Maleinian feniraminy – działanie, zastosowanie, skutki uboczne

Maleinian feniraminy jest substancją wykazującą działanie przeciwhistaminowe, przez co łagodzi objawy alergii, m.in. kichanie i świąd. Wchodzi w skład preparatów złożonych wykorzystywanych do doraźnego leczenia przeziębienia i grypy. Jak w przypadku każdego leku, stosowanie środków farmakologicznych zawierających maleinian feniraminy może wiązać się z wystąpieniem działań niepożądanych.

Co to jest maleinian feniraminy?

Maleinian feniraminy jest substancją o działaniu przeciwhistaminowym. Blokuje receptory histaminergiczne H₁, dzięki czemu hamuje objawy reakcji alergicznych. Ma umiarkowane działanie uspokajające. Wykazuje również aktywność antymuskarynową, co wiąże się z efektami w postaci m.in. rozszerzenia oskrzeli, spowolnienia perystaltyki jelit, rozkurczu mięśni gładkich.

Zastosowanie maleinianu feniraminy

Maleinian feniraminy może być stosowany do łagodzenia objawów związanych z alergią, takich jak:

• kichanie,
• świąd,
• obrzęk i przekrwienie błony śluzowej nosa i zatok.

Na polskim rynku dostępne są preparaty złożone z maleinianem feniraminy. Wykorzystuje się je do doraźnego leczenia objawów przeziębienia i grypy. Zawarty w tych lekach maleinian ma za zadanie przede wszystkim spowodować udrażnianie przewodów nosowych i hamowanie odruchu kichania oraz zapobiegać łzawieniu oczu.

Leki zawierające maleinian feniraminy

W aptekach bez recepty możemy kupić leki zawierające maleinian feniraminy w połączeniu z:

• paracetamolem i chlorowodorkiem fenylefryny (substancją o działaniu zbliżonym do maleinianu feniraminy, zmniejszającą przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa),
• paracetamolem i witaminą C.

Przeciwwskazania do stosowania maleinianu feniraminy

Wśród głównych przeciwwskazań do stosowania leków przeciwhistaminowych I generacji, takich jak maleinian feniraminy wymienia się:

• jaskrę,
• przerost gruczołu krokowego,
• uszkodzenie szpiku,
• nadwrażliwość na ten związek.

Maleinian feniraminy może wchodzić w interakcje z wieloma lekami, w tym z inhibitorami MAO, trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi, lekami stosowanymi w chorobie Parkinsona, barbituranami, lekami uspokajającymi, opioidami – jednoczesna terapia tymi środkami farmakologicznymi i preparatami zawierającymi maleinian feniraminy jest przeciwwskazana. W przypadku inhibitorów MAO, czas od odstawienia leków do rozpoczęcia przyjmowania maleinianu powinien być nie krótszy niż dwa tygodnie.

Leki zawierające maleinian feniraminy to preparaty złożone, mogą mieć więc również inne przeciwwskazania do stosowania, zależne od pozostałych składników zawartych w leku.

Działania niepożądane po zastosowaniu maleinianu feniraminy

Do skutków ubocznych zastosowania maleinianu feniraminy zalicza się przede wszystkim działania niepożądane związane z układem neurowegetatywnym:

• senność lub uczucie uspokojenia (szczególnie wyraźne na początku zażywania leku),
• suchość błon śluzowych,
• zaparcia,
• zaburzenia akomodacji oka,
• rozszerzenie źrenic,
• kołatanie serca,
• zatrzymanie moczu,
• niedociśnienie,
• zaburzenia równowagi i koordynacji ruchowej,
• zawroty głowy,
• zaburzenia pamięci i koncentracji uwagi (częściej występują po zażyciu maleinianu feniraminy przez osoby w podeszłym wieku),
• drżenia,
• splątanie, omamy,
• rzadziej pobudzenie (niepokój ruchowy, nerwowość, bezsenność).

Dodatkowo, po zażyciu leków zawierających maleinian feniraminy, wystąpić mogą reakcje nadwrażliwości. Przejawiają się one: rumieniem, świądem, wypryskiem, plamicą, pokrzywką, obrzękiem, wstrząsem anafilaktycznym.

Czasami dochodzi również do pojawienia się nieprawidłowości ze strony układu krwiotwórczego, które obserwuje się w badaniach krwi. Są to: leukocytopenia, neutropenia i małopłytkowość. Wśród skutków ubocznych przyjmowania leku wymienia się także niedokrwistość hemolityczną.

Działania niepożądane zastosowania maleinianu feniraminy mogą mieć różne nasilenie, nie zawsze jest ono zależne od wielkości przyjętej dawki.

Bibliografia:

1. Janiec W. (red.) (2015) Kompendium farmakologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
2. Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych Charakterystyka Produktu Leczniczego.