Martwy ząb – czy może boleć? Czy można go wybielić?

Martwy ząb pozbawiony jest  żywej miazgi. Do obumarłej tkanki nie dochodzą – tak jak w przypadku żywej – substancje odżywcze i tlen, bodźce nerwowe i krew. Najczęściej przyczyną martwicy są ubytki próchnicowe oraz urazy mechaniczne. Czy martwy ząb może boleć? I jak można go wybielić? O tym się dowiesz w niniejszym artykule.

Każdy ząb posiada wypełniającą go od środka miazgę, osłoniętą szkliwem oraz  zębiną. W żywej tkance znajdują się m.in. nerwy oraz naczynia. Posiada ona również funkcję czuciową, co oznacza, że rejestruje ból.  W momencie, gdy dochodzi do martwicy lub zgorzelinowego rozpadu, miazga obumiera, a ząb staje się martwy. Może tak się stać również w przypadku usunięcia miazgi podczas leczenia kanałowego.

Martwy ząb – przyczyny

Istnieje wiele przyczyn, które doprowadzają do obumarcia miazgi. Zdecydowanie najpopularniejszą z nich jest próchnica. W jej wyniku głębokie ubytki sięgają czasem do miazgi zębowej. Wówczas pojawiają się też bakterie, które wytwarzają wiele szkodliwych substancji i tym samym – wywołują stan zapalny miazgi. Inną przyczyną martwego zęba jest uraz mechaniczny. Czasem martwica pojawia się także po leczeniu kanałowym, zastosowaniu niektórych preparatów oraz wykorzystaniu pewnych materiałów wypełniających.

Martwy ząb – objawy

Kiedy ząb umiera, podrażnia tkanki znajdujące się wokół niego. To wywołuje następujące objawy:

• ropienie dziąseł – pojawia się gęsta wydzielina, złożona w dużym stopniu z bakterii,
• ciemny kolor zębów – stanowi efekt obumarcia komórek,
• nadwrażliwość na ciepło i zimno – taki ból pojawia się, kiedy aktywny jest stan zapalny,
• opuchlizna – wynika ze stanu zapalnego,
• pulsujący ból zęba – pojawia się w etapie przejściowym, który prowadzi do martwicy,
• brak reakcji na bodźce – na końcu zęby mogą nie odczuwać zimna, ciepła ani bodźców elektrycznych.

Oprócz tego, martwica może objawiać się dreszczami i gorączką, złym nastrojem oraz bólem szczęki. Można ją rozpoznać nie tylko po kolorze zęba. Pewnym sygnałem, że do niej doszło, może być już zmatowienie szkliwa. Aby postawić właściwą diagnozę, stomatolog często wykonuje badanie przy pomocy chlorku etylu lub też upychadła kulkowego.

Czy martwy ząb może boleć?

Na początku martwicy dolegliwości bólowe nie są odczuwalne. Po pewnym czasie u niektórych pacjentów odnotowuje się jednak  tzw. „pulsujący ból martwego zęba”. Nasila się on przy leżeniu i jest związany z obecnością wysięku ropnego oraz tworzeniem się ropnia okołowierzchołkowego. Tak naprawdę jest to przejściowy stan, który prowadzi z reguły do martwicy miazgi zębowej.

Ból może być również efektem zbyt wysokiej korony protetycznej, którą dentysta nakłada na ząb w ramach leczenia. Może dojść wtedy do przeciążenia oraz powstania zmian okołowierzchołkowych. Łatwo też  zauważyć, że wówczas martwy ząb boli przy nagryzaniu. W takich przypadkach należy ponownie udać się do stomatologa.

Leczenie kanałowe martwego zęba

Kiedy stomatolog stwierdza obecność martwego zęba, rozpoczyna leczenie kanałowe (nazywane również „endodontycznym”). Na początku usuwa z niego martwą tkankę oraz precyzyjnie oczyszcza system kanałowy. Następnie, na tak przygotowaną przestrzeń aplikuje odpowiednio dobrane materiały dentystyczne.

