W jakim celu wykonuje się krzywą cukrową w ciąży? 

Krzywa cukrowa w ciąży wykonywana jest u każdej kobiety spodziewającej się dziecka w okresie między 24. a 28. tygodniem ciąży. Pozwala wykryć zaburzenia metaboliczne jeszcze zanim zdążą się rozwinąć na tyle, aby stanowić zagrożenie dla kobiety i płodu. Na czym polega badanie? Jak interpretować jego wyniki? W jaki sposób przygotować się do diagnostyki? 

Na czym polega badanie krzywej cukrowej w ciąży? 

Krzywa cukrowa (OGTT) to potoczna nazwa testu obciążenia glukozą. Badanie wykonywane jest jako element diagnostyki cukrzycy. W ciąży poddaje się mu każda kobieta między 24. a 28. tygodniem ciąży. Jeśli jednak już wcześniejsze badania poziomu glukozy wykazały nieprawidłowości, wówczas taką diagnostykę przeprowadza się dodatkowo jeszcze przed 24. tygodniem ciąży

Krzywa cukrowa jest badaniem mało komfortowym choć bezbolesnym. Wszystko dlatego, że konieczne jest wypicie na czczo roztworu 75 g glukozy w szklance wody. Czasami wywołuje to nudności, wymioty, a niekiedy i omdlenie. Dlatego też podczas diagnostyki przez cały czas koniecznie musisz przebywać na terenie laboratorium, przychodni czy szpitala. Wszystko po to, aby w razie wystąpienia nietypowych reakcji organizmu ktoś mógł ci pomóc. 

Krew pobierana jest aż trzykrotnie. Po raz pierwszy na czczo, potem po upływie 60 minut od wypicia roztworu, aż wreszcie po 120 minutach. Zarówno przed pierwszym pobraniem, jak i w czasie kolejnych godzin nie możesz nic jeść ani pić. Niewskazane jest też podejmowanie wysiłku. W każdej pobranej próbce analizowany jest poziom glukozy. Dostarcza to cennych informacji na temat ryzyka rozwoju cukrzycy, bądź już postępującej choroby.

Jak przygotować się do badania krzywej cukrowej w ciąży? 

Przed badaniem krzywej cukrowej w ciąży utrzymaj głodówkę przez minimum 8 godzin (najlepiej, aby trwała 12-14 godzin). Zjedz lekkostrawną kolację, a rano udaj się do wybranego laboratorium. Dowiedz się wcześniej, czy na miejscu otrzymasz glukozę do sporządzenia roztworu. Jeśli nie, kup preparat w aptece. Nie jest potrzebna do tego recepta. Zarezerwuj sobie więcej czasu rano. Samo badanie trwa 120 minut. W tym czasie powinnaś pozostać w przychodni i nie wysilać się. Z pewnością dobra książka umili ci oczekiwanie na kolejne pobrania.

W jakim celu wykonuje się krzywą cukrową w ciąży? 

Krzywą cukrową wykonuje się u kobiet w ciąży, aby wykluczyć bądź potwierdzić cukrzycę ciążową. Jest to najczęściej diagnozowane zaburzenie metaboliczne u kobiet w tym szczególnym czasie. Wedle danych rozwija się u aż 10 proc. z nich. Podwyższone ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej występuje u kobiet: 

• po 35. roku życia, 
• z nadciśnieniem tętniczym, 
• z nadwagą lub otyłością, 
• wielokrotnie rodzących, 
• po urodzeniu wcześniej dziecka z masą ciała powyżej 4000 g, 
• po urodzeniu dziecka z wadą rozwojową, 
• chorujących na PCOS (zespół policystycznych jajników), 
• u których wystąpił zgon wewnątrzmaciczny, 
• z obciążającym wywiadem rodzinnym pod kątem cukrzycy typu 2.,  
• z rozpoznaną cukrzycą ciążową w poprzednich ciążach. 

Wykrycie cukrzycy ciążowej jest ważne zarówno dla zdrowia rozwijającego się płodu, jak i kobiety. Jeśli chorująca nie zostanie w porę objęta leczeniem, powstaje ryzyko: 

• makrosomii płodu (masy ciała dziecka powyżej 4000 g i nadmiernego wzrostu organów wewnętrznych), 
• urazów podczas porodu spowodowanych przechodzeniem dużego dziecka przez kanał rodny, 
• rozwoju zaburzeń metabolicznych u dziecka (m.in. cukrzycy typu 2.), 
• powstania wad w układzie sercowo-naczyniowym, oddechowym, nerwowym i moczowym dziecka (m.in. za sprawą nadmiernego rozrostu narządów wewnętrznych), 
• przedwczesnego porodu, 
• nasilenia żółtaczki noworodkowej. 

Miej jednak na uwadze, że rzadko kiedy u kobiety będącej w ciąży, u której zdiagnozowana zostanie cukrzyca ciążowa, konieczna jest insulinoterapia. Najczęściej w terapii wystarczające jest zwiększenie aktywności ruchowej oraz zmiana stylu odżywiania (ograniczenie kaloryczności posiłków, włączenie większej ilości warzyw).

Jakie są normy krzywej cukrowej w ciąży? 

Za prawidłowy zakres referencyjny glukozy pobranej na czczo u kobiet w ciąży uznaje się wartość 70-90 mg/dl (3,3-5,0 mmol/l). 60 minut po posiłku za normę przyjmowany jest natomiast poziom do 120 mg/dl (6,7 mmol/l). Wartości, które sugerują rozwój cukrzycy ciążowej, zaprezentowane zostały w poniższej tabeli: 

 O cukrzycy ciążowej mowa jest, gdy zaledwie jeden z pomiarów odbiegać będzie od normy. Wówczas koniecznie umów się na konsultację z diabetologiem, aby wdrożyć leczenie bezpieczne dla ciebie i rozwijającego się płodu. O ile zakresy referencyjne dla parametrów morfologii czy diagnostyki hormonalnej mogą zmieniać się w zależności od laboratorium, o tyle dla krzywej cukrowej są one stałe. 

Wyniki według IADPSG 2010 i WHO 2013 przyjęte zostały w Standardach Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz w Stanowisku Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Posługują się nimi wszystkie laboratoria, co ułatwia lekarzom interpretację i śledzenie postępów choroby u pacjentek wymagających diagnostyki jeszcze przed 24. tygodniem. 

Bibliografia: 

1. Cypryk K., Cukrzyca ciążowa – rozpoznawanie i leczenie, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2016, t. 1, nr 2, s. 41-44. 
2. Wender-Ożegowska E., Bomba-Opoń D., Brązert J., Celewicz Z., Czajkowski K., Gutaj P., Malinowska-Polubiec A., Zawiejska A., Wielgoś M., Standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników postępowania u kobiet z cukrzycą, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017, t. 2, nr 5, s. 215-229. 
3. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą 2023 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego.