Jaką chorobę wywołuje włosogłówka ludzka? Poznaj jej objawy oraz metody skutecznego leczenia

Włosogłówka ludzka jest szeroko rozpowszechnionym pasożytem. W większości do zakażeń dochodzi w klimacie tropikalnym, jednakże odnotowywane są również na terytorium Polski, zwłaszcza na obszarach wiejskich. Zakażenie może być bezobjawowe. Jeżeli występują objawy, dotyczą układu pokarmowego i nerwowego.

Włosogłówka, a w zasadzie włosogłówka ludzka (Trichuris trichiura), jest pasożytem należącym do nicieni. Zakażenia są częste, gdyż pasożyt ten występuje powszechnie, jednakże większość z nich spotykanych jest na terenie klimatu tropikalnego. Odnotowywane są jednak zakażenia także w Polsce – dotyczą przeważnie terenów wiejskich. Włosogłówka wywołuje chorobę o nazwie trychocefaloza. Pasożyt bytuje głównie w jelicie cienkim, rzadziej grubym, zatem dolegliwości związane z chorobą dotyczą głównie układu pokarmowego. Charakterystyczne są również objawy pochodzące z układu nerwowego. Większość zakażeń bywa jednak bezobjawowa.

Włosogłówka – cykl rozwojowy

Cykl rozwojowy włosogłówki rozpoczyna się wraz ze spożyciem przez człowieka jaj włosogłówki, które zawierają inwazyjną postać nicienia (zwykle znajdują się one na niemytych warzywach i owocach, czasem w wodzie w zbiornikach wodnych). Z jaj wykluwają się larwy, które wędrują do błony śluzowej. Tam bytują około 10 dni, następnie powracają do światła jelita, aby osiągnąć dojrzałość płciową. Dorosłe osobniki osiągają wielkość około 3–5 cm. Swoimi główkami o charakterystycznym kształcie zakotwiczają się w błonie śluzowej, co daje im dostęp do krwi, którą się odżywiają.

Jakie objawy powoduje włosogłówka?

Objawy włosogłówki i choroby, którą wywołuje, dotyczą głównie przewodu pokarmowego i układu nerwowego. Szacuje się, że około 25% zakażeń ma postać bezobjawową, zaś bezpośrednie nasilenie dolegliwości koreluje ilość żerujących pasożytów. Do najczęściej spotykanych objawów zaliczamy:

• bóle brzucha,
• zmniejszenie apetytu,
• utratę masy ciała,
• biegunkę, która może charakteryzować się obecnością śluzu lub krwi.

Ze strony układu nerwowego pojawia się rozdrażnienie, zmęczenie, zawroty głowy, zaburzenia rytmu dobowego. W przypadku bardziej nasilonej postaci możemy także obserwować anemię. Czasem występują również zmiany na skórze o charakterze wykwitów czy wysypek przypominających skórne reakcje alergiczne. W zaawansowanej postaci choroby dolegliwości przypominają wrzodziejące zapalenie jelita grubego, którym towarzyszą zaburzenia wchłaniania pokarmów, znaczne dolegliwości bólowe oraz stolec z domieszką krwi i śluzu. Infekcja jest najbardziej niebezpieczna u dzieci. Poza wymienionymi objawami włosogłówka u dzieci może doprowadzić do zahamowania wzrostu oraz innych postaci zaburzeń rozwoju fizycznego i psychicznego.

Włosogłówka – jak wykryć?

Rozpoznanie choroby stawia się na podstawie badania koproskopowego, czyli badania kału. Jaja włosogłówki w kale można dostrzec w badanej próbce po okresie wynoszącym około 3 miesięcy od zakażenia. Praktycznie niemożliwe jest zaobserwowanie żywych pasożytów. W czasie badania próbki ustalana jest także liczba obecnych jaj, dzięki temu możliwe jest oszacowanie skali nasilenia zakażenia, co wskazuje, jak intensywne powinno być zastosowane leczenie.

Włosogłówka ludzka – leczenie

Leczenie zakażenia włosogłówką nie należy do łatwych. Związane jest to przede wszystkim ze zdolnościami zakotwiczania się nicienia w śluzówce jelita oraz niewielką wrażliwością pasożyta na dostępne leki. Jako podstawowe leczenie uważa się leki przeciwpasożytnicze takie jak albendazol czy mebendazol. Długość terapii jest różna, a o jej zakończeniu zawsze decyduje lekarz. Ze względu na małą wrażliwość nicienia na preparaty farmakologiczne warto jest stosować środki dodatkowe, które wspomogą organizm w walce z pasożytem. Przy włosogłówce leczenie naturalne obejmuje mieszanki ziół o działaniu przeciwpasożytniczym. Ich głównymi składnikami są piołun, kminek, mięta, tymianek. Naturalnym środkiem o wysokiej skuteczności są pestki dyni, które mogą być również podawane dzieciom. Trzeba jednak pamiętać, że przed zastosowaniem jakichkolwiek środków naturalnych należy skonsultować się z lekarzem. Ponadto środki naturalne nie mogą być stosowane jako alternatywa leczenia farmakologicznego, a jedynie jako środki wspomagające.

Przy włosogłówce leczenie powinno także obejmować utrzymanie prawidłowej diety, która wspomagać będzie przywrócenie właściwej dla jelit flory bakteryjnej. Taka dieta polega na wyeliminowaniu pokarmów stanowiących potencjalne źródło reinfekcji lub zachowanie szczególnej staranności w ich przygotowaniu. Ważne jest przyjmowanie dużej ilości wody oraz pokarmów z wysoką zawartością błonnika. W diecie dobrze sprawdzają się suszone owoce i jogurty naturalne.