwości i kiedy pojawiają się w lekarskim gabinecie, dolegliwość choroba jest już na zaawansowanym etapie.

Wrzody odbytu ‒ przyczyny

Do tej pory nie ustalono bezpośredniej przyczyny tworzenia się wrzodów w okolicy odbytu. Uważa się, że czynnikiem zwiększającym ryzyko powstawania zmian w obrębie błony śluzowej jest naprężanie mechaniczne. Jego głównym powodem są zaparcia, w wyniku których dochodzi do ucisku naczyń krwionośnych na obrzeżach szpary odbytu i uszkodzenia śluzówki. Zaparciom sprzyja siedzący tryb życia, mała aktywność fizyczna i niewłaściwa dieta, uboga w błonnik, który ma wpływ na motorykę przewodu pokarmowego.

Wrzody na pupie mogą mieć także inne przyczyny. Ich pojawienie się może być symptomem wielu innych chorób np. choroby Leśniowskiego-Crohna, raka odbytu, białaczki i innych chorób immunologicznych, a także zakażenia wirusem opryszczki.

Wrzody odbytu ‒ objawy

Choć owrzodzenie odbytnicy to odrębna jednostka chorobowa, jej symptomy są podobne do tych, które pojawiają się przy hemoroidach Charakterystycznym objawem tego schorzenia jest pulsujący ból i świąd skóry w tej okolicy.

Inne objawy towarzyszące wrzodom odbytu to:

• stolce z krwią i śluzem,
• zaparcia i uczucie niedostatecznego wypróżnienia,
• ból podczas wypróżniania,
• opuchlizna w okolicy odbytu,
• gorączka,
• dreszcze.

Jeśli pacjent czuje się źle i gorączkuje, to może być to sygnał że rozwinął się stan zapalny i konieczna jest wizyta u lekarza. Lepiej z nią nie zwlekać i pokonać wstyd przed badaniem, zamiast później doświadczać bolesnych powikłań.

Wrzody odbytu ‒ diagnostyka

Kluczowym elementem do rozpoznania wrzodów odbytu jest wizyta u proktologa. Wielu chorych ma opory przed badaniem per rectum (palec umieszczony w odbycie) i zwleka do ostatniej chwili. Nie ma takiej potrzeby, ponieważ badanie nie jest bolesne, a co najwyżej krępujące.

W niektórych przypadkach zaleca się choremu wykonanie rektoskopii, w trakcie której zostanie pobrany wycinek do badania histopatologicznego, lub manometrii anorektalnej, która pozwoli na ocenę rodzaju zmian i stopnia zaawansowania choroby. Badania odbytu z reguły nie należą do przyjemnych. Wykonywane są w znieczuleniu miejscowym.

Wrzody odbytu ‒ leczenie

Leczenie wrzodów odbytu polega głównie na zmianie diety i stylu życia. Pacjenci powinni rozpocząć jakąkolwiek regularną aktywność fizyczną, a ich jadłospis musi obfitować w błonnik, który reguluje motorykę przewodu pokarmowego i zapobiega zaparciom. Terapia opiera się na złagodzeniu dolegliwości bólowych i obniżeniu napięcia zwieracza odbytu. W ten sposób działa m.in. maść z nitrogliceryną, przepisywana na receptę. Wrzody odbytu rzadko leczy się operacyjnie.

Przy wrzodach odbytu leczenie domowe powinno ograniczać się do wykonywania tzw. nasiadówek, które przyniosą ulgę przy podrażnieniu. Najlepsze do tego celu będą surowce roślinne o działaniu łagodzącym, ściągającym i przeciwbakteryjnym (np. rumianek, nagietek, kora dębowa). Można także pić herbatki ziołowe na zaparcia np. z kruszyną lub z senesem.

Przede wszystkim należy dbać o higienę, żeby nie dopuścić do zakażenia. Po każdym wypróżnieniu chory powinien podmywać się wodą.