„Kaszel, świszczący oddech, choroby płuc i krążenia, zwiększona liczba ataków astmy – to kilka z konsekwencji gotowania na gazie” – alarmuje Paulina Górska

„Problem jest poważny – w prawie jednej trzeciej domów w Unii Europejskiej ciągle gotuje się na gazie. Winowajcami są także wydzielane w czasie chociażby smażenia cząstki PM10 i PM2.5. Te drugie tak małe, że mogą przenikać do płuc i krwioobiegu” – pisze na swoim profilu Paulina Górska. Ekoaktywistka ostrzega, że gotowanie na kuchence gazowej może poważnie odbić się na naszym zdrowiu.

Gotowanie na gazie szkodzi zdrowiu

„Gotujesz na gazie? Uważaj, możesz wdychać szkodliwe substancje!” – w ten sposób rozpoczyna wpis na swoim profilu na Instagramie Paulina Górska. Ekoaktywistka podkreśla, że używanie gazu do gotowania emituje niebezpieczne cząsteczki, które mają duży wpływ na nasze zdrowie.

„Zapalenie dróg oddechowych, kaszel, i świszczący oddech, choroby płuc i krążenia, i zwiększona liczba ataków astmy, zwłaszcza u dzieci – to kilka z konsekwencji narażenia na NO2, dwutlenek azotu, którego stężenie było prawie 2x wyższe w domach, w których gotuje się na gazie w porównaniu do tych, w których używa się urządzeń elektrycznych” – wymienia.

Ekspertka wyjaśnia, że dane pochodzą z badania przeprowadzonego na zlecenie CLASP, organizacji non-profit zajmującej się efektywnością energetyczną. Dodaje także, że zgodnie z nimi bezpieczny poziom dwutlenku azotu uznawany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) został przekroczony o 57 proc. w domach, których użytkownicy korzystają z urządzeń na gaz.

„Czujniki dymu umieszczono w 247 domach w siedmiu krajach o dużej populacji. Monitorowały jakość powietrza w 'normalnych’ warunkach życia i zwyczajnego funkcjonowania domowników” – pisze.

Górska podkreśla, że zanieczyszczenia te mogą być szkodliwe tak samo jak papierosy. U najmłodszych wychowujących się w domach z kuchenką gazową ryzyko zachorowania na choroby dróg oddechowych wzrasta o 20 proc.

„Problem jest poważny – w prawie jednej trzeciej domów w UE ciągle gotuje się na gazie. Winowajcami są także wydzielane w czasie chociażby smażenia cząstki PM10 i PM2.5. Te drugie tak małe, że mogą przenikać do płuc i krwioobiegu” – wyjaśnia.

PM10 i PM2.5 to najgroźniejsze dla zdrowia pyły zawieszone o najmniejszej średnicy – poniżej 10 i 2,5 mikrometrów (μm). Średnia ludzkiego włosa wynosi około 50-70 mikrometrów, więc można sobie wyobrazić, jak małe są te cząstki. Przez te niewielkie rozmiary mogą się one dostawać do górnych dróg oddechowych i do płuc. Pył zawieszony PM2.5 jest bardziej niebezpieczny dla zdrowia niż pył PM10, w efekcie mniejszej średnicy może trafić przez pęcherzyki płucne do krwiobiegu. Narażenie na wdychanie PM10 zwiększa ryzyko zachorowania na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc i ostre zapalenie oskrzeli. Natomiast PM2,5 może prowadzić do zapalenia naczyń krwionośnych i miażdżycy.

Poziom niebezpiecznych cząsteczek wzrasta z 25 do 144

Górska ostrzega, że gotowanie na gazie emituje poziom zanieczyszczeń równy liczbom, które zostałyby „uznane za nielegalne”, gdyby występowały na zewnątrz. Jak podkreśla, może on się jednak różnić w zależności m.in. od sposobu gotowania i użytego oleju.

„Dlatego tak ważne jest stosowanie odpowiednich okapów kuchennych” – apeluje.

Ekoaktywistka w swoim wpisie opublikowała również grafikę, która pokazuje różnice w stężeniu NO2 w pomieszczeniach, w których gotuje się z użyciem gazu i bez. Jak widzimy, w domach  z kuchenkami gazowymi stężenie NO2 wzrasta nawet do 26.8 w kuchni, w salonie do 17.7 a w sypialni na piętrze do 22.2. Natomiast w domach z kuchenkami elektrycznymi odnotowano NO2 na poziomie 14 w kuchni, w salonie – 12.6 a w sypialni na piętrze – 13.6. Górska opisała również badania przeprowadzone w Polsce. Jak wyjaśniła, udowodniono w nich, że poziom cząsteczek PM 2.5 podczas smażenia wzrasta z 25 do 144.

„Co ciekawe, stężenie wzrasta najbardziej po tym, jak patelnia została zabrana z otoczenia czujnika, a gaz wyłączony – czyli już po zakończeniu gotowania” – dodaje.

Unia Europejska jednak nie ma w planie wprowadzenia zakazu stosowania kuchenek gazowych i ich wymiany na indukcyjne.

„Parlament Europejski dąży do wycofania z budynków systemów grzewczych opartych na paliwach kopalnych (w tym na gazie) do 2035 r. Pakiet Fit for 55, którego celem jest redukcja emisji cieplarnianych w krajach wspólnoty o 55 proc. do 2030 r., zakazuje montażu pieców gazowych w nowych budynkach od 2027 r.” – tłumaczy autorka wpisu.

Zasady gotowania na kuchence gazowej

W jaki sposób gotować na gazie, by robić to bezpiecznie? Górska wymieniła kilka zasad, których należy przestrzegać:

1. W miarę możliwości używaj okapu kuchennego z wyciągiem. Włączaj go zaraz po rozpoczęciu gotowania i pozostaw włączony przez około 10 minut po zakończeniu gotowania.
2. Postępuj zgodnie z wytycznymi producenta dotyczącymi regularnych wymian/czyszczenia filtrów przeciwtłuszczowych w okapie kuchennym.
3. Jeśli wentylator w okapie kuchennym nie działa, napraw go lub wymień jak najszybciej.
4. W przypadku wymiany lub instalacji nowego okapu kuchennego upewnij się, że ma wystarczającą zdolność do usuwania zanieczyszczenia powietrza.
5. Jeśli nie masz okapu, podczas gotowania miej otwarte okna, a po zakończeniu wywietrz jeszcze dokładnie pomieszczenie.

Paulina Górska – kim jest?

Ekoaktywistka, edukatorka, autorka bloga o ekologii. Jej profil na Instagramie obserwuje obecnie 120 tys. osób. Specjalistka od lat stara się zachęcać innych do bycia less waste. Pisze o segregowaniu śmieci, oddawaniu niepotrzebnych ubrań dla potrzebujących czy o wprowadzaniu ekologicznych tricków do swojego codziennego życia. 

Więcej informacji na paulinagorska.com.