Lipotropina (LPH) – przyczyny oraz objawy nadmiaru i niedoboru hormonu 

Czy wiesz, że hormon zwany lipotropiną (LPH) pełni kluczową funkcję w regulacji metabolizmu tłuszczów oraz ma znaczenie dla dobrego samopoczucia? Dlatego prawidłowy jego poziom jest tak istotny! Dowiedz się, jakie funkcje pełni lipotropina. Przekonaj się także, jakie są przyczyny oraz objawy jej nadmiaru i niedoboru.

Czym jest lipotropina? 

Lipotropina nazywana w skrócie LPH (ang. lipotropic hormone) jest hormonem peptydowym wytwarzanym przez przedni płat przysadki mózgowej. Proces ten jest pobudzany przez kortykoliberynę produkowaną w podwzgórzu. Występuje ona w dwóch postaciach: 

• gamma-lipotropina, 
• beta-lipotropina. 

Lipotropina należy do systemu hormonalnego, który odgrywa kluczową rolę w regulacji różnych funkcji organizmu. Wytwarzana jest z cząsteczek POMC (ang. Pro-OpioMelanoCortin), czyli proopiomelanokortyny, podobnie jak melanotropina, beta-endorfina czy CLIP (peptyd pośredniego płata przysadki).

Jakie są funkcje lipotropiny? 

Fizjologiczna rola lipotropiny nie została jeszcze dokładnie poznana. Wciąż stanowi obiekt badań. Wiele wskazuje jednak na to, że jej głównym zadaniem jest regulacja metabolizmu tłuszczów. Innymi słowy, odpowiada za degradację komórek tłuszczowych (lipolizę). Dzięki temu odgrywa ogromną rolę w kontrolowaniu gospodarki lipidowej poprzez transport komórek tłuszczu do tkanek, gdzie mogą zostać spożytkowane jako źródło energii. Ponadto wpływa na inne procesy, takie jak regulacja apetytu czy produkcja ciepła przez organizm. 

Lipotropina ma znaczenie dla dobrego nastroju. Wszystko dlatego, że endorfiny (alfa-endorfina i gamma-endrofina) są pochodnymi beta-lipotropiny. Jeśli więc poziom LPH jest za niski, może to zaburzyć syntezę endorfin zwanych hormonami szczęścia. Nie znaczy to jednak, że pożądany jest nadmiar hormonu. Jeśli bowiem jest go za dużo, doprowadza do zaburzeń metabolicznych i niekontrolowanego rozrostu tkanki tłuszczowej.

Jakie są przyczyny i objawy nadmiaru lipotropiny? 

Nadmiar lipotropiny najczęściej wynika z nadczynności przysadki mózgowej lub obecności guzów, a także nadczynności podwzgórza. Wówczas pojawiają się charakterystyczne symptomy ze strony układu hormonalnego (np. zwiększenie poziomu endorfin we krwi będących pochodnymi beta-lipotropiny). W efekcie tego dochodzi do zaburzeń nastroju. Inną przyczyną nadmiaru LPH jest nagły spadek masy ciała.

Jakie są przyczyny i objawy niedoboru lipotropiny? 

Niedobór lipotropiny najczęściej rozwija się w wyniku niedoczynności przysadki mózgowej, odpowiedzialnej za uwalnianie LPH oraz niedoczynności podwzgórza. Inną możliwą przyczyną jest niedobór składników odżywczych niezbędnych do syntezy hormonów. Przy niedoborze tego hormonu mogą wystąpić objawy takie jak: 

• spowolnienie metabolizmu tłuszczu, 
• nadmierne gromadzenie się tłuszczu w ciele, 
• zmęczenie, 
• zaburzenia nastroju (na skutek spadku endorfin we krwi, które są pochodną beta-lipotropiny).

Bibliografia: 

1. Kononowicz W., Tkanka podskórna. Charakterystyka oraz metody niwelowania i zastosowania tkanki tłuszczowej w kosmetologii i medycynie estetycznej, Medycyna Estetyczna 2020, vol. 9, nr 4, s. 353-362. 
2. Lewandowski K., Klencki M., Zygmunt A., Lewiński A., Zaburzenia czynności układu podwzgórzowo -przysadkowego, Wydawnictwo Czelej. 
3. Pawlikowski M., Budowa i czynność podwzgórza i przysadki, Endokrynologia 2020, s. 39-58.