Męczy cię sezonowe osłabienie? Lekarka radzi, jakie badania zrobić, by sprawdzić niedobory w organizmie

Nie wysypiasz się, masz problemy z koncentracją i stale brak ci sił? To może być jesienno-zimowe osłabienie albo sygnał, że z twoim organizmem dzieje się coś niepokojącego. Zapytałyśmy lekarkę rodzinną Monikę Piecuch-Kilarowską, kiedy warto zwrócić się po pomoc do specjalisty oraz jakie badania należy zrobić, by sprawdzić deficyty witamin i minerałów w organizmie.

Niedobory w organizmie – kiedy zwrócić się do lekarza?

Mniejsza ilość słońca, chłód oraz sezon na infekcje sprawiają, że wiele z nas jesienią i zimą czuje się gorzej niż wiosną czy latem. Zastanawiamy się wtedy, czy to przejściowy “dołek” wynikający ze zmiany pogody, czy może objaw choroby lub poważnych niedoborów w organizmie. Jak rozróżnić od siebie te dwie sytuacje? Zapytałam o to lekarkę rodzinną, Monikę Piecuch-Kilarowską:

– Zaniepokoić powinny nas gorsza wydolność umysłowa i fizyczna, obniżony nastrój, problemy ze snem. Najważniejszym sygnałem jest długi czas trwania – czyli utrzymywanie się tych objawów – podkreśla specjalistka.

Niedobory w organizmie – jakie badania je wykażą?

Przedłużające się osłabienie jest bez wątpienia sygnałem, że należy porozmawiać z internistą, który nie tylko wskaże nam badania, ale także je zinterpretuje. Samodzielne analizowanie wyników nie jest dobrym pomysłem, dlatego warto od razu wziąć pod uwagę kolejną wizytę. Dopiero po konsultacji będziemy miały pewność, jakie zmiany w diecie lub suplementy rzeczywiście wpłyną na poprawę naszej kondycji.

Jakie badania zwykle są najważniejsze, jeśli podejrzewamy u siebie niedobór?

– Ja zaczynam zawsze od podstawowych: morfologia, glukoza we krwi żylnej, badanie ogólne moczu, ast, alt, kreatynina i EKG, bo pokazują stan naszego organizmu – mówi specjalistka.

Monika Piecuch-Kilarowska zwraca ponadto uwagę na dwa elektrolity, których nie warto analizować na podstawie badań krwi:

– Bez sensu jest pobieranie: żelaza i magnezu, bo ich poziom nie odpowiada rzeczywistym niedoborom. Jest bardzo labilny od wielu czynników. Zamiast żelaza lepiej zbadać ferrytynę i morfologię.

Ferrytyna to białko występujące między innymi w wątrobie, śledzionie i szpiku kostnym. Ponieważ to ona pełni w organizmie funkcję magazynu żelaza, traktujemy ją jako jego marker, czyli znacznik poziomu.

Niedobór elektrolitów i witamin w organizmie – jakie są przyczyny?

Jedną z ważniejszych przyczyn pojawiania się niedoborów w okresie jesienno-zimowym jest zmiana diety i picie mniejszej ilości wody. Zwykle jemy mniej bogatych w witaminy warzyw i owoców, a więcej wysoko przetworzonej żywności. Zamiast zawierającej elektrolity szklanki wody wybieramy kawę i herbatę. Ponadto niedostatek promieni słonecznych powoduje, że brakuje nam witaminy D. Kolejnymi czynnikami, które mogą powodować niedobory są:

• nadmierny wysiłek fizyczny,
• choroby nerek, biegunki,
• przyjmowanie dużej ilości używek,
• problemy (na różnym tle) z przyswajaniem substancji odżywczych.

Konkretne przyczyny niedoboru są kwestią indywidualną i ich ustalenie wymaga konsultacji z lekarzem.

Niedobory poszczególnych mikroskładników – jakie dają objawy?

Poniżej możliwe objawy niedoboru wybranych elektrolitów i witamin, które powinny nas skłonić do konsultacji z lekarzem:

• Niedobór potasu:  zmęczenie, osłabienie i skurcze mięśni, nadmierne pragnienie, skurcze, zaparcia, kołatanie serca
• Niedobór wapnia: skurcze mięśni, ból stawów, mrowienie i drętwienie rąk i nóg, zwolnione tętno
• Niedobór magnezu: Zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie, drżenie kończyn i języka, osłabienie mięśni, obniżenie nastroju, apatia, zaburzenia nerwicowe.
• Niedobór sodu: nudności i wymioty, bóle głowy, zaburzenia snu, osłabienie, skurcze i drżenia mięśni.
• Niedobór witaminy D: przewlekłe zmęczenie, bóle kości i mięśni, osłabione włosy, obniżenie nastroju, spadek odporności.
• Niedobór witaminy A: kurza ślepota, suchość oczu, zmęczenie, słabe włosy i paznokcie, spadek odporności.
• Niedobór witaminy E: spadek koncentracji, rozdrażnienie, osłabienie mięśnie, spowolnienie gojenia się ran.