Po zakończeniu leczenia martwy ząb z czasem przestaje być  biały i ulega przebarwieniom. Jest to efekt spowodowany naczyniami krwionośnymi, które pozostały po samym zabiegu. W takich przypadkach można podjąć decyzję o wybielaniu.

Wybielanie martwego zęba

Istnieje kilka metod wybielania martwego zęba. W tym celu stosuje się: walking bleaching lub power bleaching, licówki oraz korony.

• Walking bleaching to technika stopniowego wybielania. Polega na tym, że stomatolog aplikuje środek wybielający wewnątrz zęba oraz częściowo na jego powierzchni. Po trzech lub czterech dniach pacjent powinien ponownie odwiedzić lekarza, aby powtórzyć tę samą czynność. Po każdej wizycie należy sprawdzać, czy uzyskany kolor zęba jest satysfakcjonujący. Można powtórzyć zabieg maksymalnie trzy razy, ponieważ – w przeciwnym wypadku – łatwo uszkodzić korzeń zęba lub jego koronę.
• Power bleaching to również skuteczna metoda na wybielanie martwego zęba. Określana też mianem „wybielania termokatalitycznego” polega na wykorzystaniu nadtlenku wodoru oraz lampy emitującej ciepło i światło. Po nałożeniu preparatu wybielającego lekarz naświetla ząb przez kilka minut. Później usuwa zaaplikowany środek i powtarza tę czynność. Następnie nakłada wkład tymczasowy. Po kliku dniach pacjent z lekarzem powinien spotkać się ponownie oraz zweryfikować powstałe efekty.
• Martwy ząb można wybielić także przy pomocy licówek. Jest to metoda, którą warto wykorzystać wtedy, gdy inne nie przyniosły dobrych rezultatów. Polega ona na przyklejaniu do powierzchni zębów specjalnych płytek, które przypominają z wyglądu naturalne uzębienie. Aby uzyskać jeszcze lepszy efekt, można przykleić licówki na większą liczbę zębów – wówczas będą one miały jednolity kolor. Obecnie można zaaplikować tańszą licówkę kompozytową na martwego zęba bądź wybrać droższą, ale i bardziej wytrzymalą licówkę porcelanową.
• Do wybielania martwych zębów stosuje się również korony protetyczne. Umożliwiają one odbudowę uzębienia, dlatego doskonale sprawdzają się w przypadku martwych zębów, które zostały złamane. Aby przeprowadzić cały zabieg, stomatolog najpierw opiłowuje zęby, a następnie wypełnia je wkładem koronowo-korzeniowym, który potrafi zrekonstruować wiele ubytków. Szczególnie dobre efekty dają korony porcelanowe.

Martwy ząb mleczny u dziecka

Martwica zębów to nie tylko problem dorosłych, ale także i dzieci – u nich również stosuje się leczenie kanałowe. Budzi ono jednak o wiele więcej kontrowersji. Część rodziców uważa, że skoro mleczaki i tak wypadną, to jest to zabieg całkowicie zbędny. Niektórzy są również zdania, że pasta dewitalizacyjna, którą stosuje się przy  tego typu leczeniu, jest dla maluchów szkodliwa.

Zobacz także: Zęby mleczne – w jakiej kolejności rosną i kiedy wypadają?

Przedwczesna utrata zębów i niezastosowanie leczenia kanałowego może mieć poważne konsekwencje w przyszłości. Dlatego też wielu stomatologów stara się leczyć mleczaki, aby utrzymać je w dobrym stanie jak najdłużej. Do najczęstszych metod leczenia zęba mlecznego zalicza się dewitalizację miazgi. Polega ona na tym, że lekarz najpierw otwiera ząb, a następnie na nerw nakłada pastę dewitalizacyjną, która powoduje jego obumarcie. Podczas kolejnych wizyt oczyszcza on ząb i nakłada odpowiedni preparat. Na końcu na ząbek aplikuje wypełnienie.

Żródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4190819/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5410669/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20514558