Łożysko przodujące, czyli jakie? Czy jest się czym martwić? 

Łożysko jest najważniejszym organem zapewniającym rozwój płodu w brzuchu mamy. Jednak czy wiesz, że jego lokalizacja ma ogromne znaczenie dla ciąży? Zapraszam do lektury artykułu, w którym wyjaśnię, co oznacza termin łożysko przodujące i czy jest się czego obawiać. Dowiesz się również, jak objawia się ten stan, kiedy można go wykryć oraz czy łożysko przodujące może się przesunąć w dalszych etapach ciąży.

Łożysko w ciąży i jego rodzaje 

Łożysko to niezwykle ważny organ, będący swoistym mostem łączącym organizm matki z rozwijającym się dzieckiem. Jego główną rolą jest dostarczanie tlenu i składników odżywczych z krwi matki do płodu, a także usuwanie produktów przemiany materii oraz dwutlenku węgla w drugą stronę. Dzięki temu mechanizmowi łożysko zapewnia rozwijającemu się organizmowi wszystko, co jest mu potrzebne.  

Oprócz wymiany gazowej i odżywczej, pełni ono również funkcje endokrynologiczne – produkuje hormony niezbędne do utrzymania ciąży, czyli progesteron, estrogeny, gonadotropinę kosmówkową (hCG) i inne. Fizjologicznie łożysko przytwierdza się do dna macicy, czyli jej górnej części, co zapewnia optymalne warunki. Jednak w niektórych przypadkach może dojść do nieprawidłowości w jego położeniu.

Co to jest łożysko przodujące? 

Łożysko przodujące rozwija się w dolnej części macicy, niekiedy zasłaniając ujście szyjki macicy. Wyróżnia się dwa podstawowe typy tej anomalii: 

• łożysko brzeżnie przodujące oznacza, że krawędź organu znajduje się blisko ujścia wewnętrznego szyjki macicy, ale nie pokrywa go całkowicie, 
• łożysko centralnie przodujące to sytuacja, gdy organ całkowicie zakrywa ujście szyjki macicy, stawiając przed lekarzami i ciężarną konieczność dokładniejszego monitorowania ciąży. Niezbędne jest tutaj zaplanowanie cesarskiego cięcia jako metody porodu. 

Z uwagi na powyższe, kobiety w ciąży, u których zdiagnozowano łożysko przodujące, powinny regularnie wykonywać USG, aby śledzić potencjalne zmiany w położeniu łożyska, co może mieć miejsce wraz z postępem ciąży.

Jakie objawy daje łożysko przodujące? 

Jednym z pierwszych i najbardziej alarmujących sygnałów świadczących o łożysku przodującym jest niespodziewane krwawienie z pochwy. Jasnoczerwona krew pojawia się zazwyczaj w drugiej połowie ciąży (po 30. tygodniu). Co ważne, nie towarzyszy temu ból ani dyskomfort, choć ciężarna może odczuwać delikatne napinanie się macicy. Charakter tego krwawienia może być różny – od delikatnego plamienia aż po intensywny krwotok, wymagający natychmiastowej interwencji medycznej. Zwykle przybiera na sile z każdym kolejnym epizodem. 

Mniej charakterystyczne i rzadziej pojawiające się objawy łożyska przodującego obejmują dyskomfort lub łagodny ból w dolnej partii brzucha oraz ewentualne zmiany w percepcji ruchów płodu. Trzeba jednak pamiętać, że nie muszą występować u każdej kobiety. Warto także podkreślić, iż niepokojące symptomy zawsze powinny skłonić cię do niezwłocznego kontaktu z lekarzem prowadzącym ciążę.

Jak wykryć łożysko przodujące? 

Diagnostyka łożyska przodującego opiera się głównie na badaniu ultrasonograficznym (USG), które przeważnie przeprowadza się między 18. a 20. tygodniem ciąży. Umożliwia to lekarzowi dokładne określenie położenia łożyska w stosunku do ujścia wewnętrznego szyjki macicy, co jest istotne dla dalszego planowania opieki nad ciężarną.  

Jeśli łożysko znajduje się nisko, kolejne USG może być zalecone w późniejszym etapie ciąży, często około 32. tygodnia. Dzięki niemu można sprawdzić, czy doszło do „wędrówki” organu w miarę rozciągania się macicy. Dynamika jego położenia jest ważna, ponieważ w niektórych przypadkach łożysko przodujące może przemieścić się ku górze, do optymalnej pozycji przed porodem. 

Bibliografia: 

1. Feng Y., Li X. Y., Xiao J., Li W., Liu J., Zeng X., Chen X., Chen K. Y., Fan L., Chen S. H., Relationship between placenta location and resolution of second trimester placenta previa, Journal of Huazhong University of Science and Technology 2017, 37(3): 390-394 
2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/placenta-previa/symptoms-causes/syc-20352768 [dostęp 05.04.2024]. 
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK539818/ [dostęp 05.04.2024]. 
4. Zhou C., Zhao Y., Li Y., Clinical Analysis of Factors Influencing the Development of Placenta Praevia and Perinatal Outcomes in First-Time Pregnant Patients, Frontiers in Surgery 2022, 9: 862655.