Keratoliza dziobata – uciążliwa choroba stóp. Jak się objawia?

Mimo że keratoliza dziobata po raz pierwszy opisana została w 1910 roku przez włoskiego lekarza Aldo Castellaniego, nadal niewiele się o niej mówi, a problem z jej zdiagnozowaniem mają niekiedy nawet specjaliści. Co o niej wiemy? Dotyka głównie mężczyzn, jednak może pojawić się także u kobiet, a nawet dzieci, przynosząc ze sobą wiele uciążliwych dolegliwości. Jak objawia się keratoliza dziobata? Gdzie i jak ją leczyć?

Czym jest keratoliza dziobata? 

Keratoliza dziobata (z łac. keratoma sulcatum, keratolysis punctata, keratoma plantare sulcatum) to często diagnozowana przez lekarzy, ale wciąż mało znana  choroba dermatologiczna stóp. Występuje ona często także pod nazwą „rogowiec pobrużdżony”. 

Keratoliza dziobata wywoływana jest przez bakterie – Corynebacterium, Kytococcus sedentarius lub Dermophilus congolensis, których aktywność enzymatyczna powoduje trawienie keratyny. Skutkiem tego są zaś powstające w warstwie rogowej naskórka braki. Jak wskazują badania, choroba dotyka głównie mężczyzn – szacuje się, że współczynnik zachorowań wśród mężczyzn w stosunku do kobiet wynosi 7,8:1. Dodatkowym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi keratolizy dziobatej jest wykonywanie prac fizycznych, uprawianie sportów oraz zamieszkiwanie w klimacie tropikalnym charakteryzującym się wysoką temperaturą i dużą wilgotnością powietrza. Wszystko to wpływa na wzmożoną potliwość stóp, która sprzyja rozwojowi flory bakteryjnej. Warto jednak podkreślić, że istnieją opracowania wskazujące, że nadmierna potliwość stóp jest wtórna względem infekcji bakteryjnej. Zdaniem niektórych specjalistów to bakterie powodują bowiem zaburzenia pracy gruczołów potowych.   

Objawy keratolizy dziobatej 

Objawy keratolizy dziobatej są bardzo charakterystyczne i dość uciążliwe dla pacjenta. Najczęściej zgłaszanymi problemami są: 

• drobne, ale liczne zagłębienia, wyglądem przypominające charakterystyczne dołki, które tworzą się na dużym palcu, śródstopiu, łuku stopy i pięcie, czyli mocno obciążonych podczas chodzenia miejscach; warto dodać, że często ulegają one także przebarwieniu; 
• nasilona potliwość; 
• nieprzyjemny zapach; 
• maceracja skóry; 
• śliskość stóp; 
• bolesność; 
• świąd. 

Keratoliza dziobata – leczenie 

Jako że keratoliza dziobata początkowo często daje niewielkie objawy, chorzy trafiają do lekarza dopiero wtedy, gdy problem jest już mocno zaawansowany. Wynika to jednak nie tylko z niewiedzy – keratoliza dziobata nie jest bowiem powszechnie opisywaną dolegliwością – ale też z poczucia zawstydzenia, które niestety nadal towarzyszy chorobom stóp. Problem potęguje z pewnością dostępność specjalistów. Wizyta u podologa, czyli specjalisty z zakresu leczenia chorób stóp, może się odbyć w Polsce wyłącznie w na zasadach prywatnych. Narodowy Fundusz Zdrowia nie refunduje jej bowiem, a zabiegi wykonywane w obrębie stóp, które podlegają refundacji wykonywać może tylko chirurg, dermatolog, czy ortopeda.  

Gdzie i jak leczyć zatem keratolizę dziobatą? Jeśli zauważysz u siebie niepokojące objawy, możesz zwrócić się do lekarza pierwszego kontaktu lub dermatologa. Z pomocą przychodzą także prywatne gabinety podologiczne. Leczenie keratolizy dziobatej opiera się na miejscowej antybiotykoterapii. Stosowane są produkty zawierające erytromycynę, mupirocynę, kwas fusydowy, czy klindamycynę. W razie zaistnienia rozległych zmian lekarz może także rozważyć zastosowanie antybiotykoterapii doustnej.  

Z uwagi na nadmierną potliwość stóp, która sprzyja namnażaniu kolejnych bakterii, włączane jest także leczenie mające na celu wyregulowanie pracy gruczołów. Jako że keratolizie dziobatej towarzyszą także zmiany w postaci uszkodzeń naskórka, stosuje się ponadto preparaty odkażające i wysuszające.  

Niektóre gabinety podologiczne w leczeniu keratolizy dziobatej wykorzystują również jonoforezę. W jej wyniku dochodzi do kontrolowanego porażania kanałów jonowych w gruczołach potowych, co ma zmniejszyć ich aktywność.  

Keratoliza dziobata – domowe sposoby  

W razie zdiagnozowania keratolizy dziobatej niezwykle ważna jest także codzienna pielęgnacja skóry stóp, którą powinnaś wykonywać w warunkach domowych. Sięgaj zatem po antyperspiranty do stóp, które pomogą ci zmniejszyć ich potliwość. Warto sięgnąć też po naturalne metody walki z potliwością, czyli ziołowe kąpiele, choć niezbyt długie – głównie z szałwią, rumiankiem, korą dębu, brzozą – oraz sodę oczyszczoną. Bezwzględnie unikaj obuwia, wykonanego ze sztucznych surowców. Niezwykle ważne jest także noszenie bawełnianych, przewiewnych skarpet.  

Pamiętaj, że warto przede wszystkim zapobiegać chorobie. Dlatego tak ważna jest higiena. Nie zapominaj też o dezynfekowaniu obuwia – głównie sportowego – oraz o codziennym zmienianiu skarpet i ich regularnym praniu, najlepiej w temperaturze 60 st. C. Nawet jeśli wydaje ci się to błahostką, pamiętaj, że niestety nie dla wszystkich jest to takie oczywiste.  

Źródła: 

1. Z. Lewicka-Potocka, A. Szczerkowska-Dobosz, Dziobata keratoliza – łagodna, często nierozpoznawana infekcyjna choroba skóry stóp, „Przegląd Dermatologiczny” 2016 
   
2. G. Kamińska-Winciorek, R. Śpiewak, Keratoliza dziobata – jak leczyć?,  „Polski Tygodnik Lekarski” 2011