Zapalenie jamy ustnej u dziecka – przyczyny, objawy i leczenie

Zapalenie jamy ustnej u dziecka jest bardzo problematyczne, ponieważ najmłodsi często nie chcą wówczas przyjmować płynów i pokarmów stałych, co jest niebezpieczne dla ich zdrowia. Taki stan zapalny najczęściej spowodowany jest bakteriami, wirusami lub grzybami. Zdarza się też, że pojawia się na skutek urazów mechanicznych. Jak sobie z nim radzić i kiedy konieczna jest wizyta u lekarza?

Jak objawia się zapalenie jamy ustnej u dziecka? 

To, jak objawia się stan zapalny w jamie ustnej, zależy od czynnika etiologicznego oraz zmian, które pojawiły się na błonach śluzowych. Jeśli dziecko zmaga się z wysiękowym zapaleniem jamy ustnej, to oprócz bólu pojawią się też:  

• braku apetytu, 
• gorączka (niezbyt wysoka), 
• brzydki zapach z ust,  
• ból gardła, 
• niespokojny sen. 

Do tego, po upływie około 3 dni zazwyczaj w jamie ustnej można dostrzec czerwone, niekiedy krwawiące plamy. Wyróżnia się też opryszczkowe zapalenie jamy ustnej, które objawia się: 

• bólem szyjnych węzłów chłonnych,  
• pogorszonym samopoczuciem, 
• podwyższoną temperaturą, 
• pęcherzykami w jamie ustnej, które pękają i tworzą wówczas bolesne nadżerki, 
• Ślinotokiem, 
• nieprzyjemnym zapachem z ust.  

Dzieci bardzo często zmagają się też z pleśniawkami, które również świadczą o stanie zapalnym jamy ustnej. Dolegliwość można rozpoznać po: 

• grudkowatym, białawym nalocie na śluzówce, 
• brakiem apetytu, 
• pogorszonym samopoczuciu. 

Z kolei w przypadku aftowego zapalenia pojawiają się białawe lub żółtawe plamki na policzkach, wargach i języku, które mają czerwoną otoczkę.

Przyczyny zapalenia jamy ustnej u dziecka 

Stany zapalne w jamie ustnej są częstym problemem u dzieci, ponieważ najmłodsi ciągle wkładają różne przedmioty do ust – w ten sposób poznają świat. Zmysł dotyku jest bardzo rozwinięty w okolicach języka. Niestety nie zwracają przy tym uwagi na higienę, więc do organizmu dostaje się mnóstwo zarazków. Dlatego wysiękowe zapalenie jamy ustnej nazywane jest wymiennie chorobą brudnych rąk. 

Pleśniawki pojawiają się w jamie ustnej z powodu zakażenia drożdżakami. Wielokrotnie dochodzi do tego już podczas porodu. Często dolegliwość pojawia się też w okresie osłabionej odporności. Jeżeli chodzi natomiast o afty pochodzenia wirusowego lub bakteryjnego, nie ma jednoznacznej odpowiedzi, skąd się biorą. Ich występowanie ma najprawdopodobniej związek z urazami śluzówki, niedoborem składników mineralnych i witamin oraz stresem.

Jak leczyć stan zapalny jamy ustnej u dzieci? 

To, jak przebiega leczenie, jest uzależnione od zmian, które pojawiły się na błonach śluzowych i czynnika etiologicznego. Zawsze jednak konieczne jest dbanie o higienę.  Nie tylko ułatwi to gojenie się powstałych stanów zapalnych, ale również zapobiegnie ich nawrotom. W przypadku niemowląt kluczowe jest wyparzanie smoczków oraz butelek, a także zadbanie, by nie wkładały brudnych zabawek bądź innych przedmiotów do buzi.  

Jeśli w jamie ustnej dziecka pojawią się jakiekolwiek zmiany, należy niezwłocznie udać się do lekarza, który oceni, co jest tego przyczyną. Na tej podstawie wypisze preparat do pędzlowania jamy ustnej, zawiesinę bądź tabletki o działaniu przeciwgrzybiczym lub przeciwbakteryjnym albo przeciwbólowym i przeciwzapalnym. 

Bibliografia: 

1. Aggarwal M., Rao J., Przewlekłe stany zapalne. Jak je rozpoznać i wyeliminować?, Vital Białystok 2021. 
2. Górska R., Choroby błony śluzowej jamy ustnej, Edra Urban & Partner, Wrocław 2019. 
3. Górska R., Atlas chorób jamy ustnej i obszaru szczękowo-twarzowego, Edra Urban & Partner, Wrocław 2021.