Jakie pić zioła na osteoporozę? Poznaj rośliny hamujące utratę kości

Osteoporoza to poważna choroba układu kostnego, na którą cierpi ponad 2,1 mln Polaków, a w szczególności kobiety. W leczeniu wspomagającym oraz profilaktyce schorzeń tkanki kostnej coraz większe znaczenie odgrywa fitoterapia. Jakim ziołom przypisuje się właściwości lecznicze w osteoporozie i na czym polega ich działanie? 

Czym jest osteoporoza i jak się ją leczy? 

Osteoporoza to choroba metaboliczna, charakteryzująca się zmniejszeniem gęstości mineralnej kości, a to prowadzi do zwiększonego ryzyka złamań. Nazywana jest „cichym złodziejem kości”, ponieważ ubytek masy kostnej postępuje bezobjawowo, aż do momentu, gdy kości stają się na tyle osłabione, że mogą ulec złamaniu nawet przy niewielkich urazach. W większości przypadków diagnoza następuje dopiero w zaawansowanym stadium choroby. 

Największe ryzyko utraty gęstości kostnej dotyczy kobiet po 60. roku życia oraz mężczyzn po 70. roku życia. Oprócz wieku istotną rolę odgrywają również: 

• czynniki genetyczne, 
• niska masa ciała, 
• niedobory żywieniowe (niskie spożycie wapnia, witaminy D, białka), 
• współwystępowanie chorób, w tym nadczynności tarczycy, cukrzycy typu 1, chorób reumatycznych. 

Diagnostyka osteoporozy opiera się na badaniu densytometrycznym, które pozwala ocenić gęstość mineralną kości. W leczeniu stosuje się farmakoterapię z lekami hamującymi resorpcję kości, suplementację witaminy D i wapnia oraz działania mające na celu zapobieganie upadkom. Coraz częściej zwraca się także uwagę na korzystny wpływ produktów roślinnych i preparatów na ich bazie w profilaktyce i terapii tej choroby. 

Zastosowanie ziół w profilaktyce osteoporozy 

Rośliny lecznicze od wieków wykorzystywane są w medycynie naturalnej jako wsparcie w leczeniu schorzeń układu ruchu. Wśród substancji chroniących przed osteoporozą szczególne znaczenie mają fitoestrogeny, w tym genisteina, która hamuje resorpcję tkanki kostnej. Fitoestrogeny wpływają na produkcję kalcytoniny, ograniczają wydalanie wapnia przez nerki oraz przyspieszają jego wchłanianie w jelitach. Ich źródłem są m.in. następujące zioła: 

• glistnik jaskółcze ziele, 
• pluskwica groniasta, 
• żeń-szeń. 

Spożywanie dużych ilości izoflawonów przynosi największe korzyści kobietom w okresie okołomenopauzalnym, ponieważ ich działanie przypomina estrogeny. Wspierają one mineralizację kości kręgosłupa i stawu biodrowego, a także wpływają korzystnie na markery metabolizmu kostnego. 

Zioła zawierające fitoestrogeny wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające. Ich mechanizm opiera się na hamowaniu produkcji cytokin prozapalnych, takich jak czynnik martwicy nowotworu alfa (TNF-α) oraz interleukiny IL-1, IL-6 i IL-7. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym zmniejsza się aktywność osteoklastów i tym samym zmniejsza się utrata masy kostnej. 

Jakie zioła pić na osteoporozę? 

Stosowanie ziół na osteoporozę warto rozważyć zarówno w przypadku osób już chorujących na to schorzenie, jak i tych należących do grup ryzyka. Poniższa tabela przedstawia rośliny lecznicze oraz ich działanie. 

Napar do picia można przygotować z gotowych mieszanek ziołowych. W skład ziół polecanych w profilaktyce osteoporozy najczęściej wchodzą: skrzyp, pokrzywa, żywokost lekarski oraz koniczyna czerwona. Aby przygotować napar, należy zalać dwie łyżeczki suszu dwiema szklankami wody i gotować przez około 10 minut. Producenci zalecają spożywanie naparu w małych porcjach oraz stosowanie kuracji przez kilka tygodni. 

Bibliografia 

1. Czerwiński E., Berwecka M, Osteoporoza – zapomniana choroba milionów złamań, Lekarz POZ 2020, nr 3, s. 175-179. 
2. Ghahfarrokhi S., Reisi R, Effects of medicinal herbs on osteoporosis: a systematic review based on clinical trials, Journal of Shahrekord University of Medical Sciences 2019, , Volume 21, Issue 5. 
3. Gryszczyńska B., Iskra M., Gryszczyńska A., Kasprzak M., Budzyń-Napierała M, Pierwiastki, rośliny i aktywność fizyczna w profilaktyce oraz leczeniu osteoporozy, Postępy Fitoterapii 2014, nr 2, s. 76-83.