Jakie są autoimmunologiczne choroby skóry?

Istnieje duża grupa chorób autoimmunologicznych. Dotyczą one wielu narządów, różny może być też stopień nasilenia objawów. Często choroby autoimmunologiczne objawiają się na skórze w postaci wykwitów, plam i zaburzeń pigmentacji.

Choroby autoimmunologiczne skóry mogą one pojawić się w każdym wieku, u osób obu płci i dotyczyć wielu narządów. Jeżeli choroby związane są nieprawidłowościami w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych, z reguły nie są one widoczne dla otoczenia. Jednakże w przypadku chorób autoimmunologicznych skóry zmiany dotyczą struktury, która w mniejszym lub większym zakresie widoczna jest dla innych osób, co czasami wywołuje dyskomfort u pacjenta. Leczenie zależy od rodzaju choroby i stopnia nasilenia zmian na skórze, jednakże należy pamiętać, że nie istnieją skuteczne sposoby całkowitego wyleczenia choroby autoimmunologicznej.

Co sprzyja rozwojowi chorób autoimmunologicznych?

Autoimmunologiczne choroby skóry mają dwie główne grupy czynników ryzyka: genetyczne (mutacje genowe) i środowiskowe. Czynniki zewnętrzne stanowią aż 60% przyczyn, co oznacza, że rozwój chorób autoimmunologicznych jest związany z postępem cywilizacyjnym. Dodatkowo w ostatnim czasie wiele dyskutuje się na temat tak zwanej bariery jelitowej, której zaburzenia szczelności predysponują do chorób z autoagresji. Generalnie podłoże autoimmunologiczne choroby związane jest z nieprawidłową odpowiedzią układu immunologicznego. Dochodzi do tworzenia się przeciwciał, które skierowane są przeciwko komórkom własnego organizmu i powodują ich destrukcję. W związku z tym objawy zależą od dysfunkcji atakowanego narządu.

Choroby autoimmunologiczne objawy skórne

Istnieje bardzo wiele objawów skórnych przy chorobach autoimmunologicznych. Mogą to być zaburzenia pigmentacji, polegające na występowaniu plam jaśniejszych niż pozostała powierzchnia skóry (tzw. bielactwo) lub zmiany powodujące łuszczenie się naskórka w różnych okolicach ciała (łuszczyca). Dolegliwości mogą obejmować także skórę głowy i być przyczyną wypadania i nieprawidłowego wzrostu włosów (łysienie plackowate). Skóra może pokrywać się bolesnymi nadżerkami, które mają tendencję do rogowacenia, a nawet pozostawiania blizn (np. przy atopowym zapaleniu skóry). Ponadto w przebiegu różnych chorób może pojawiać się nadmierne przesuszenie skóry, lub przeciwnie ‒ jej zwiększona potliwość, mogą pojawiać się zaczerwienienia, obrzęki lub różnego rodzaju wysypki, będące przyczyną nasilonego świądu.

Autoimmunologiczne choroby skóry ‒ jakie są?

Chociaż chorób o podłożu autoimmunologicznym dających objawy skórne jest wiele, do najczęściej spotykanych należy atopowe zapalenie skóry, bielactwo, łuszczyca, łysienie plackowate i pęcherzyca.

Atopowe zapalenie skóry

AZS może pojawić się w każdym wieku, dość często występuje u niemowląt i dzieci z alergią pokarmową. Wymaga dbałości o skórę i odpowiednich zabiegów higienicznych. Początkowo dokuczliwe jest swędzenie skóry, czasem tak intensywne, że zaburza codzienne czynności. Skóra ulega znacznemu wysuszeniu. W zgięciach stawowych (zwłaszcza kolan i łokci) pojawiają się grudki, które przekształcają się w krosty i nadżerki. Mogą występować czerwone plamy przypominające liszaj, które pokrywają różne okolice ciała. Skóra wyglądem przypomina pergamin, z prześwitującymi naczyniami żylnymi.

Bielactwo

To choroba polegająca na odbarwieniu skóry w różnych okolicach ciała ciała. U podstaw choroby leży zmniejszenie wytwarzania przez melanocyty barwnika, który nadaje skórze indywidualny odcień. Zaburzenia pigmentacji są przyczyną powstawania plam o jaśniejszym zabarwieniu. Pojawiają się one nagle, nie dają dolegliwości bólowych, nie są przyczyną świądu. Czasami ulegają wtórnej repigmentacji i wracają do prawidłowego zabarwienia.

Łuszczyca

Przyczyną choroby jest nieprawidłowe funkcjonowanie limfocytów T, które wydzielają substancje cytotoksyczne odpowiedzialne za przyspieszenie procesów złuszczania. Normalny przebieg złuszczania trwa około 28 dni, w łuszczycy skraca się zaledwie do kilku dni. Powoduje to występowanie zmian o charakterze suchej, szarej łuski, które są dobrze odgraniczone od skóry pozbawionej objawów. Czasami dolegliwości obejmują także łysienie, złuszczanie się paznokci i łuszczycowe zapalenie stawów.

Łysienie plackowate

Dotyczy z reguły młodych kobiet. Może mieć podłoże genetyczne lub wiązać się z nasilonym stresem. Choroba polega na występowaniu ognisk pozbawionych włosów. W skrajnych przypadkach może doprowadzić do całkowitego wyłysienia.

Pęcherzyca

Przyczyną schorzenia jest utrata zdolności do przylegania do siebie komórek naskórka. Zmiany mają charakter pęcherzy wypełnionych płynem surowiczym. Mogą pojawiać się na skórze całego ciała, a także na błonach śluzowych. Wywołują je nawet niewielkie otarcia naskórka lub śluzówki. Nie należy dopuszczać do ich pęknięcia, gdyż pozostałością po nim są trudno gojące się nadżerki.

Każda z chorób autoimmunologicznych skóry wymaga diagnostyki i leczenia, gdyż może prowadzić do wielu ciężkich powikłań. W przypadku zauważenia u siebie zmian skórnych bezwzględnie należy skonsultować się z dermatologiem.